Zachte heelmeesters maken stinkende wonden: wees duidelijk over opvolging

Ondernemen betekent kansen pakken en werken aan groei, stoppen voelt wellicht daarom onnatuurlijk. Toch hoort stoppen erbij en van uitstel komt in dit geval geen afstel. Sterker nog, te lang wachten met nadenken over stoppen en opvolging maakt het vaak alleen maar lastiger. Het kan zelfs voor heel wat toestand zorgen voor de ondernemer zelf, de opvolger(s), de familie of het personeel. Zorg dus voor duidelijkheid, dat is het beste voor familie, medewerkers en het bedrijf. Herken de veel voorkomende twijfels om ze het hoofd te kunnen bieden.

Ik ben nog te jong

Wat het juiste tijdstip is om over je exit na te denken, is niet echt te zeggen. Vaak wordt gezegd dat je er tien jaar voor uit moet trekken. Als je wilt stoppen op je 62ste, mag je als jonge vijftiger dus al stappen zetten. Het nadenken over opvolging van het familiebedrijf kan wat mij betreft nooit vroeg genoeg beginnen. Denken kan namelijk altijd! Dat heeft niet direct gevolgen.

Ik bedoel dus niet dat je al heel jong een plan klaar moet hebben of concrete stappen moet zetten. Ben gewoon bewust van je eigen eindigheid, hoe ingewikkeld dat onderwerp ook kan zijn. Als je voor jezelf weet hoe belangrijk het werk voor je is, weet je ook hoe graag je het doet en hoe lang je het wilt blijven doen. De vervolgstap is om erover te praten met je naasten, deel je ideeën en ook je twijfels. Omdat we het in het leven niet voor het zeggen hebben, is het altijd goed om hen te betrekken. Alleen dit al geeft je omgeving een vorm van duidelijkheid over termijn en of je het überhaupt ziet zitten dat het binnen de familie wordt opgevolgd.

Kinderen zijn nog niet klaar

Wanneer de kinderen er klaar voor zijn om op te volgen is ook lastig te zeggen. Ik geloof er niet in dat kinderen te jong kunnen zijn of te weinig ervaring hebben. Veel hangt samen met de voorbereiding en de begeleiding binnen het bedrijf. Vergeet niet dat je de kinderen niet kan vergelijken met hoe jezelf nu functioneert als ondernemer. Natuurlijk bezitten ze niet dezelfde ervaring. Hoeveel ruimte is er om fouten te maken? En welke fouten heb je zelf vroeger gemaakt waar je jouw kinderen voor zou willen behoeden? Adviseer ze erin, in plaats van ze ervoor te beschermen. En of de kinderen het kunnen, dat moet zich in de praktijk bewijzen door een periode mee te werken. Of ze het willen, kunnen ze bijvoorbeeld in coaching verder uitzoeken.

De kinderen doen heel wat anders

Natuurlijk gaan de kinderen vaak al hun eigen weg, maar ik heb geregeld gezien dat ouders verrast zijn over de belangstelling die hun kroost toch blijkt te hebben. ,,De jongste doet heel wat anders, maar heeft nu toch aangegeven om in het familiebedrijf te willen werken”, hoorde ik onlangs nog uit de mond van een vrouwelijke ondernemer.

Zo ontmoette ik ook eens een familie waarvan twee kinderen – allebei rond de 40 jaar - al jarenlang een eigen onderneming hadden, maar ondanks dat toch bereid waren om daarmee te stoppen. Een offer dat ze wilden brengen omwille van het familiebedrijf. Eigenlijk sluimerde het onbesproken idee van opvolging al zo lang, dat hun eigen bedrijven al tijden op halve kracht draaiden. De onzekerheid over hun eigen toekomst én dat van het familiebedrijf had op deze manier impact op drie bedrijven! Kortom, als er nooit over opvolging is gesproken, weet niemand van elkaar zeker of het een optie is. Zelfs als de kinderen iets anders doen, kan de wens om ooit in het familiebedrijf te werken aanwezig zijn.

Zachte heelmeesters

De twijfels over opvolging kunnen zwaar en enorm groot aanvoelen. Het kan onbewust ervoor zorgen dat je er liever niet te lang bij stilstaat, en er dus niet naar kijkt. De oplossing kan te ingewikkeld lijken en misschien denk je dat je niet zonder schade een besluit kan nemen, omdat je altijd iemand moet teleurstellen. Dat kan zo zijn, maar zoals gezegd, uitstel is geen afstel. In dit geval maken zachte heelmeesters stinkende wonden.

Als het besluit te lang wordt uitgesteld om de lieve vrede te behouden, levert dit uiteindelijk juist meer risico op voor gedoe. De kinderen houden zo misschien lange tijd rekening met dat zij ooit nog eens in jouw voetsporen zullen treden. Dit kan een rem zetten op hun eigen ontwikkeling. Het leven kan ook voor jou beslissen doordat er ziekte of erger in het spel komt. Dan moeten er abrupte besluiten worden genomen, waarover nog niet goed is nagedacht. Kortom, stel de pijn niet uit en zorg voor duidelijkheid. En die duidelijkheid kan ook zijn dat je zeker weet dat dat je nog lang niet stopt en dat je graag tot ver na je pensioengerechtigde leeftijd door werkt!

Lees ook: Je doelen voor 2024 helder maken? Gebruik deze 3 vragen om te reflecteren