Hoe succesondernemer Won Yip miljoenen verdient met doorverkoop Pontsteiger

Op 10 december 2015 loopt horecaondernemer Won Yip rond op de Masters of LXRY, de opvolger van de Miljonairsbeurs in de RAI. Hij gaat al jaren naar de vipavond, voorafgaand aan de officiële opening. Ergens in een hoekje van de beurs, in de stand van Jan des Bouvrie, stuit hij op een maquette van de Pontsteiger, de dan nog te bouwen woontoren aan het IJ. "Ik zag het meteen: dit is het," blikt Yip terug. Hij zit aan een tafel in Majestic, een van zijn cafés aan de Dam.

De ondernemer is dan al een tijdje op zoek naar een nieuwe woning. Yip staat bekend als de enige bewoner van de Dam, maar daar beschikt hij toch meer over een werkappartement. Hij heeft behoefte aan iets voor zichzelf. "Anders ben ik altijd maar aan het werk."

Een dag

In 2008 had hij al een appartement gekocht aan de Gustav Mahlerlaan, op de Zuidas. Door de crisis liet de bouw echter op zich wachten en in de tussentijd leerde hij de Pontsteiger kennen. Hij verkocht het huis weer, zonder daarin een dag te hebben gewoond.

Won Yip laat zijn oog vallen op het penthouse op de 25ste en hoogste verdieping van de Pontsteiger. Dat penthouse bestaat uit vier appartementen, die samen ruim 1440 vierkante meter bestrijken en uitzicht bieden over de stad en wijde omgeving.

Als één geheel

Makelaar Christie's Real Estate wil het penthouse per se als één geheel verkopen en niet opgesplitst in vier. Dan kunnen de partijen namelijk de verkoop naar buiten brengen van het grootste en duurste appartement van Nederland. "Ze wilden de Pontsteiger als 'exclusief' en 'duur' in de markt zetten," zegt Yip.

De horecaondernemer uit Amsterdam laat zich niet afschrikken door het aankoopbedrag, dat volgens schattingen richting 16 miljoen euro gaat. Hij stelt wel als voorwaarde dat hij het penthouse koopt met vier appartementsrechten, die hij kan verkopen. De partijen schudden elkaar de hand.

Koopovereenkomst

Op 5 januari 2016 doet hij een eerste aanbetaling van 1,18 miljoen euro en tien dagen later bereiken de partijen een koopovereenkomst. Tussen de Masters of LXRY en de koop zit ruim één maand. Yip houdt van doorpakken, zoveel is duidelijk. De volgende werkdag gaat er een persbericht naar buiten. De marketingtruc werkt. Het nieuws over het grootste appartement van Nederland 'sloeg in als een bom', zoals Yip het zelf verwoordt.

Media pikken het massaal op, tot tevredenheid van de makelaar en de ontwikkelaar. Al snel volgen meer miljonairs die appartementen kopen en samenvoegen. De makelaar spreekt sindsdien tevreden over het 'miljoenengebouw'. "Ze zouden een standbeeld van mij moeten neerzetten," zegt Yip. "Ik heb deze toren op de kaart gezet en daarmee de prijs bepaald. Een cadeautje voor de makelaar en de ontwikkelaar."

Explosief

Heel belangrijk: de levering van het penthouse aan Yip is dan nog niet gepasseerd bij de notaris. Ondertussen neemt de gekte op de Amsterdamse woningmarkt verder toe. De prijzen stijgen explosief. Huizen blijken hierdoor zeer aantrekkelijk voor beleggers. Voor grote groepen Amsterdammers wordt het steeds lastiger een betaalbaar huis te vinden.

Op het stadhuis zoekt wethouder Wonen Laurens Ivens (SP) dan al naar mogelijkheden om de huizengekte te beteugelen. De regels die speculatie met woningen tegengaan, moeten worden aangescherpt, meent de wethouder, die daarvoor steun krijgt van een meerderheid van de raad.

Niet genoeg

Amsterdam kent, via de erfpachtvoorwaarden, al een antispeculatiebeding, dat moet voorkomen dat nieuwbouwwoningen worden verhandeld voordat de bouw is voltooid. Wie dat toch wil doen, moet toestemming vragen aan de gemeente. Het is niet genoeg, meent Ivens. Halverwege 2016 komt hij ook met een streng antispeculatiebeding voor zelfbouwkavels, nadat duidelijk is geworden dat beleggers studenten inhuurden om voor hen in de rij te gaan staan bij de inschrijvingen.

Inmiddels heeft het nieuwe college toegezegd dat voor nieuwbouwwoningen een woonplicht komt: wie een huis koopt, moet er zelf gaan wonen. Maar nieuwe regels gelden nooit voor oude situaties. De aanleg van de Pontsteiger heeft door de crisis jaren stil gelegen. Voor deze woontoren gelden nog oude regels. En daar weet zakenman Yip gebruik van te maken.

Buren uitzoeken

Yip wordt al snel benaderd door mensen die delen van zijn penthouse willen kopen. In eerste instantie wil hij voorlopig de helft voor zichzelf houden en de andere helft verkopen, maar na beraad besluit hij zelf een van de vier appartementen te houden. "Mijn vrouw en ik vonden 800 vierkante meter toch te groot," zegt hij. Bovendien: "Het is toch geweldig dat we onze eigen buren kunnen uitzoeken?"

