Nieuws Wet- en regelgeving
Dit moet je weten over het vernieuwde trouwen met huwelijkse voorwaarden
Na bijna twee eeuwen komt er een einde aan het automatisme van trouwen 'in algemene gemeenschap van goederen'. Iedere partner behoudt zijn privévermogen. Dat heeft gevolgen voor ondernemers, schrijft de Volkskrant.
Voor echtelieden is het nu standaard niet 'cd van jou, cd van mij', zoals Acda & De Munnik zongen, maar 'cd van ons allebei'. Driekwart van de Nederlanders trouwt in 'algemene gemeenschap van goederen'. Daarmee beloven zij alles te delen wat zij voor en tijdens hun huwelijk vergaren.
Dit is de fabrieksinstelling van onze huwelijksindustrie: alleen wie 'huwelijkse voorwaarden' afspreekt, trouwt niet in algemene gemeenschap. Zo gaat het al sinds 1838, toen er nog geen stoomtreinen reden in Nederland, Charles Dickens zijn roman Oliver Twist schreef en uitvinder Samuel Morse in New Jersey via zijn elektrische telegraaf het eerste telegram ooit verstuurde.
Lees ook: Buitenlands familievermogen naar uw ex?!
Vanaf 1 januari trouwen mensen standaard in 'beperkte gemeenschap'. Het verschil? Wat vóór je huwelijk van jou was - zoals je salaris of een eigen huis - blijft ook daarna van jou. Alleen wat echtparen tijdens hun huwelijk aan vermogen opbouwen, valt nog in de gemeenschap. Voortaan slapen in de echtelijke sponde dus drie vermogens op een kussen: de twee privévermogens van beide partners van vóór hun trouwen en hun gedeelde huwelijkse vermogen.
Overigens blijft trouwen in algemene gemeenschap gewoon bestaan. Maar vanaf 1 januari moeten echtparen in spe daarvoor naar de notaris, zoals nu al het geval is bij huwelijkse voorwaarden. De nieuwe regels gelden alleen voor wie ná 1 januari in het huwelijksbootje stapt: voor eerder getrouwden blijft alles bij het oude.
Wat betekent de wet voor ondernemers?
Dateert het bedrijf van man- of vrouwlief van vóór het huwelijk, dan blijft het voortaan buiten de gemeenschap van goederen. Om te voorkomen dat dit al te onrechtvaardig uitpakt, krijgen echtgenoten wel recht op een 'redelijke vergoeding'.
Verstappen: 'Bij een bedrijf kan het zo zijn dat bijvoorbeeld de man tijdens het huwelijk al zijn verdiende geld oppot in zijn privéonderneming. Als zijn bedrijf van vóór het huwelijk stamt, blijft dit geld buiten de gemeenschap. Dat is strijdig met de gedachte achter de nieuwe wet dat je samen deelt wat je ook echt samen hebt opgebouwd. Want zou de man een gewone baan hebben gehad, dan was zijn loon wel binnen de gemeenschap gevallen.' Vandaar de redelijke vergoeding.
Over de hoogte van die vergoeding staat niets in de wet. 'Dat is het rottige', zegt Autar: 'er zal komende jaren volop geprocedeerd moeten worden om hier duidelijkheid over te krijgen. Die duidelijkheid komt pas als de Hoge Raad zijn ei heeft gelegd, wat nog wel een tijdje kan duren.'
Voor de ruim een miljoen zzp'ers in Nederland zit er wel een flinke adder onder het gras, waarschuwt Autar. Hun eenmanszaak blijft weliswaar privébezit als die al vóór hun huwelijk bestond. Maar het inkomen dat ze als zzp'er bij elkaar werken, valt wel onder de gemeenschap van goederen. En dus ook het bestelbusje, de gereedschapskist of de laptop die zzp'ers aanschaffen van dat inkomen.
