De Papaver, proeftuin voor duurzame lifestyle in Delft, werd vorig jaar officieel uitgiftepunt van 'Adopteer een Kerstboom'. Dat is een initiatief van kweker Randijk uit Leusden, die bomen levert aan uitgiftepunten in het hele land.
Adoptieboom
De bomen worden in de zomer op de biologische kwekerij verzorgd. Daar komen geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen aan te pas. Bovendien krijgt elke boom een nummer, zodat iedereen 'zijn' boom het jaar erop weer kan reserveren. Zo kan een kerstboom tot wel vijf keer worden hergebruikt en zie je je eigen boom jaar na jaar groeien.
Als klanten de boom na enkele jaren te groot vinden, of als ze juist een nóg grotere willen, mogen ze ook een andere kiezen, vertelt directeur Jeremy Groeneweg van De Papaver. ,,In 2015 kwamen 55 mensen een boom adopteren. Van deze groep hebben er dit jaar 31 weer om hun adoptieboom gevraagd. Niet iedereen komt terug. Er zijn natuurlijk altijd mensen die verhuizen of zelfs emigreren."
CO2
Groeneweg vindt het een sympathiek project. ,,Gewone kerstbomen worden gekweekt, komen de grond uit, gaan met kluit en al in een pot - of de kluit wordt afgezaagd - en gaan in de verkoop. Na een paar weken is het brandhout, want ook de bomen in een pot zijn vaak niet meer levensvatbaar omdat er te veel wortel is weggesneden.''
Maar is het vervoer van en naar de kweker uiteindelijk niet juist méér belastend voor het milieu? ,,Natuurlijk, vervoer kost energie en zorgt voor uitstoot van CO2'', zegt woordvoerder Miriam van Bree van de stichting EKO Keurmerk. ,,Maar de boom haalt ook weer CO2 uit de lucht. De berekening of dat elkaar opheft hebben we niet gemaakt. Maar we moeten niet vergeten dat ook niet-biologische bomen worden vervoerd, vaak uit verre oorden.''
,,Uiteindelijk is maatgevend voor de uitstoot van ieder product hoe de mensen naar de winkel komen. Als je biologische sla kweekt, maar ieder kropje wordt door de klanten met de auto opgehaald, dan pakt de milieubalans natuurlijk negatief uit.''
Winst
Volgens directeur Erwin Kooijman van kweker Randijk is er wel degelijk sprake van aanzienlijke winst voor het milieu. ,,Ons doel is om de bomen zoveel mogelijk terug te planten bij de uitgiftepunten, dus vlakbij de klant. Bij De Papaver in Delft is dat op het eigen terrein niet mogelijk. Er wordt nu gezocht naar een stuk grond in de buurt waar dat wél kan. In de Randstad blijft dat soms lastig, maar op de uitgiftepunten in Arnhem, Waalre en Groningen gaan de bomen wél ter plaatste terug in de (biologische) grond. De vervoersemissie is dan heel gering. Zeker als je bedenkt dat gewone kerstbomen nogal eens uit Denemarken of Tsjechië komen.''
Als de bomen na ongeveer vijf jaar te groot worden om in de huiskamer te zetten is hun leven nog niet voorbij, weet Kooijman. ,,Hierna plaatsen we ze bij een biologische kippenboerderij in Barneveld, zodat de dieren ertussen kunnen scharrelen. De functie van CO2-afvang blijft dan bestaan.
Kooijman begon in 2005 met honderd adoptiebomen. ,,Het sprak veel mensen aan. In 2006 hadden we er al 600 en dit jaar geven we in totaal 2.500 adoptiebomen uit. We lopen wat dat betreft achter de feiten aan, want de vraag is aanzienlijk groter.''
De prijzen van adoptiebomen liggen iets hoger dan die van gewone bomen, variërend van 24 euro voor een één meter hoge boom tot 39 euro voor een boom van 1,75 meter. Je betaalt bovendien 10 euro borg, die je terugkrijgt als je de boom in goede staat terugbrengt.
IKEA
Intussen worden bij IKEA Delft goede zaken gedaan met gewone bomen. Voor het zesde jaar op rij biedt de meubelgigant een Nordmann aan voor één euro. Weliswaar met een addertje onder het gras, want de kerstboom kost eigenlijk 20 euro, maar bij aankoop krijgt de koper een tegoedbon voor de resterende 19 euro.
Per verkochte boom schenkt het meubelbedrijf 1 euro aan lokale projecten van Natuurmonumenten. De actie bracht vorig jaar ruim 85.000 euro op. Gewone kerstbomen zijn ook te krijgen bij diverse tuincentra in en rond Delft, zoals bij Rodenburg Home & Garden aan de Rijksstraatweg en bij de Kerstbomenhal aan de Rotterdamseweg.
