Nieuws Vastgoed
Onderzoeksbureau PBL: 'Leegstand in binnenstad neemt met 40 procent toe'
De effecten van de coronamaatregelen zorgen de komende paar jaar voor een forse toename van de leegstand in binnensteden, voorspelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De leegstand van winkels en ook horecazaken zal in 2022 toenemen met maar liefst 40 procent. De afgelopen jaren werden lege winkels vaak opgevuld door eettentjes, ,,maar dat is door corona onmogelijk geworden".
Het PBL analyseerde met onderzoeksbureau Locatus 53 grote en kleinere binnensteden en keek naar het aantal winkels en de grootte ervan, schrijft AD. De coronapandemie legt volgens het planbureau ‘ongekende druk’ op het aantal bezoekers in binnensteden, dat nog niet op het niveau van voor de pandemie is. Minder bezoekers betekent voor ondernemers minder inkomsten en dus meer ontslagen. Dat treft jongeren en lager opgeleiden onevenredig veel, aldus PBL.
Droevig beeld: steeds meer lege etalages
Wie door een winkelstraat loopt, zeker in de middelgrote en kleinere steden, valt het ongetwijfeld op: steeds meer lege etalages en posters en borden met de tekst ‘te koop’ of ‘te huur’. In combinatie met de gesloten horeca, zorgt het voor een droevig beeld. ,,En dat wordt de komende twee jaar alleen nog maar erger, zegt Gert-Jan Slob, directeur van Locatus. ,,Door de lockdown hebben fysieke winkels met omzetverliezen te maken, vooral kleding- en schoenenwinkels, want we kopen nu eenmaal minder kleren en schoenen voor feestjes of andere uitjes. En de horeca wordt hard geraakt door de tweede lange sluiting. De afgelopen jaren werden redelijk wat lege winkels opgevuld door een lunchzaak of restaurant, maar dat is door corona onmogelijk geworden. Horecazaken vallen nu ook om.’’
Lees ook: Waarom rechtbank ondernemers steeds vaker huurverlaging toekent
Ook de toename van online shoppen en een economische teruggang in 2021 zorgen er volgens Slob voor dat we minder besteden in winkels en een deel noodgedwongen de deuren moet sluiten. De gemiddelde winkelleegstand in Nederland ligt nu op 7,6 procent.
Amsterdam kent grootste stijging van leegstand
De impact van de coronacrisis zal per binnenstad variëren, maar de grotere binnensteden krijgen naar verwachting de hardste klappen. In Amsterdam stijgt de winkelleegstand naar verwachting het meest, daarna volgen Groningen, Delft en Haarlem. Dat komt volgens de onderzoekers omdat er normaal gesproken veel toeristen en dagjesmensen komen die door de virusuitbraak nu wegblijven. Deze steden zullen naar verwachting wel gemakkelijker herstellen dan de kleinere binnensteden. Op de langere termijn zijn er wel zorgen over kleinere binnensteden zoals Heerlen en Assen omdat de coronacrisis de problemen verergert die er al waren. Dit soort gemeenten pakken aanwezige problemen al wel aan, zien de onderzoekers, maar ,,op langere termijn blijft de situatie onduidelijk".
,,Winkeliers moeten zorgen voor maatwerk en de klant af en toe verrassen met een kledingstuk of geurtje dat je niet verwacht. Zo'n service heb je niet op internet"
Jan Meerman, directeur van brancheorganisatie INretail, schrikt niet van prognose dat de winkelleegstand op korte termijn met 40 procent stijgt. ,,Die ontwikkeling was al aan de gang, maar corona heeft het versterkt en versneld. Dus wij herkennen ons in het onderzoek van PBL en Locatus." Toch benadrukt Meerman dat er nog zeker toekomst is voor winkels. ,,Zeker, alleen met veel minder winkeloppervlak dan we nu gewend zijn."
Verschil maken met persoonlijke service
Winkeliers kunnen ten opzichte van online volgens Meerman nog steeds het verschil maken. ,,Het klinkt misschien ouderwets, maar het zit 'm vooral in persoonlijke service. Je wilt als klant goed worden geholpen als je een winkel binnenstapt. Dat je niet vier keer een broek hoeft te passen, maar meteen de juiste maat krijgt. Of je wordt ontvangen met heerlijke koffie, dus niet uit zo'n automaat. Winkeliers en hun personeel moeten zorgen voor maatwerk. En de klant af en toe ook verrassen met een paar schoenen, kledingstuk of geurtje dat je niet verwacht, maar wel heel leuk kan uitpakken. Zo'n service heb je niet op internet."
Lees ook: Jan Meerman (INretail): 'Huurprijzen winkelpanden 30 tot 40 procent omlaag'
INretail ziet ook de ontwikkeling dat fysieke winkels kunnen profiteren van online. ,,Zeker, de kruisbestuiving tussen on- en offline is van groot belang om te overleven. Maar nogmaals, er zal altijd behoefte blijven aan winkelen."
'Binnensteden omvormen tot woonruimte'
Uiteindelijk komen de Nederlandse binnensteden de coronapandemie wel door, denkt zowel het PBL als Locatus. Directeur Slob: ,,Alleen met minder winkels en horeca. We zien een landelijke trend dat meer mensen in binnensteden zijn gaan wonen. Dat was het gevolg van winkelpanden die de afgelopen jaren werden omgevormd tot woonruimte. Gemeenten doen er goed aan om daar verder op in te zetten, zeker in plaatsen waar sprake is van krapte op de huizenmarkt."
