Topondernemer Elske Doets: 'Een dertigurige werkweek gaat ons niks brengen'

Vakbond CNV doet momenteel pogingen de geesten rijp te maken voor de dertigurige werkweek. Dat ze met zo’n voorstel het podium op durven klimmen kan ermee te maken hebben dat ook in Den Haag de term ‘flex’, die jarenlang populair was, ineens uit is. En ‘vast’ weer helemaal terug lijkt van weg geweest. Alsof de twintigste eeuw door de achterdeur weer naar binnen wordt geduwd.

Ik ben daar faliekant op tegen.

Om te beginnen blijkt uit onderzoek dat niet zozeer de duur van het werk tot een burn-out leidt, maar de mate waarin je plezier hebt in je werk. Van niks raak je zo snel gedemotiveerd en vermoeid als van het idee dat jouw werk niet of nauwelijks verschil maakt. En van niks krijg je zoveel energie en goede moed als van het gevoel dat jouw werk daadwerkelijk bijdraagt aan een betere wereld. Met andere woorden: om de geestelijke gezondheid van (jonge) mensen terug te brengen tot het aantal uren dat ze werken, is een grove onderschatting. Alsof in- en uitklokken het wezenlijkste onderdeel van hun job is!

Onzin, natuurlijk.

Jongeren op alle leerniveaus weten allang dat het zo niet werkt. Niet toevallig spreken ze steeds vaker over het volgen van hun hart. Juist omdat ze automatismen en eentonige werkdagen vrezen, zijn ze super kritisch bij hun baan- en carrièrekeuzes. Ik stimuleer hun kritische houding, alsook ieders ambitie werk te doen dat je boeit, meesleept, uitdaagt, en ja, soms ook frustreert. Maar zolang je hart er ligt, kom je die frustraties te boven, zo heb ik gezien en ervaren. En wat doet intussen het CNV? Dat wil alle energie, creativiteit en ambitie afbreken zodra de klok een bepaalde tijd aanwijst. Want je mag, vindt de vakbond, niet over de grens van de one-size-fits-all-baan.

De vooraf ingekleurde werkweek is compleet in tegenspraak met hoe mens en economie zich ontwikkelen. Zo heeft de coronacrisis laten zien dat iedereen vanaf elke plek, ook thuis, bijzondere prestaties kan leveren. En dat extreem gefocuste medewerkers in twee uur op meerdere terreinen productiever kunnen zijn dan andere medewerkers op slechts één terrein in, pakweg, twee dagen. Het állergrootste gevaar van dit voorstel is dan ook, dat de dertigurige werkweek de diepere oorzaken van een burn-out – herhaling, voorspelbaarheid, geen keuzes durven maken – niet bestrijdt of laat verdwijnen, maar juist langer in stand houdt.

Geloof me, de leukste vaders en moeders die met hun kind een enthousiaste strand- of boswandeling maken, herken je niet aan het aantal uren dat ze moeten werken, maar aan de energie die ze vanuit hun werk mee terugnemen naar huis.

Zelfs voor het creëren van gezinsgeluk is de dertigurige werkweek een schijnoplossing.