Waarom ondernemers zich deze zomervakantie wel moeten vervelen

Het is klein, zit in je broekzak en je bent er verslaafd aan. Je pakt het gemiddeld tweeënzeventig keer per dag op en je kijkt er gemiddeld 188 minuten per dag naar, dat is ietsje meer dan drie uur per dag. Het gaat natuurlijk over je telefoon. Onze relatie met onze telefoon is, uhm, niet mega-gezond. Als je de Netflix-documentaire The Social Dilemma hebt gezien, weet je waarom. Daarin vertellen (of: bekennen) voormalig Facebook-medewerkers hoe ze alles in het werk hebben gesteld om gebruikers verslaafd te maken aan apps als Facebook en Instagram. Jarenlang hebben de slimste mensen in Silicon Valley zich beziggehouden met één vraag: hoe kunnen we mensen zo lang mogelijk online houden?

Er is dus niks mis met je als je je telefoon niet weg kan leggen. Ons brein is niet bestand tegen de trukendoos van social media. Telefoons en apps zijn ontworpen om ons verslaafd te maken, dat vertellen de makers en bedenkers ons inmiddels zelf ook. In haar Silicon Valley-memoires (Uncanny Valley) vertelt Anna Wiener dat het bedrijf waar ze werkt de prestaties van apps en sites meet. Ze vindt het niet ethisch dat ook gemeten wordt hoe ‘verslavend’ die zijn. Haar collega wijst haar er droog op dat de term verslavend geen probleem mag zijn, als klanten al gebruikers worden genoemd, verwijzend naar drugsgebruikers.

Week offlinemaakt ons gelukkiger, slimmer en aardiger

Een week offline gaan laat je weer ervaren hoe het is om te leven zonder telefoon, afleiding, en misschien nog wel belangrijker: zonder (potentiële) telefoonverslaving. Toen ik las over het experiment van filosoof Hans Schnitzler, besloot ik het voorbeeld van zijn studenten te volgen. Schnitzler liet zijn studenten een week lang zonder smartphone door het leven gaan. Het resultaat was verbluffend. We zijn namelijk gelukkiger, slimmer en aardiger zonder smartphone.

In zijn boek Kleine filosofie van de digitale onthouding doet hij verslag van de digitale detox en tekent hij de verslagen op van smartphone-loze studenten. Dit zijn de positieve effecten die de studenten merkten zonder telefoon. Ze zijn stuk voor stuk een prima argument om een week offline te gaan:

• Langer en dieper slapen.
• Meer concentratie en aandacht.
• Meer creativiteit en zelfvertrouwen.
• Diepzinnigere gesprekken.
• Meer rust in je hoofd: ‘Je leeft alsof je op vakantie bent’, zei een van de studenten.
• Meer tijd om dingen te verwerken, waardoor je meer inzichten krijgt.
• ‘Het maakt je meer vergevingsgezind naar jezelf en naar anderen toe’, vertelt een andere student.

Probeer het tijdens je vakantie

Een vakantie vormt misschien wel een goed startpunt voor een leven met minder schermtijd. Er zijn verschillende manieren waarop je een week offline kan gaan tijdens een vakantie. Je kan bijvoorbeeld afreizen naar plekken zonder bereik. White spots, zo worden die plekken ook wel genoemd. Wereldwijd neemt het aantal Google-zoekopdrachten naar white spots elke zomer toe. We blijken dus steeds meer behoefte te hebben aan een vakantie van het internet.

Er is een (in Nederland ontwikkelde) app, White Spots, die je laat zien waar de dichtstbijzijnde bestemming zonder bereik te vinden is. De app laat je afreizen naar de Biesbosch. Ook bij Nationaal Park de Hoge Veluwe vind je nog een paar plekken zonder bereik. Een prima reden om eens naar een van deze natuurgebieden af te reizen. Offline. Zonder mobieltje, want je hebt er toch amper bereik. Zo heb je weer de tijd voor elkaar. Mooie kans om bij te kletsen met je partner, kind of huisgenoot, die – voor zover jij weet – nog steeds bij de V&D werkt.

Verveel je vaker

Tijdens vakanties is het sociaal geaccepteerd om niet online te zijn. Een goed moment om te wennen aan een leven waarin je vaker ‘uit’ mag staan. Een zomer zonder scherm biedt ook ruimte voor verveling, wat minder vervelend is dan je denkt. Er zijn tal van onderzoeken die het belang van verveling – dat is wanneer je niet naar je telefoon kijkt – onderstrepen.

Ik lees in Op zoek naar de verstrooide tijd van Koen Hagens (aanrader!) dat verveling ruimte biedt voor 'plotselinge invallen', voor onvermoede creativiteit en daadkracht'. Peter Toohey beschrijft in Verveling, een boeiende geschiedenis dat verveling denkers, kunstenaars en zelfs schoolkinderen kan aanzetten tot twijfels over geaccepteerde zaken en tot zoektochten naar verandering. Recent werd ik gewezen op een TEDxTalk, waarin wordt uitgelegd hoe verveling voor de meest briljante ideeën zorgt.

Probeer je deze zomer dus weer eens ouderwets te vervelen. Misschien brengt het je wel op een geweldig idee waar jouw onderneming van profiteert.