Albert Kroon (44) reisde als twintiger met attracties als Tropical Trip, Discovery en Move It langs kermissen, ook de Tilburgse Kermis. Zijn vader Isje maakte de snelle attracties in de winter, als de zomerkermis in diepe slaap verkeerde. Hij knutselde ze in elkaar in een schuur in het Gelderse Neede.
Nu staan Albert en zijn broer Tony aan het hoofd van kermisfabriek KMG. Die fabriek levert elk jaar vijftien spectaculaire attracties. Daarmee is het bedrijf dat pa Isje in 1995 begon, uitgegroeid tot een wereldspeler. De attracties reizen door Europa, maar ook Brazilië, Rusland, de Verenigde Staten, Canada en Zuid-Afrika.
Lees ook: Kermis-exploitanten moeten risico's spreiden
Hun Freak Out, Afterburner, XXL, ze stonden allemaal al eens op de Tilburgse Kermis. Dit jaar de X-Factory en de Chaos. Albert Kroon: ,,Van de Tropical Trip zijn door ons 36 exemplaren gemaakt. In al die jaren hebben we honderden attracties afgeleverd. Een buurtbewoner zei eens: ik zag weer een attractie rijden in de straat. Is die in onderhoud? Nee mevrouw, daar ging een nieuwe de deur uit."
Bij KMG ruikt het niet naar suikerspin. Nergens klinkt 'winnen, winnen, winnen'. ,,De romantiek van een kermis vind je hier niet. We leveren machines die mensen vervoeren, net als in de scheepsbouw of een autofabriek. Maar we maken mooie plaatjes, dat maakt mensen nieuwsgierig. Als wij attracties testen, komen mensen uit de buurt kijken. Dan kan het druk zijn."
Kroon staat stil bij een witte gondel (zes zitplaatsen) die in een snelle attractie kan worden gemonteerd. ,,Wij ontwerpen de stalen constructie van zo'n gondel hier en besteden het werk uit. Onderdelen komen hier aan en wij zetten de attractie in elkaar. Decors voor attracties maken we zelf, in overleg met de exploitant. Die kiest een thema en wij maken daar een passend decor bij. Buiten staat King Kong, die gaat met het schip naar Venezuela. In overleg met de exploitant maakte onze decorateur een achtergrond met apen en een jungle." Bij KMG werken 28 mensen, onder wie zeven ingenieurs. Voor de assemblage zijn tien tot twaalf mensen aan het werk.
Kroon en zijn mensen bedenken de attracties zelf. Vaak zijn het varianten van een bestaande attractie. Brainstormen gebeurt spontaan, ze gaan er niet speciaal voor zitten. ,,We maken een ontwerp en gaan in gesprek met exploitanten. Als er vraag is, dan werken we het ontwerp uit en bouwen de attractie. We gaan af op ons gevoel. Of dat klopt weten we pas als die op de kermis staat."
Lees ook: Emilie Tabor (IMA): ‘Wij groeien elk jaar met vijftig tot honderd procent’
Een nieuwe attractie kost bij KMG tussen de 500.000 en 2,5 miljoen euro. Jaarlijks worden er wereldwijd 150 tot 200 gemaakt, schat Kroon. Met vijftien per jaar hoort hij tot de grote leveranciers.
Testdummies
In een grote hal met uitschuifbaar dak staat de Surf Ride. Dat is de naam die KMG bedacht, een exploitant kan een andere naam kiezen. Deze nieuwe attractie gaat naar Australië en Duitsland. Op de grond liggen testdummies, plastic poppen met 75 liter water. Kroon: ,,Met die poppen testen we de attractie. Hoe gaat het als die vol zit? En als personen onevenwichtig zijn verdeeld?" Voordat-ie de deur uitgaat is-ie uitgebreid gekeurd.
Lees ook: Zo dreven donkere wolken de briljante Buienradar-broers uit elkaar
Het gevaarte staat op een trailer. Kroon: ,,In een uur is deze Surf Ride opgebouwd. Dat past bij onze filosofie. Attracties zijn compact, gemakkelijk op te bouwen en te vervoeren." Dat gaat ook op voor de Inversion-24, een booster van 62 meter. Die staat op vier trailers en kan zonder hijskraan in acht uur worden gebouwd.
In het wereldje zijn kapers op de kust. Minder betrouwbare bedrijven maken de attracties na. Kroon: ,,Soms zelfs met dezelfde kleuren. Om die reden staan we weleens bij de rechter, maar bij die partijen valt niets te halen." KMG werkt wel met patenten, maar dat is niet altijd afdoende munitie tegen de kapers.
Op reis
Op het terrein van KMG is een speciale loods met onderdelen. Als een exploitant met stukken zit, dan springen medewerkers in de auto of het vliegtuig en gaan ze de attractie repareren. Dat is vooral het werk van broer Tony. Albert Kroon: ,,Hij is vaak op reis. In de VS hebben we twee mensen voor ons werken."
Een exploitant die een machine aanschaft krijgt uitgebreide uitleg. Hij breekt de attractie bij KMG zelf af en op de kermis krijgt hij twee dagen hulp. Het onderhoud kan door KMG gebeuren, maar een exploitant bepaalt zelf met welk bedrijf hij in zee gaat. Vaak wordt een attractie meerdere keren doorverkocht en verdwijnt die voor Kroon uit het zicht.
Maar als er ergens een ongeluk is dan wordt Kroon erop aangesproken. Vorig jaar ging het mis in Ohio; daar schoot een rij stoeltjes los van de Fire Ball. Gevolg: een dode, zeven gewonden. Uit voorzorg stond de vergelijkbare attractie Chaos op de Tilburgse Kermis stil. ,,Telkens als iets fout gaat, moeten wij ons verantwoorden", zegt Kroon. ,,Die attractie in Ohio was 18 jaar oud en niet bij ons in onderhoud."
De romantiek van een kermis vind je hier niet. We leveren machines
Albert Kroon, eigenaar KMG
