V&D na driekwart eeuw weg

Alphen doet vlaggen uit bij opening van de 'fraaiste' V&D in 1962. 'Blij met de manier waarop gaten in het centrum worden gevuld', staat er juichend boven een artikel in de Rijn en Gouwe, het regionale dagblad dat is opgegaan in het huidige AD. De journalist citeert uit de toespraak van burgemeester Bruins Slot bij de officiële opening van nieuwbouw, 'waarmee V & D zijn Alphense filiaal heeft uitgebreid'.

Heel veel bronnen uit die tijd zijn niet voor handen in Alphen. In het archief van de Historische Vereniging Alphen aan den Rijn op de zolder van het pand De Vergulde Wagen aan de Van Boetzelaerstraat zijn op het trefwoord V&D slechts enkele krantenknipsels te vinden.

BezoekersV&D werd in 1887 opgericht door Willem Vroom (1850-1925) en Anton Dreesmann (1854-1934). Het eerste filiaal bevond zich aan de Weesperstraat in Amsterdam. Op zijn hoogtepunt had V&D ruim zeventig vestigingen door het hele land. Het was in 2015 met gemiddeld anderhalf miljoen bezoekers per week het grootste warenhuis van Nederland.

De geschiedenis van Vroom en Dreesmann in Alphen gaat terug tot oktober 1949. Toen opende V&D Leiden N.V. een filiaal aan de Raadhuisstraat. Maar na meerdere verbouwingen was de winkel uit zijn jasje gegroeid. De Leidse architecten Geels en Kamsteeg werden gevraagd een ontwerp voor de nieuwbouw te maken. Aannemer A. L. Oudenes kreeg de opdracht. 'De gevelbreedte wordt liefst 83 meter en het gebouw zal dan ook de gehele zuidzijde van de Van Boetzelaerstraat tussen de Raadhuisstraat en de Toussaintstraat beslaan. Men kan zich gemakkelijk voorstellen hoezeer dit pand het centrum van Alphen zal verfraaien,' aldus Rijn en Gouwe.

Een week voor de opening wordt de krant helemaal enthousiast, ook over wat er in het pand komt; een supermarkt van V&D. ''Deze week zijn nog tientallen arbeiders en winkelmeisjes in de weer om alles in orde te maken. De supermarkt is 'niet de grootste, maar waarschijnlijk wel de fraaiste en beste geoutilleerde van ons land.'

Het is de eerste supermarkt van V&D met vaste verhoudingen. Het assortiment bestaat voor een derde uit levensmiddelen, een derde textiel en een derde huishoudelijke artikelen. 'Met de lunchroom aan de straatzijde heeft dit filiaal een bijzondere attractie.'

Dag van de openingIn Alphen wordt halsreikend naar de dag van de opening uitgekeken, getuige een vooruitblik in de krant van destijds, die de komst van de V&D in een historisch perspectief plaatst. 'Komende woensdag zal het winkelend publiek er voor het eerst terecht kunnen. En velen zullen zich dan reeds verdringen om het moderne interieur te bewonderen en om te zien wat er te koop is in deze enorme winkel (40 x 40) waarvan zelfs de legendarische heer Sinkel zich in zijn stoutste dromen geen voorstelling zal hebben kunnen maken.'

Anton Sinkel was eigenaar van de in 1839 geopende Winkel van Sinkel in Utrecht, die gezien wordt als het eerste warenhuis van Nederland.

DeurenDe nieuwbouw is aan aanvulling op de winkel aan de Raadhuisstraat, die (voorlopig) blijft bestaan. Daar blijven onder andere de afdelingen mode en woningtextiel. Burgemeester Zwaantinus Bruins Slot (CHU, van 1957 tot 1968 burgemeester van Aphen) stelde de supermarkt officieel in gebruik door samen met de directeur van V&D Leiden/Alphen gebruik te maken van de uitgang en de ingang van de verkoophal met hun automatisch werkende deuren.

Volgens Bruins Slot zal de V&D de aantrekkelijkheid van Alphen aanzienlijk vergroten. Hij verwacht een grotere trek naar de gemeente vanuit de omliggende plaatsen.

De burgemeester verklaarde tevens dat het gemeentebestuur de plannen van V&D graag heeft gesteund "in de overtuiging dat zij van betekenis waren voor de hele gemeenschap en dat het nieuwe bedrijf geen schade voor de middenstandszaken behoeft te veroorzaken gezien de te verwachten grotere trek naar Alphen."

De neerwaartse trend van het warenhuis is eind jaren 80 al merkbaar. Op 4 november 1989 is het Alphense filiaal zo danig ingekrompen dat de bovenverdieping niet meer gebruikt wordt. De Rijn en Gouwe meldt: "Makelaar Van 't Hof is hierover in gesprek met een fitnessstudio en een verkoopkantoor."