Een afspraak maken met Oscar van Hees (38) is nog niet zo makkelijk. Hij is druk, druk, druk. Vijf dagen in de week als pakketbezorger in de Kop van Overijssel en daarnaast met zijn eigen bedrijf fun-verhuur.nl. Een heel verschil met een paar jaar terug, toen hij nog in de bak 'onbehandelbaar' zat bij de sociale dienst in Steenwijkerland en ambtenaren afblafte die probeerden hem te activeren. Al was zijn leven als uitkeringstrekker al een hele verbetering met de tijd daarvóór, toen hij als kleine crimineel al rovend door het leven ging.
Maandag aan het einde van de middag dan maar, stelt hij voor. Want maandag is de rustigste pakjesdag. En kan hij een interview mooi combineren met een bezoekje aan de Hanos voor zijn bedrijf.
Oscars leven - eerst in Tiel, dan in Kerkdriel - staat al jong in het teken van vrijheid pakken. Zijn gescheiden ouders weet hij om de tuin te leiden, om dan lekker op stap te gaan. Hij heeft los-vaste baantjes. Totdat hij bij de kermis terechtkomt en dat is hem op het lijf geschreven. Jarenlang reist hij met een exploitant mee en geniet hij van het kermisleven. Het past bij hem.
Toch ruilt hij dat in voor een 'normaal' bestaan als hij een meisje in Ossenzijl tegenkomt en daarmee gaat samenwonen. Maar dan gaat het al snel bergafwaarts. ,,Ik vond werk, maar dat verdiende weinig. En we moesten ons huis inrichten. Kostte veel meer geld dan ik verdiende.'' De oplossing voor dat probleem lijkt een wietplantage op zolder. Want: hij heeft inmiddels wat mensen leren kennen die wel weten hoe dat werkt. Zij richten de boel in, hij deelt mee in de opbrengst. ,,Dat leverde twee-, drieduizend euro per maand op. Na driekwart jaar ging het mis. De buren hadden het door.''
Dieptepunt
Oscar komt vast te zitten en verliest huis en relatie. Daarna strandt hij op een camping. ,,Ik had niks meer, alleen maar schulden. Dat was mijn dieptepunt. Ik zat daar met min vijf met een houtkacheltje en twee grote honden. Het enige wat je denkt is: hoe kom ik aan eten en slaap ik vannacht warm?'' Hij neemt zijn toevlucht tot diefstallen, al dan niet samen met andere mensen. ,,Tja, hoe gaat dat? Ik had nog wat contacten, je belt elkaar op, je klaagt dat je het slecht hebt. De een weet hier nog wel wat te halen, de ander daar. En voor je het weet ben je er dag en nacht mee bezig, en heb je geen andere gedachten meer in je hoofd. Ik had natuurlijk bezig moeten zijn met werk vinden, maar ik was alleen dáár maar op gefocust. Van koper op daken tot tuinstoelen, ik stal alles wat los en vast zat.'' Heel lang gaat dat niet goed. Oscar wordt aangehouden en zit drie maanden celstraf uit.
Lees ook: Piepjonge onderneemster begint Poffertjespaleis in De Lutte
Als hij vrij komt, wacht hem een onaangename verrassing. Zijn twee honden (een bulldog en een staffordshire) blijken zwaar verwaarloosd te zijn door degene die tijdens zijn afwezigheid voor ze zou zorgen. ,,Ze waren vermagerd, verwilderd en agressief. Toen ging voor mij de knop om. Ik dacht: ik ga voor mijn honden zorgen en mijn leven beteren.'' Moeilijk? ,,Ja, als je niet in dat wereldje hebt gezeten kun je je het niet voorstellen. Je bent er zó aan gewend geraakt om makkelijk geld te pakken. Het is een manier van leven. Als ik de honden niet had gehad, wás ik misschien ook gewoon doorgegaan.''
Spelletje
Oscar maakt een nieuwe start in Vollenhove. Een huis, uitkering, schuldsanering. Maar er zijn tegenslagen waardoor het aflossen van de schulden niet goed loopt. En tussen hem en de instanties knettert het. Het lukt de sociale dienst niet om Oscar aan de gang te krijgen. ,,Ik zat in de categorie 'onbehandelbaar'. Werkervaring opdoen in de kringloopwinkel of in het groen, dat zag ik echt niet zitten. Ik wilde iets ondernemends doen, iets met catering op markten, en daar wilden zij weer niet aan meewerken. Op een gegeven moment werd het een spelletje dat ik heel goed wist te spelen. Zij deden niet wat ik wilde, dan deed ik niet wat zij wilden. Als ik weer eens opgeroepen werd, reageerde ik zo agressief dat ik weer een tijdje met rust gelaten werd.'' Niet bepaald netjes, realiseert hij zich. Maar hij is gefrustreerd: ,,Ik wilde een ruimte om mijn bedrijf te kunnen beginnen. Ik zei: doe me een jaar lang een loods zodat ik kan starten, is het niet rendabel dan trek ik de stekker eruit en ga ik precies doen wat jullie zeggen. Wilden ze niet. Andere mensen kregen het wel voor elkaar, ik niet.''
Lees ook: Werknemer met schuld kost je 13.000 euro per jaar, dit kun je eraan doen
Achter de schermen is hij dan allang bezig met dat bedrijf: op markten en kermissen staan met eten en verhuur. ,,Ik had een caravanonderstel opgehaald bij het oud ijzer. En daar bouwde ik mijn eerste poffertjeskraam op. En toen had ik er twee en ook een springkussen.'' En daar gaat Oscar mee op pad, al probeert hij dat voor de sociale dienst verborgen te houden. Want dat gaat natuurlijk niet samen met een uitkering. ,,Op een gegeven moment werd ik opgeroepen. Bleken ze een heel dossier te hebben met foto's. Ik hield vol dat die spullen van mijn vriendin waren en niet van mij. Ze konden niets bewijzen, maar ik wist natuurlijk dat het uiteindelijk mis zou gaan.''
Hij besluit opnieuw de knop om te zetten en ervoor te gaan. Zegt de uitkering vaarwel, gaat full-time aan de slag als pakketbezorger en zet ondertussen zijn eigen bedrijfje verder op. De schulden betaalt hij daarmee in rap tempo af. Eindelijk. Hoe verklaart hij dat nu wel lukt wat eerder niet lukte? ,,Ik heb een sterke wil, en ik heb het geluk gehad dat er mensen waren die mij op het rechte pad hebben geleid en de juiste teugels wisten te pakken. Mensen met een warm hart. Daar ben ik blij om.''
De lastpak van weleer die nu poffertjes bakt. ,,Laatst stond ik met Koningsdag op een buurtfeest. Hele dag hamburgers maken, beetje ouwehoeren, dat past bij mij.'' En toch, heel soms, ligt de verleiding nog op de loer. ,,Het is hard werken en nog steeds op een houtje bijten. Als ik me dan twee, drie weken de tering heb gewerkt en ik heb een mindere dag, dan denk ik: vroeger was het zo makkelijk. Dan klom ik het dak op, rolde het koper op en had ik aan het einde van de dag acht-, negenhonderd euro in de zak. Maar nee. Ik heb mijn keuze gemaakt en daar blijf ik bij.''