In het geval van een faillissement kan het natuurlijk juist een zegen zijn dat een bedrijf buiten de gemeenschap van goederen valt. 'Als bijvoorbeeld de man al vóór het huwelijk een onderneming had en die gaat tijdens het huwelijk failliet, dan wordt de vrouw vanaf volgend jaar beter beschermd dan in het huidige recht', legt Breederveld uit. 'Schuldeisers mogen dan bijvoorbeeld niet de van haar ouders geërfde vleugelpiano meenemen.'
Blijven ook schulden van voor het huwelijk privé?
Ja, zegt advocaat Bart Breederveld, een van de adviseurs achter de nieuwe wetgeving. Toekomstige echtelieden doen er verstandig aan om dit goed in hun oren te knopen. Nu is het nog zo dat beide partners elkaars schulden delen, ongeacht of die van vóór of tijdens het huwelijk stammen. 'Dat kan soms vervelende gevolgen hebben, ook omdat mensen niet altijd weten dat hun partner in de schulden zit.' Onder de huidige wet kunnen schuldeisers in zo'n geval beide partners kaalplukken. Vanaf 1 januari kan dat niet meer.
Wie meer studieschuld heeft dan zijn of haar partner, moet opletten, adviseert Breederveld. 'Want als je jouw studieschuld hebt afgelost met jullie gezamenlijke inkomen, kan je echtgenoot een deel van dit geld terugeisen, omdat dit inkomen in de gemeenschap van goederen valt.'
Wat als je eerst jarenlang samenwoont voordat je trouwt?
'De regel is simpel', zegt Leon Verstappen, hoogleraar privaatrecht in Groningen en een van de aartsvaders van de wetsverandering: 'Alles wat je vóór het huwelijk samen hebt gekocht, zoals een huis of de Ikea-meubels, valt in de gemeenschap van goederen'. Let op: ook als de een 80 procent van het huis heeft betaald en de ander 20. 'Zodra je trouwt, verschuift de eigendomsverhouding naar 50/50. Als je het verschil van 80/20 in stand wilt houden, zul je dat moeten regelen in de huwelijkse voorwaarden.'
Wat gebeurt er met erfenissen en schenkingen?
Die blijven privébezit van de erfgenaam, zegt Verstappen. Tenzij uitdrukkelijk in het testament staat dat de erfenis voor beide partners is. 'Een vader of moeder kan bijvoorbeeld laten opnemen dat ze het familieservies niet alleen nalaten aan hun zoon, maar ook aan zijn vrouw. Doen ze dat niet, dan valt het servies buiten de gemeenschap van goederen.' Overigens neemt een overweldigende meerderheid van de erflaters juist uitsluitingsclausules op in hun testament. Daarmee laten ze alleen iets na aan hun eigen kinderen. In de toekomst zijn deze clausules overbodig, omdat erfenissen automatisch buiten de gemeenschap vallen.
Overbodig? Niet zo snel, zegt Aniel Autar, notaris in Rotterdam en geen liefhebber van de nieuwe wet. 'Kinderen kunnen na 1 januari nog steeds in algemene gemeenschap trouwen. Hebben ouders dan geen uitsluitingsclausules in hun testament, dan gaat de ex-schoondochter of -zoon bij een scheiding alsnog met de helft van de erfenis aan de haal.'
Moeten echtelieden voortaan bonnetjes en boekhoudschriftjes bijhouden om privé- en gezamenlijk vermogen uit elkaar te houden?
Wel als u bij een scheiding wilt bewijzen dat iets alleen van u is. Wie hier niet in slaagt, moet het vermeende privébezit delen met zijn of haar ex. Veel problemen verwacht Breederveld echter niet. Bij grote eigendommen, zoals huizen of aandelen, staat vaak duidelijk beschreven van wie ze zijn, bijvoorbeeld in het kadaster of aandelenregisters. Bovendien mogen ook bankafschriften of getuigenverklaringen dienen als bewijs. Met dien verstande dat bankklanten maximaal tot zeven jaar terug kopieën van hun afschriften kunnen opvragen.
Gaat een bestaande onderneming tijdens het huwelijk failliet, dan wordt de vrouw vanaf volgend jaar beter beschermd dan in het huidige recht
