Wie redt de wankele winkelstraat?

Is het de troosteloze aanblik van de vele panden die leegstaan? Is het omdat de verscheidenheid aan winkels zo klein is? Of is het omdat je, als argeloze shopper, bijna van je sokken gereden wordt door fietsers en brommers? Feit is dat winkelen in de Rechterstraat niet bepaald een belevenis is. Laat staan een heerlijk middagje uit. Dit zou het kloppend hart van Boxtel moeten zijn. Dat was het ook. Ooit. Maar tegenwoordig zit er weinig leven meer in de Rechterstraat. De mensen in Boxtel zullen zich door die vaststelling niet beledigd voelen. Ze zeggen het zelf ook: winkelen doe je in de Rechterstraat vooral als je iets nodig hebt. Alles is er, in principe. Van drogisterijen tot juweliers, telefoonwinkels, opticiens en kledingwinkels. Maar zoek je bij wijze van spreken een nieuwe jas, dan is de keuze niet groot. In de Rechterstraat stallen mensen hun fiets het liefst voor de deur, kopen wat ze nodig hebben en zijn dan weer weg. Dat was in de gloriedagen wel anders, vertelt Gerrie van Heerebeek van Foundation Bekkers, die ondermode verkoopt. "Ik krijg veel klanten van buiten Boxtel. Zij zeggen vaak dat ze hier voorheen nog een middagje gingen winkelen. Dat doen ze niet meer. Hoe minder winkels er zijn, hoe minder leuk het is." In de alledaagse praktijk blijft weinig over van kreten als ‘sfeervol shoppen’ en ‘je vindt het in Boxtel!’ die op de website shoppeninboxtel.nl prijken. Maar geïsoleerd hoeft de Rechterstraat zich zeker niet te voelen. Overal in Brabant doen winkelcentra verwoede pogingen hun toekomst veilig te stellen. Ook in pakweg Oss, Veghel, Waalwijk of Oisterwijk hebben ze het antwoord nog niet gevonden. Zelfs de grotere steden als Den Bosch en Tilburg hebben te maken met grote leegstand (denk aan V&D), concurrentie van internet, discussies over huurprijzen en parkeertarieven en jongeren die na het afschaffen van de basisbeurs minder te besteden hebben.

Hoe winkelen we in 2020? In de detailhandel worden over die vraag inmiddels boeken vol geschreven, congressen georganiseerd en platforms opgericht. Gaan we überhaupt nog wel op pad naar een stadscentrum om onze aankopen te doen? Neemt internet het helemaal over of komt er nog een nieuwere manier om boodschappen te doen? Wie weet rollen onze aankopen straks allemaal uit de 3D-printer. Dan hoef je, om bijvoorbeeld een telefoonhoesje te kopen alleen nog maar online een bouwtekening te bestellen en voilà: het hoesje rolt uit de printer. DrommenZou het ook mogelijk zijn dat de winkelstraat zichzelf opnieuw uitvindt? Dat we straks weer massaal naar de stadscentra trekken om in drommen de winkels te bezoeken? Wie het weet mag het zeggen, maar dat winkelen een thema is waarmee de ondernemers en alle gemeenten worstelen, is een feit. De consument heeft het voor het zeggen. Het moet in ieder geval voor menig gemeentebestuur reden zijn de stormbal te hijsen, als dat al niet is gebeurd. Het Brabants Dagblad pakt de uitdaging op om zich te buigen over de winkelstraat anno 2020. Wat zijn de bedreigingen, maar ook de kansen voor de binnensteden in Brabant? Om de winkelstraat anno 2020 een gezicht te geven, is de Rechterstraat in Boxtel uitgekozen. De redactie van het Brabants Dagblad gaat deze straat adopteren en zal in het komend jaar regelmatig de problematiek van binnensteden projecteren op de Rechterstraat. Waarom deze winkelstraat uitgekozen? Niet omdat daar al een Hema, Blokker en Kruidvat zitten, want dan hadden we eender welke winkelstraat kunnen nemen. Boxtel is qua inwonertal een middelgrote stad en bedient ook nog wat omliggende plaatsen. Juist centra van deze omvang krijgen volgens veel deskundigen de grootste klappen. Wie echt iets nodig heeft, hoeft immers de deur niet meer uit. Alles is online te verkrijgen. En recreatief winkelen, dus shoppen zonder specifiek doel, is leuker in grote steden met veel aanbod. Daarvoor ga je doorgaans niet naar Waalwijk, Veghel of Boxtel, maar ben je bereid om verder te rijden. Onderneemster Yasmine Melis noemt het een goede keus om haar Rechterstraat als modelstraat te nemen. "Echt alle problemen waar een winkelstraat mee worstelt, zie je hier." Betaald parkeren afschaffenNeem de parkeertarieven. Terwijl de roep om betaald parkeren af te schaffen steeds luider wordt, moet in Boxtel nog altijd de portemonnee worden getrokken. "Zorg eerst maar eens dat je wat te bieden hebt, dan pas kun je er geld voor vragen", verwoordt onderneemster Van Heerebeek. De gemeente heeft zich nu bovendien de woede van de winkeliers op de hals gehaald door ook nog parkeervergunningen in te voeren, met als gevolg: minder vrije parkeerplaatsen. Daarnaast is er gemor over de huurprijzen die veel te hoog zouden zijn. "Daardoor durft niemand meer te ondernemen. Als je al een goedkoop pandje kunt vinden, dan is dat zo uit de looproutes dat het toch geen zoden aan de dijk zet", zegt Rita Dahmen van de plaatselijke Wereldwinkel. Verder wordt in Boxtel geklaagd over het schrale aanbod (‘te veel winkels voor de kleine portemonnee’) en het gemeentelijk beleid. Zoals meer steden lanceerde Boxtel plannen om zoveel mogelijk winkels op een kluitje te krijgen, in dit geval in de Rechterstraat.Weliswaar verdwenen in andere straten inderdaad zaken, vertelt winkelier Yasmine Melis, maar in de Rechterstraat zag zij deze niet terugkeren. Vlakbij liet de gemeente bovendien nieuwe winkelruimte toe, de Croonpassage verrees, maar ook daar is nu leegstand. Het toevoegen van winkelruimte is in meer steden een heet hangijzer. In de serie De wankele winkelstraat zullen al die thema’s worden uitgelicht. Het BD vraagt een keur aan deskundigen om eens hun licht over de Rechterstraat te laten schijnen. Het winkelend publiek en de plaatselijke ondernemersmogen ook hun zegje doen. Ook goede ontwikkelingen en kansen krijgen aandacht. Zo vestigden zich onlangs nog enkele nieuwe winkels in de Rechterstraat. En zondag hadden de ondernemers het ronduit druk, vertelt Van Heerebeek. "Er was een modeshow. Het was hier bomvol." Is dat dan de ‘beleving in de winkelstraat’ waar deskundigen de mond vol van hebben? Misschien wel. Al is Van Heerebeek ook realistisch. "Je kunt zoiets natuurlijk niet iedere dag doen. Dat is te duur."