Wie is ondernemer Wim Beelen, die ongezien het Amsterdamse hoofdpijnterrein ADM kocht?

Ongezien kocht Wim Beelen onlangs hoofdpijnterrein ADM, de voormalige scheepswerf en buitenplaats voor alternatief Amsterdam. Net nadat hij de vastgoedverkoop van het jaar had afgerond: distributiedepot Amsterdam Logistic Cityhub (ALC).

Maar Beelen is verre van een traditionele vastgoedbons die bakstenen weeskindjes opkoopt, opkalefatert en doorverkoopt, weet het AD te melden. Wim Beelen is helemaal geen geboren vastgoedman. De 46-­jarige Gelderlander maakte zijn fortuin met ­afval. Bouwpuin vooral. Per jaar gaan zo’n 350 gebouwen onder Beelens sloophamer en worden de restanten met kapitale machinerieën vermalen en gesorteerd voor hergebruik.

Beelen groeit uit tot de grootste sloper van Nederland

De kiem voor het afvalimperium ligt halverwege de jaren negentig bij een uitzendbureau voor ‘handjes’ – havenpersoneel, vuilnisophalers, slopers. Het is Beelens zoveelste nering die hem in een handvol jaren in aanraking brengt met de keerzijde van de consumptiemaatschappij – doorgedraaid fruit, vrachtwagenonderdelen, nertsenmest – maar die steevast mislukt.

Na akkefietjes met opdrachtgevers slaat Beelen in 1999 zelf aan het slopen. Aanvankelijk zonder een idee wat daarbij komt kijken. Maar in het daarop volgende decennium groeit Beelen Groep uit tot de grootste sloper van Nederland – en de zestiende in de wereld. Dat levert scheve ogen op, ook vanwege zijn bruuske manier van zakendoen. Wars van mores trekt Beelen zijn eigen plan, blijkt uit een rondgang langs mensen die door de jaren heen met hem in aanraking, en tegelijkertijd vaak ook in áánvaring, zijn gekomen.

Deals worden razendsnel gesloten – ‘Zelfs mijn scheiding was in twee weken rond’, pocht hij tegen een zakenpartner. Beelen schrijft scherp in op sloopprojecten – onhaalbaar scherp vinden sommige concurrenten. Maar als waakhond NMA in 2010 een sloopkartel ontmantelt, valt Beelen Groep nadrukkelijk niet onder de verdachten.

Als het niet lukt de jaaromzet op te krikken naar 250 miljoen euro neemt hij de touwtjes weer in handen

In 2012 stapt Beelen naar de achtergrond. Er komt een hoofdkantoor in Amersfoort, een raad van bestuur, commissarissen en een uit de winkelwereld afkomstige mede-aandeelhouder, Jeroen Schothorst. De twee kennen elkaar uit de racerij, waar ze het in Renault Méganes tegen ­elkaar opnemen.

Grootaandeelhouder Beelen kijkt het vanuit de coulissen drie jaar aan. Als het niet lukt de jaaromzet als afgesproken op te krikken naar 250 miljoen euro neemt hij de touwtjes weer in handen. Schothorst kan het veld ruimen - met overigens een mooie winst voor zijn aandelen. ,,Houd het maar op een gebrek aan affiniteit en chemie,” aldus oud-topman Adriaan Vis, die Beelen in 2017 weer aflost. Maar ook die houdt het ‘vanwege een verschil van inzicht’ slechts twee jaar uit. De greep van de grootaandeel­houder is te sterk. Vis: ,,Wims levensmotto is: ik ga ervan uit dat alles kan.”

Beelen als gedoodverfde redder van Amsterdamse falende afvalverwerker AEB

Maar niet alles lukt. De ambitie om naast sloop ook in de afvaltop 3 in Nederland te komen is te hoog gegrepen. Daarvoor zijn multinationals als Suez en Renewi te krachtig. Beelen probeert het wel. Hij is de man die na jaren vol problemen de Amsterdamse falende afvalverwerker AEB moet redden, die afval verbrandt om stroom te produceren.

Beelen is de droomkandidaat van wethouder Udo Kock. Als die met de kandidatuur naar ­buiten treedt, ligt er al een voorcontract van 67 miljoen euro. Dat wordt een splijtzwam in het college: de deal riekt te veel naar ontoelaatbare overheidssteun. Bovendien blijkt er buiten Kock om vanuit het ambtenarenkorps nog een andere gegadigde te zijn.

