De redacteur van het WNL-programma benaderde mij als opvolgerscoach, maar in mijn werk merk ik niet direct dat er minder sprake is van bedrijfsopvolging binnen de familie. Wel tref ik vaak een grote generatiekloof aan. Mijn bijdrage kwam niet expliciet aan bod in de uitzending van 3 februari, maar dit is wat ik de redactrice heb geantwoord.
Lees ook: De overdracht van het familiebedrijf: start bij de kinderen, niet bij de financiën
Esther Reinders
Opvolgerscoach voor familiebedrijven
Esther Reinders helpt familiebedrijven bij een succesvolle én harmonieuze bedrijfsopvolging. Ze zet als coach de opvolger(s) centraal en ze begeleidt de familie om open met elkaar te communiceren. Esther is auteur van het boek Familiezaken zonder ruzie.
Verschil van kijk op werktijden en -locatie
Wat ik het meeste tegenkom is een verschil van dag en nacht hoe ouders en kinderen tegen werken aankijken. De nieuwe generatie is veel meer gewend tijd- en locatie-onafhankelijk te werken bijvoorbeeld. Vergelijk het maar met hoe de jeugd televisiekijkt. Mijn kinderen snappen niets van onze afhankelijkheid van de televisieprogrammering, waarom moet je dat journaal exact om 20 uur kijken? Een aanwezigheidsplicht in een bedrijf voelt voor de nieuwe generatie soms als een opgave en dat heeft niets te maken met dat ze niet willen werken.
Work hard, relax harder
Vrijheid én geld is belangrijk voor de nieuwe generatie. Hoewel ouders er nogal eens aan twijfelen of hun kinderen zich wel hard genoeg willen inzetten, zie ik juist heel gedreven opvolgers in mijn praktijk. Ze willen zich alleen anders inzetten. Ze willen juist hard werken, maar ze willen daarmee ook effectief zijn. Ze willen werk en privé beter combineren, omdat vrijheid heel vaak een grote kernwaarde is. Ze willen graag een leven zoals een populaire quote luidt: ‘work hard, relax harder’. En om goed te kunnen relaxen is geld nodig, dus hard werken is niet het punt. De vraag is, hoe groot is het verantwoordelijkheidsgevoel. Ik geloof dat er dan best manieren zijn om deze nieuwe stijl van het leiden van het bedrijf vorm te geven.
Werk is niet het belangrijkst
Bij ondernemende families is de balans tussen werk en privé vaak ver te zoeken. Privé speelt zich vaak op de zaak af en zaken worden vaak mee naar huis genomen. Kinderen zien dit en denken anno 2024 steeds vaker dat zij dit later anders willen. Ze hebben vaak andere kernwaarden ontwikkeld dan hun ouders, waarbij vrijheid voorop staat en daarna komt al snel het sociale leven. Werk staat niet meer altijd op de eerste plek bij de nieuwe generatie. De vraag is of dat erg is.
Life planning
Waar het vroeger bijna vanzelfsprekend was dat je als kind in het bedrijf van je ouders ging werken, is dat tegenwoordig niet meer zo. ‘Kan ik het en wil ik het?’, is de meest gestelde vraag in mijn werk als opvolgerscoach. Waarbij het willen voorop staat. Carrièreplanning bestond vroeger niet, laat staan zoiets als life planning. De nieuwe generatie ziet dat er meer is dan het familiebedrijf alleen, de keuze is reuze! Na je studie tot aan je pensioen hetzelfde werk doen, komt nergens meer veel voor. Kiezen voor het familiebedrijf is daarom misschien wel meer dan ooit een behoorlijke stap.
Lees ook: Zachte heelmeesters maken stinkende wonden: wees duidelijk over opvolging
Dit zijn de redenen die ik zie waarom kinderen wellicht wat minder vaak voor opvolging kiezen dan vroeger. Ik denk dat wederzijds begrip tussen de generaties kan helpen om de kloof te verkleinen. Ook pleit ik voor een nieuwsgierige houding van de huidige generatie om de volgende generatie de ruimte te geven. Het hoeft niet te blijven gaan zoals het altijd ging, misschien kan het ook anders. Verandering is spannend, maar het hoeft niet per se slecht te zijn.
