Nieuws Actueel
'Lege winkelschappen met Kerst is optie door problemen transportsector'
Lege winkelschappen dreigen tijdens de komende feestdagen. Logistiek expert Walther Ploos van Amstel luidde de noodklok in de media. Maar waarom werken supermarktketens dit zelf in de hand? Iep van der Meer schrijft erover in deze column.

Transporteurs klagen over hun marges, het chauffeurstekort neemt toe en de sector vergrijst. Dat leidt tot hoge werkdruk en hoog verzuim wat op zijn beurt weer zijn weerslag heeft op de logistieke planning. ‘Dit alles leidt tot een chaotische planning waardoor meer kilometers gemaakt worden dan nodig, maar het zorgt ook voor extra wachttijden’, hoorden we Ploos van Amstel bij BNR Nieuwsradio zeggen. Hij zoekt de oplossing vooral in een betere coördinatie van laadcapaciteit tussen de transporteurs onderling. Meer inzicht over de verschillende ladingstromen en de gezamenlijke beschikbaarheid van laadruimte is een oplossing, aldus de logistiek expert.
Daar is wat voor te zeggen want daarmee kan de rentabiliteit van de transporteurs toenemen. Immers, slimmer plannen betekent minder lege kilometers. Daarmee gaat Ploos van Amstel echter voorbij aan het feit dat de vervoerders elkaar vaak het verlies nog niet eens gunnen en dat ze klanten graag voor zichzelf houden. Overigens is het ook maar de vraag of supermarktketens dit soort informatie willen uitwisselen. Bovendien leert de ervaring dat een hoger rendement van een vervoerder door de grote supermarktketens meteen wordt afgeroomd waardoor de marges onder niveau blijven. Toch is een betere afstemming van de logistieke stromen een model waar toekomst in zit.
Er is echter ook iets anders aan de hand. Het chauffeurstekort is namelijk niet zomaar ontstaan. Ook Ploos van Amstel onderkent dat, en hij spreekt van een groot gebrek aan ‘rust, reinheid en regelmaat’ in het vak. Er wordt een groot beroep gedaan op een vergrijsde groep chauffeurs en dat leidt weer tot uitval. 24 uur per dag, zeven dagen per week zijn er chauffeurs nodig en door de krapte neemt de stress toe waardoor het nog erger wordt. Zeker, de logistiek is altijd in beweging en dynamisch maar je moet als chauffeur ergens op kunnen rekenen. Beter en efficiënter plannen is dus ook in het belang van de chauffeur en daarmee kan het vak een stukje aantrekkelijker gemaakt worden.
Uit de vele reacties blijkt dat er ook heel veel mis is met de behandeling van chauffeurs. Zo wordt er door een aantal bedrijven wel verlangd dat er op zaterdag en zondag gewerkt wordt, maar staat daar dan geen extra vergoeding tegenover. Dat is vreemd, want dat is geregeld in de huidige cao. Wat ook helpt is dat de transportsector stopt met het wegstrepen van uren, of bijvoorbeeld het niet betalen van wachturen. Zo zijn er bedrijven die de tijd die gemoeid is met het voorbereiden van de rit en het aftanken van de truck niet betalen. Ook vreemd natuurlijk, maar vervoerders kwamen daar jarenlang mee weg onder het motto ‘voor jou tien anderen.’ Die tijden zijn voorbij, en daar moet een aantal vervoerders kennelijk nog een beetje aan wennen.
Misschien nog wel belangrijker, en dat mogen supermarktketens zich ook aantrekken, is een fatsoenlijke behandeling van chauffeurs. Jarenlang is er roofbouw gepleegd op het personeel van de logistiek dienstverleners. Zo is het normaal dat chauffeurs urenlang moeten wachten zonder dat daar voorzieningen voor zijn. Soms is er helemaal geen kantine, koffiemachine of zelfs maar een toilet beschikbaar. Verder worden chauffeurs vaak geacht magazijnwerkzaamheden te verrichten. Niet zelden moeten chauffeurs zelf lossen, de pallets op een aangegeven wijze in een vak zetten en zelfs de plastic krimpfolie verwijderen. Werk dat niet tot de taak van de chauffeur behoort, maar het scheelt wel personeel in het distributiecentrum.
Voor de chauffeur maakt dit het leven niet aangenamer en voor de vervoerder is het een drama. Zijn personeel wordt urenlang in de wacht gezet en vervolgens oneigenlijk gebruikt. Tegelijkertijd zijn er strenge slottijden voor het leveren aan supermarkten: bedrijven van wie de chauffeurs, door wat voor omstandigheden dan ook een kwartier te laat bij een winkel aankomen krijgen boetes.
Toch laten de logistiek dienstverleners dit allemaal maar gebeuren. Hoe machtig de supermarktketens ook zijn, ze kunnen namelijk niet zonder een professioneel netwerk van logistiek dienstverleners, en al helemaal niet zonder chauffeurs. De race van de efficiency en het steeds verder uitwringen van prijzen en voorwaarden lijkt op zijn einde en uiteindelijk keert de wal het schip. Dat dit dan in de drukste tijd van het jaar gebeurt lijkt onvermijdelijk.
Iep van der Meer schrijft al meer dan 25 jaar voor verschillende chauffeurs- en vakbladen in binnen- en buitenland. Hij maakt in Europa deel uit van de groep specialisten die de bij de industrie zeer gerespecteerde ‘duizend punten-test’ uitvoert. In Nederland werkt hij onder meer voor de websites BigTruck, Trailertotaal.nl en TransportenMilieu.nl.