De affaire kost Kock de kop en Beelen AEB. In een raadsvergadering haalt de sloopkoning ­ongeremd uit. ,,Nadat ik me jarenlang heb in­gezet om stront en slib van Amsterdam op te ­ruimen, word ik als wild afgeschoten.” Hij ­beschuldigt Kocks opvolger Sharon Dijksma ­publiekelijk van liegen en chantage omdat die gedreigd zou hebben opdrachten in te trekken als hij niet terugtrad. De twee sluiten later vrede, waarbij ze het erover eens worden dat ze het oneens zijn.

Reis naar Japan schept nieuwe mogelijkheden

Afvalmoe verkoopt hij mede vanwege de AEB-affaire in 2020 zijn aandelen in de groep. Beelen wil zich helemaal op de vastgoedhandel richten en ontfermt zich over een braakliggende buur van Beelen Groep in de hoofdstedelijke haven. Beelen houdt lange tijd vol niet te weten wat met het terrein te doen. Tot een bezoek aan Japan, waar stedelijke ruimte nog vele malen schaarser is dan in Amsterdam, hem in aanraking brengt met gestapelde distributiecentra. Hét antwoord, vindt hij, op hectare verslindende loodsen in steeds schaarser wordende weilanden.

Dat is goed gezien van Beelen, zegt Ralph de Munnik van vastgoedbelegger CTP die, terwijl er nog een jaar wordt gebouwd, 307 miljoen overheeft voor Beelens distributiedroom. ,,We zien steden worstelen met de bevoorrading van winkels, bouwplaatsen en consumenten. De vraag naar bedrijfsruimte stijgt, maar het aantal locaties is beperkt, zeker in Amsterdam.”

Ondernemer Beelen gelooft niet in 'kleine halletjes'

Na de sloopwereld zet hij ook de distributiebranche naar zijn hand. Beelen bouwt niet zoals gebruikelijk plukjes gebouw naar gelang er zich huurders melden, maar ontwikkelt meteen voor 160 miljoen euro de hele 200.000 vierkante ­meter. ,,Ik geloof niet in kleine halletjes,” laat hij de vakpers optekenen.

Beelen blijft van de eigenwaarde. Als een vastgoedanalist de geschatte huurprijs van 100 euro per vierkante meter risicovol noemt, wordt die als kleinzielig weggezet omdat dit ‘project ­Nederland overstijgt’. En wanneer ‘blokkendoosbouwer’ DHG langskomt met een bod en de mededeling dat een voormalig autohandelaar het allemaal niet zou kunnen, kan ‘dat bedrijf dat alleen maar halletjes in het gras neerzet’ met pek en veren vertrekken.

Plooibaar is Beelen ook. Kondigt hij bij de eerste plannen voor ALC aan eigenaar te blijven, ‘want dan kan je makkelijk ondernemen’, een jaar later laat hij het project per opbod slijten. De hal na oplevering ook uitbaten zit niet in zijn ­genen. “Je hebt mensen die creëren en mensen die beheren. Ik behoor tot de eerste groep.”

Beelen droomt vanuit een kantoor aan de Zuidas al over nieuwe ALC's in Delft en de Bijlmer

Dat 307 miljoen euro voor een distributie­centrum ‘recordbrekend’ is, valt volgens hem nog mee; de hoogste van ‘wel zestig biedingen’ waardeert het complex op 426 miljoen euro. Dat hij niet voor een hogere opbrengst is gegaan, heeft een simpele reden: ,,Dan had ik Koreaans, Arabisch of Chinees moeten praten.” Eerder al erkende hij opdrachten in België te laten schieten omdat men daar niet zo van de directe Hollanders is.

Klaar is Beelen nog lang niet. Hij droomt vanuit een kantoor aan de Zuidas al over nieuwe ALC’s in de Bijlmer en Delft. Wat hij met het voor 86 miljoen gekochte ADM-terrein gaat doen, weet hij nog niet. ,,Het was een weekenddeal.” Dat weerhoudt hem er niet van zelf het Amsterdamse college te bellen om de koop te melden waarmee hij de gemeente heeft afgetroefd die hem eerder zo dwarszat.