Elske Doets: 'Diversiteit op de werkvloer vraagt verdraagzaamheid'

Al enige tijd ben ik een verklaard voorstander om, als het even kan, mensen van verschillende leeftijden, achtergronden en geaardheid bij elkaar te brengen. Vanuit de inmiddels breed gedragen gedachte dat teams en samenwerkingsverbanden met een diverse samenstelling in een globaliserende wereld sneller, kundiger en effectiever op situaties kunnen reageren. Toch is de praktijk weerbarstig. Streven naar diversiteit mag nog zo lovenswaardig en toekomstgericht zijn, het resulteert niet per se in een vlot lopende praktijk.

'Een zich inclusief gedragende professional'

Zo nam ik niet zo lang geleden een medewerker aan die oorspronkelijk afkomstig is uit een ander deel van de wereld. Ondanks dat hij zijn werk uitstekend doet, is zijn spreekvaardigheid en kennis van het Nederlands logischerwijs nog wat onder het gebruikelijke niveau. Dat wil zeggen: als je met hem samenwerkt of gewoonweg een praatje met hem maakt, moet je net wat meer je best doen om hem te verstaan. En te begrijpen wat hij precies bedoelt. Waar je normaliter onderling aan een half woord genoeg kunt hebben, moet je bij hem soms een paar keer doorvragen of hem verzoeken wat duidelijker te spreken om zo misverstanden te voorkomen.

Vanuit mijn perspectief als diversiteit bevorderende werkgever, voegt het iets waardevols toe als je leert communiceren met mensen die jouw taal nog niet zo goed machtig zijn. Ten eerste word je min of meer gratis getraind om tot een resultaat te komen met mensen die een andere geschiedenis hebben dan jij. En daarbij ontdek je, in het ideale geval, creatieve manieren om elkaar te begrijpen met andere middelen dan alleen taal. Die nieuwe, communicatieve vaardigheden maken van jou – in mijn ogen – een zich inclusief gedragende professional op een globaliserende arbeidsmarkt, waar klanten of collega’s steeds vaker een andere achtergrond zullen hebben dan jijzelf.

Gebrek aan verdraagzaamheid

De realiteit is echter ontnuchterend. Medewerkers blijken lang niet altijd bereid zich inclusief op te stellen, ofwel, extra ‘te investeren’ in contact met iemand waarmee ze communicatief niet helemaal synchroon lopen. In plaats van oprechte interesse te tonen voor wat iemand bedoelt, en daarvoor het geduld op te brengen, kijkt men al snel op het horloge, zo van: hoe lang gaat dit nog duren? Of: ik regel dit wel zonder die persoon.

Alle mooie idealen over diversiteit storten, kortom, in als onder medewerkers een gebrek aan verdraagzaamheid heerst. En daar komt nog bij dat er op de krappe arbeidsmarkt van dit moment genoeg alternatieven zijn, ofwel, werkomgevingen waar dat ‘extra’ niet wordt gevraagd en je veilig, dus op pure routine, in je bubbel kunt blijven zitten.

Conclusie? Diversiteit is een mooi plaatje van de buitenkant, maar krijgt pas echt inhoud met zich inclusief gedragende medewerkers die een bepaald niveau van verdraagzaamheid hebben bereikt.