Waarom we best zes jaar langer kunnen doorwerken

De discussie om de pensioenleeftijd te bevriezen of zelfs te verlagen, vindt Boissonneault, onderzoeker aan het Nidi, achterhaald. De centrale stelling in zijn proefschrift - waarop hij vorige week promoveerde - is dat het voor het gros van de werknemers fysiek geen enkel probleem is om (nog) langer door te werken.

Een opvallende conclusie, omdat de vakbeweging de automatische verhoging van de pensioenleeftijd als strijdpunt heeft benoemd. De bonden stellen dat steeds meer mensen arbeidsongeschikt raken nu ze langer moeten doorwerken.

,,Het gaat om de gezondheid. Voor gezonde mensen is het fysiek geen enkel probleem om langer door te werken. Voor mensen met een slechte gezondheid ligt het anders. Daar is de kans op arbeidsongeschiktheid wel veel groter. Maar dat is een zeer kleine groep.''

,,Je ziet dat managers langer gezond blijven dan arbeiders. In het algemeen geldt dat hoogopgeleiden langer gezond blijven dan laagopgeleiden. Ik heb Amerikaans onderzoek bekeken en dan blijkt dat witte mensen langer gezond zijn. Fysiek zwaar werk leidt vaker tot arbeidsongeschiktheid. Uit de data blijkt dat mensen die nu 50 jaar zijn zes jaar langer kunnen doorwerken dan de huidige pensioenleeftijd. Voor 95 procent van de gevallen is dat geen probleem. Slechts 5 procent haalt het niet vanwege hun gezondheid.’’

,,Gezondheid is een subjectief begrip. In enquêtes geven mensen aan zich ongezonder te voelen dan uit objectieve testen blijkt. Ik heb overigens alleen naar de fysieke gezondheid gekeken; die is te meten. Wat ook een rol speelt, is dat fysieke arbeid minder zwaar wordt door allerlei maatregelen.''

,,Mogelijk speelt geestelijke gezondheid een grotere rol. Mensen klagen over de geestelijke belasting, zeker in kantoorbanen. Het kan zijn dat de geestelijke gezondheid het verschil verklaart tussen hoe gezond mensen zich voelen en hoe gezond ze zijn volgens objectieve meetmethoden. Dat aspect heb ik niet onderzocht.’’

,,Nee, een hogere levensverwachting betekent niet automatisch dat mensen meer jaren gezond kunnen blijven werken. Jongere mensen hebben een hogere levensverwachting. Ze werken ook meer jaren dan ouderen, maar er vallen er ook meer uit vanwege gezondheidsproblemen. Per saldo werken ze daarom evenveel jaren. Je kunt er dus niet van uitgaan dat een hogere levensverwachting er automatisch toe leidt dat mensen meer jaren in goede gezondheid kunnen werken.’’

,,Het is heel moeilijk om gezondheid goed te meten. Wat wel een feit is: gezonde mensen kunnen langer doorwerken dan mensen met een slechte gezondheid. Er moet dus tijdig aandacht zijn voor de conditie van werknemers. Het is van belang dat mensen gezond zijn als ze de laatste fase van hun carrière ingaan. Ook moet goed gekeken worden of de eisen die de baan stelt overeenkomen met de capaciteiten van mensen. Dat moet goed op elkaar worden afgestemd.’’