Nieuws Wet- en regelgeving
Vof: alles wat je moet weten over de rechtsvorm vennootschap onder firma
De vennootschap onder firma (vof) is een geliefde rechtsvorm voor ondernemers die samen een bedrijf willen starten. Overweeg jij onderdeel te worden van een vof? Denk dan goed na over de aansprakelijkheid, belastingzaken en weeg de voor- en nadelen tegen elkaar af.

Foto: Pexels
In tegenstelling tot bijvoorbeeld de eenmanszaak zijn er bij de vof meerdere eigenaren. Deze eigenaren brengen allemaal iets in in het bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan geld, producten of het uitvoeren van werkzaamheden.
Heb jij zeker iets in te brengen bij het starten van een bedrijf? Dan zou de vof een rechtsvorm kunnen zijn om te overwegen. Daarbij kun je jezelf een aantal vragen stellen om uiteindelijk de knoop door te hakken:
- Wat is een vof?
- Wat zijn de voor- en nadelen van een vof?
- Hoe start je een vof?
- Hoe is de aansprakelijkheid geregeld?
- Wat zijn de belastingzaken en aftrekposten?
- Wat is een man-vrouw firma?
- Wat is een commanditaire vennootschap?
- Wat zijn alternatieve rechtsvormen?
1. Wat is een vof?
Een vennootschap onder firma is een bedrijf dat is opgericht door minimaal twee ondernemers. Daarom heeft het bedrijf altijd meerdere eigenaren. Zoals hierboven benoemd brengen deze altijd iets in bij de start van het bedrijf. Daarnaast is de vennootschap onder firma een geschikte rechtsvorm voor starters. Voor het oprichten van een vof is er namelijk geen startkapitaal benodigd.
Lees ook: Van kantoor naar bouwplaats: Nicolette werd timmervrouw
2. Wat zijn de voor- en nadelen van een vof?
De voordelen
● Gemak: voor het starten van een vennootschap onder firma hoef je je enkel in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Een startkapitaal of bezoek aan de notaris is niet nodig. Zo heb je binnen een dag het bedrijf in de lucht.
● Belastingvoordeel: samen met de ondernemers met wie je het bedrijf start, beschik je over dezelfde aftrekposten als zelfstandigen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mkb-winstvrijstelling en zelfstandigenaftrek.
● Fiscaal aantrekkelijk: tot een bepaald winstbedrag is de vof een fiscaal aantrekkelijke rechtsvorm. Dit houdt in dat je aan het eind van het jaar meer overhoudt dan bij een b.v. Dit voordeel is met name van belang in de eerste drie jaar van het bedrijf.
● Personeel: bij een vennootschap onder firma is het mogelijk om personeel aan te nemen.
De nadelen
● Aansprakelijkheidsrisico: wanneer je met een vof schulden maakt of risico’s loopt dan ben je daar samen met de mede-eigenaren volledig aansprakelijk voor. Dit betekent dat schuldeisers beslag kunnen leggen op persoonlijke goederen. Ook wanneer je de schulden niet zelf gemaakt hebt.
● Huwelijkse voorwaarden: wanneer je getrouwd bent in gemeenschap van goederen kunnen schuldeiser aanspraak maken op het gezamenlijke bezit. Controleer daarom je huwelijkse voorwaarden voordat je een vof gaat starten.
● Verzekering en pensioen: voor alle eigenaren/ondernemers van de vennootschap onder firma geldt dat zij zelf de verzekeringen en het pensioen moeten regelen.
● Beëindiging: wanneer de vennootschap onder firma stopt en de eigenaren uit elkaar gaan, kan dit een hoop werk met zich meebrengen. Zeker wanneer je nooit hebt vastgelegd wie wat heeft ingebracht of bijgedragen. Wil je dit voorkomen? Stel dan een vennootschapscontract op.
Lees ook: Als jouw eenmanszaak uit zijn voegen barst: dit moet je weten over een BV starten
3. Hoe start je een vof?
Het starten van een vof is vrij simpel. Je hebt geen startkapitaal nodig en je hoeft niet langs de notaris. Het enige wat je hoeft te doen is je inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). Deze geeft jouw gegevens automatisch door aan de Belastingdienst.
Vennootschapscontract
Naast het inschrijven bij de KvK is het verstandig om samen met de andere eigenaren afspraken te maken en deze vast te leggen in een vennootschapscontract. Let op! Dit is geen verplichting. Daarnaast kun je dit contract zonder advocaat of notaris opstellen.
In het vennootschapscontract kun je de volgende zaken vaststellen:
● Afspraken over wie wat inbrengt in het bedrijf.
● Gevolgen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid.
● Omgang bij conflicten of meningsverschillen.
● Afspraken met betrekking tot opheffing van de vof.
4. Hoe is de aansprakelijkheid geregeld?
Als zelfstandig ondernemer ben je persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden. Bij een vennootschap onder firma gaat dit nog een stapje verder. Je kunt namelijk aansprakelijk gesteld worden voor schulden van het bedrijf gemaakt door mede-eigenaren. Hierbij maakt het dus niet uit wie de schulden daadwerkelijk heeft gemaakt.