Daniel Grieder komt als eerste in beeld. De Zwitserse bestuursvoorzitter van modebedrijf Tommy Hilfiger wil twee van de vier appartementen kopen. "We waren er in een kwartier uit," zegt Yip. Grieder koopt het deel met uitzicht op de Houthaven, waar het hoofdkantoor van Tommy Hilfiger staat. Yip behoudt de drie zijden met zicht op de stad, Amsterdam-Noord en het kanaal richting IJmuiden.

Speciale constructie

Ze besluiten een speciale constructie in het leven te roepen voor de koop, blijkt uit onderzoek van deze krant. Hierbij is het cruciaal dat de levering van de appartementen aan Yip nog niet langs de notaris was gegaan: Grieder kan de twee appartementen op papier rechtstreeks van de ontwikkelaar kopen, ook al zijn ze feitelijk van Won Yip: een abc-constructie (zie kader).

Grieder betaalt een koopsom van 1,5 miljoen voor de appartementen, zo blijkt uit de stukken. Daarbovenop komt nog een onbekende aanneemsom van zeker enkele miljoenen. De transactie vindt plaats bijna een jaar nadat Won Yip het penthouse heeft verkregen. De appartementen waren in de tussentijd flink in waarde gestegen. Grieder betaalde deze waardestijging rechtstreeks aan Yip, buiten de verkoop om. In 2016 stegen de huizenprijzen in Amsterdam gemiddeld 23 procent. Dit zou betekenen dat Yip zeker één miljoen euro heeft verdiend in een jaar tijd.

Antispeculatiebeding omzeild

Door het slimmigheidje betaalt Grieder geen overdrachtsbelasting van twee procent. Het scheelt hem 64.000 euro. Maar belangrijker: het antispeculatiebeding van de gemeente wordt met deze constructie behendig omzeild. Omdat Grieder op papier de eerste eigenaar is, is van een verboden doorverkoop tijdens de bouw geen sprake.

"Dit soort constructies is onwenselijk," zegt SP-wethouder Laurens Ivens in reactie op het onderzoek van Het Parool naar deze deal. "Verkoop mag pas als de verkoper in het nieuwe huis heeft gewoond. De verkoop van een huis in aanbouw mag enkel doorgaan nadat de gemeente toestemming heeft gegeven." De gemeente wil voorkomen dat speculanten een woning in aanbouw kopen, vervolgens doorverkopen en de prijsstijging in hun zak steken. De uiteindelijke koper betaalt dan te veel.

Verboden

Inmiddels heeft de gemeente dit soort abc-constructies allang verboden, omdat duidelijk was dat die werden ingezet om te speculeren. Op de Zuidas heeft Amsterdam zo'n opzetje al gedwarsboomd. Maar bij de deal met de Pontsteiger lijkt de gemeente machteloos te staan, zegt Ivens, al zoeken zijn ambtenaren nog uit welke mogelijkheden hij heeft. De ontwikkeling van de Pontsteiger is al zolang geleden in gang gezet, dat een verbod op de abc-constructie nog niet was opgenomen in de erfpachtvoorwaarden.

En dus moet de gemeente toekijken hoe de zo ongewenste speculatie toch kon gebeuren, nota bene in het icoon de Pontsteiger, dat al bekendstaat als miljoenentoren en met het grootste appartement van Nederland.

Acht

Het derde appartement verkoopt Yip voor 4.188.888 euro aan ondernemer Adriaan Mol. Yip: "Ik wilde een aantal achten in de verkoopprijs, acht is mijn geluksgetal voor goede karma." Bij deze verkoop is de abc-constructie niet toegepast. Doordat Mol twijfelde, was de eerste aankoop door Yip inmiddels langs de notaris gegaan en dus was in dit geval wél gemeentelijke toestemming nodig. Opmerkelijk: de ambtenaren zagen geen bezwaar en verleenden hun goedkeuring.

Daniel Grieder wil alleen kwijt dat alles is gegaan volgens de regels. Won Yip zegt niet te weten dat de gemeente de constructie inmiddels niet meer tolereert. "Ik heb nooit een geheim gemaakt van mijn plannen om het penthouse te splitsen," zegt hij. "Voormalig burgemeester Eberhard van der Laan heeft mij nog gefeliciteerd met de aankoop." De handel in de appartementen op de bovenste verdieping van de Pontsteiger heeft Yip enkele miljoenen opgeleverd, al noemt hij zelf geen bedragen. "Maar dit staat wel in mijn top 3 van beste deals."

Over Yip

Won Yip (48) kreeg in Amsterdam vooral bekendheid als enige bewoner van de Dam, met de ingang aan de Damstraat. Daarnaast exploiteert hij horeca op het bekendste plein van Nederland. Yip is op 30 juli 1969 geboren in Tilburg en groeide op in Zeeland. Zijn ouders waren begin jaren zestig gevlucht uit China en hadden in Zeeland een Chinees restaurant. Hij opent op 19-jarige leeftijd, met alleen mavo op zak, café Pubbles in Goes. Twee jaar later, in 1990, verhuisde hij naar Amsterdam.

Inmiddels heeft hij een klein horeca-imperium in de hoofdstad, dat bestaat uit onder meer Majestic, café Zwart en Euro Pub op de Dam, Players in de Warmoesstraat en Sushi Samba op het Max Euweplein.De zakenman heeft een partner en twee stiefkinderen. Eind dit jaar hoopt hij te verhuizen naar een appartement op de 25ste en hoogste verdieping van de Pontsteiger aan het IJ.