Sinds januari 2025 handhaaft de Belastingdienst weer actief op schijnzelfstandigheid, maar zonder boetes. Die periode loopt eind dit jaar af. Het demissionaire kabinet was duidelijk: bedrijven hebben genoeg tijd gehad om zich aan te passen. En hoewel de Belastingdienst een ingroeimodel hanteert tot 2030 waardoor controles geleidelijk worden opgeschaald, ben je niet automatisch veilig. Je kunt vanaf dag één gecontroleerd worden, zeker in sectoren met veel zzp-inzet zoals bouw, transport, zorg en retail. Maar geen paniek: de vraag is niet óf je nog met zzp'ers mag werken, maar hóe je dat slim aanpakt.
Lees ook: Jasper verliest bedrijf na zzp-controle: ‘Vaklieden willen alleen als zzp’er werken’
Hoe zelfstandig is de zzp’er die de marketing en socials doet?
Neem Linda, eigenaar van drie kledingwinkels in een middelgrote stad. Ze heeft per winkel twee à drie vaste medewerkers, maar werkt al drie jaar met dezelfde marketeer: Joyce. Joyce doet elke week de marketing en sociale media. Van TikToks, Instagramposts over nieuwe collecties, tot campagnes voor Valentijnsdag en Black Friday. Ze werkt op vaste dagen (dinsdag en donderdag van 9 tot 17 uur), overlegt elke keer met Linda welke items gepromoot moeten worden, en krijgt precies door wanneer welke actie online moet. Linda betaalt haar 45 euro per uur.
Voor Joyce wordt het spannend. Dit is precies het type samenwerking waar de Belastingdienst op let. Waarom? Joyce werkt niet als zelfstandige ondernemer, maar als verkapte werknemer. Ze heeft naast Linda, nog twee andere klanten, maar daar werkt ze niet op vaste basis voor. Voor de winkels van Linda werkt ze op vaste dagen en tijden, ze voert uit wat Linda aangeeft en draait volledig mee in Linda's bedrijfsvoering.
Drie keuzes voor ondernemers die nu met zzp'ers werken
Als je nu regelmatig met dezelfde zzp'ers werkt, heb je drie opties:
- 1
Aannemen in loondienst
Klinkt logisch, maar is niet altijd haalbaar. Als Linda Joyce fulltime in dienst zou nemen voor hetzelfde werk, betaalt ze niet meer 45 euro per uur, maar een bruto maandsalaris van 4.500 euro, plus vakantiegeld (8 procent), plus werkgeverslasten zoals pensioenpremie en sociale premies (30 procent), gedeeld door 173 uur. Dat komt neer op ongeveer 36,50 euro per uur. Dit lijkt goedkoper dan het zzp-tarief. Maar dan heb je ook het risico dat je bij ziekte twee jaar loon moet doorbetalen. En belangrijker: dit werkt alleen als je fulltime werk hebt, niet alleen twee dagen per week. - 2
Herdefinieer de samenwerking
Dit is wat veel ondernemers nu doen. In plaats van Joyce elke week aan het werk te zetten, kun je haar per kwartaal een complete marketingcampagne laten maken. Joyce krijgt dan de opdracht om binnen een budget van X euro een campagne te ontwikkelen rondom de nieuwe voorjaarscollectie, inclusief contentkalender, shoots, posts en advertenties. Ze bepaalt zelf hoe ze het aanpakt, wanneer ze werkt en welke tools ze gebruikt. Met een resultaatverplichting: als de campagne niet de afgesproken doelen haalt, past ze het aan. Zo wordt het weer een echte zzp-opdracht. - 3
Afscheid nemen en anders werven
Soms is het eerlijkste antwoord: deze samenwerking past niet meer binnen de nieuwe regels. Dan kun je beter op zoek naar iemand die wél als werknemer binnenkomt, of naar zzp’ers die wél als zelfstandige opereren met eigen klanten, eigen website, eigen ondernemingsplan.
De grootste valkuil: ‘Het gaat toch goed, ze controleren toch niet?’
Juist die houding is riskant. De Belastingdienst bouwt controle-capaciteit op en focust op sectoren met veel zzp-inzet: bouw, transport, zorg, ICT én retail. En zelfs als je denkt dat je te klein bent: door één ontevreden ex-zzp‘er die naar het UWV stapt met de vraag of ze niet gewoon werknemer was, kan je hele personeelsadministratie op de schop gaan.
Bovendien: als de Belastingdienst vaststelt dat Joyce eigenlijk werknemer is, moet Linda naheffingen betalen vanaf 2025. En vanaf dit jaar komen daar boetes bij van ongeveer 25 procent van de naheffing. Bij twee dagen per week en drie jaar terug kan die naheffing al snel in de tienduizenden euro’s lopen.
Wat kun je nu doen als ondernemer?
Scan al je zzp-opdrachten: welke zzp’ers draaien structureel mee in je reguliere bedrijfsvoering? Die zijn het meest risicovol.
Voer het gesprek: ga in gesprek met je vaste zzp’ers. Leg uit wat er verandert en onderzoek samen wat de beste oplossing is. Misschien willen ze wel een vast contract. Of misschien kunnen ze hun opdracht anders vormgeven.
Documenteer je keuzes: zorg dat je kunt aantonen waarom iemand zzp’er is. Heb je een opdrachtomschrijving? Is er een resultaatverplichting? Werkt deze persoon met eigen middelen? Heeft deze persoon meerdere opdrachtgevers?
Plan voor krimp of groei: als blijkt dat meerdere van je vaste zzp’ers eigenlijk werknemers zouden moeten zijn, maar je hebt niet continu werk voor extra mensen, moet je misschien accepteren dat je flexschil kleiner wordt. Dat betekent: kritischer zijn bij het aannemen van opdrachten of bewuster plannen.
De nieuwe realiteit
De tijd van ‘we zien wel’ is voorbij. Vanaf 1 januari betekent handhaven ook beboeten. Dat dwingt je om scherper te zijn in je personeelsbeleid: wie heb je echt nodig, voor welk werk, en in welke vorm? Voor de meeste ondernemers betekent dit niet dat ze moeten stoppen met zzp’ers. Het betekent wel dat je je bewuster moet zijn van hoe je ze inzet. En eerlijk gezegd: dat hadden we allang moeten doen.
Lees ook: Nauwelijks minder zzp’ers door aanpak schijnzelfstandigheid, maar wel meer onrust door controle