Aanspraak op privévermogen
Schuldeisers zullen zich in de meeste gevallen eerst richten op het vermogen van het bedrijf. Wanneer dit niet toereikend is, kunnen zij aanspraak maken op het privévermogen van eigenaren. Ben je in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan betekent dit dat schuldeisers ook aanspraak kunnen maken op het privévermogen van je echtgenoot. Controleer daarom je huwelijkse voorwaarden voordat je een vof gaat starten.
5. Wat zijn de belastingzaken en aftrekposten?
De eigenaren van een vof moeten rekening houden met de volgende belastingzaken:
● Inkomstenbelasting: de eigenaren van de vof moeten inkomstenbelasting betalen over hun deel van de winst.
● Btw: het bedrijf en de eigenaren moeten btw betalen over de producten en/of diensten die zij verkopen.
● Loonbelasting: wanneer er personeel ingezet wordt voor het bedrijf moet er loonbelasting betaald worden.
Naast bovenstaande kosten kan er ook rekening gehouden worden met een aantal belastingtechnische voordelen, namelijk de aftrekposten. Dit zijn de zelfstandigenaftrek, de startersaftrek, de mkb-winstvrijstelling, het fiscale oudedagsreserve en belastingvoordeel op de btw.
Lees ook: Roland 'CoolCat' Kahn: over succes, zijn familiebedrijf en ja, webshops
6. Wat is een man-vrouw firma?
Wanneer je met je echtgenoot of wettelijke partner een vof wil starten, begin je een man-vrouw firma. In grote lijnen komt deze firma overeen met een vof. Het voornaamste (en voordeligste) verschil is dat je bij een man-vrouw firma beide in aanmerking komt voor de fiscale voordelen voor ondernemers. Een nadeel is dat beide eigenaren, ongeacht de huwelijkse voorwaarden, persoonlijk aansprakelijk zijn. Een man-vrouw firma kan alleen gehanteerd worden wanneer beide eigenaren een gelijkwaardige rol of functie krijgen.
7. Wat is een commanditaire vennootschap?
Wanneer een van de eigenaren alleen geld wil inleggen en verder niet actief wil zijn binnen het bedrijf, kan er gekozen worden voor een commanditaire vennootschap. Het verschil met een vennootschap onder firma is dat de investerende eigenaar niet actief werkzaam is binnen het bedrijf. Hij of zij brengt dus alleen waarde in in ruil voor een deel van de winst en kan niet persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
8. Wat zijn alternatieve rechtsvormen?
Het kan gebeuren dat een vennootschap onder firma niet de juiste rechtsvorm is voor jou als ondernemer. In dat geval kun je de andere rechtsvormen tegen elkaar afwegen. Dit zijn:
- Eenmanszaak: een bedrijf waarvan slechts een persoon de eigenaar is.
- Besloten vennootschap: een rechtspersoon waarbij het kapitaal in aandelen is verdeeld en de risico’s van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt.
- Maatschap: een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen.
- Naamloze vennootschap: maakt het mogelijk om aandelen zonder tussenkomst van een notaris te verhandelen, bijvoorbeeld op de beurs.
- Coöperatieve vereniging: een rechtspersoon waarbij de vereniging een of meerdere overeenkomsten aangaat met haar leden.
- Stichting: een ondernemingsvorm die niet primair gericht is op het maken van winst.
- Vereniging: een rechtsvorm dat de focus legt op het nastreven van een bepaald maatschappelijk doel.
- Limited liability partnership: een alternatief voor de maatschap met beperkte
aansprakelijkheid en fiscale voordelen zoals de startersaftrek.
De juiste keuze
Voordat je onderdeel wordt van een vennootschap onder firma is het belangrijk om de risico’s in kaart te brengen en de overige voor- en nadelen met elkaar af te wegen. Vind je het geen probleem om persoonlijk aansprakelijk te worden gesteld en wil je eenvoudig met andere ondernemers een bedrijf starten dan is een vof wellicht de juiste keuze. Vind je het risico te groot dan is er gegarandeerd een andere rechtsvorm die beter bij jou als ondernemer past.
Checklist
Heb je hulp nodig bij het bepalen of een vof bij jou past? Dit zijn de voorwaarden waar je (deels) aan voldoet:
- Ik heb geld, arbeidsuren of goederen in te brengen bij het starten van een bedrijf
- Ik start samen met minimaal één andere ondernemer een bedrijf
- Ik wil een bedrijf starten zonder startkapitaal
- Ik wil zo snel mogelijk en eenvoudig een bedrijf starten
- Ik wil personeel kunnen aannemen met mijn bedrijf
- Ik ben bereid om hoofdelijk/persoonlijk aansprakelijk te worden gesteld (voor de schulden van mede-eigenaren)
- Ik ben op de hoogte van de huwelijkse voorwaarden en accepteer de bijkomende risico’s
- Ik ben bereid om zelf een verzekering en pensioen te regelen
- Ik ben op zoek naar een rechtsvorm met fiscale voordelen (bijv. aftrekposten)
- Ik ben op zoek naar een rechtsvorm waarbij ik mij kan richten op het maken van winst