Jan Meerman (INretail): ‘Schandalig dat overheid met minimumloonverhoging geen boodschap heeft aan ondernemers’

Als ik in aanloop naar de verkiezingsprogramma’s kijk dan ben ik toch wel teleurgesteld.

Ondernemerschap krijgt nagenoeg geen aandacht. En dat zie je terug in allerlei maatregelen, zoals de stijging van minimumloon. Wat compleet wordt vergeten is wat het met het bedrijfsleven doet wanneer het minimumloon zo ongegeneerd wordt verhoogd.

De komende maanden zal het debat gaan over armoedebestrijding en bestaanszekerheid. Alle partijen, van groot tot klein en van links tot rechts, hebben het idee dat wanneer we het minimumloon maar verhogen, we alle problemen oplossen. Laat ik vertellen waarom dit niet het geval is.

Lees ook: Won Yip over extra verhoging minimumloon: 'Eerlijk verdienen in plaats van eerlijk verdelen'

Wig tussen bruto en netto wordt niet verkleind

Allereerst zit de meeste armoede niet bij de werkenden die onder het minimumloon vallen, maar bij uitkeringsgerechtigden, AOW’ers, mensen zonder baan en zzp’ers. Als je armoede écht wil bestrijden moet je het geld laten komen waar het daadwerkelijk helpt.

Ten tweede wordt met de minimumloonverhoging de wig tussen bruto- en nettoloon niet verkleind. De werknemer die verwacht er 10 procent op vooruit te gaan, krijgt de kater als hij zijn loonstrook ziet in januari. De overheid roomt de helft af.

Daarom denk ik dat het moet gaan om het verhogen van het besteedbaar inkomen van de medewerker. En dat kan de overheid met één druk op de knop doen. Bijvoorbeeld door de WW-premie, die we nu met zijn allen betalen, met een jaar of twee stop te zetten. Want dat kan.

Ik dat het moet gaan om het verhogen van het besteedbaar inkomen van de medewerker. En dat kan de overheid met één druk op de knop doen

Verlaag sociale lasten

In het WW-fonds zit nu 35 miljard om werklozen te ondersteunen. Maar de werkloosheid is juist ongekend laag. Er gaat bijna niets uit en er komt jaarlijks wel 7 miljard binnen. Als de overheid nou eens de WW-premie stopt voor een jaar of twee, dan doen ze écht wat aan armoedebestrijding. Want dan heeft de werknemer extra loon. Op deze manier blijft het brutoloon van een medewerker gelijk, maar door het verlagen van de sociale lasten houdt de medewerker er netto meer aan over. En de ondernemer krijgt de kosten niet. Zo los je het echt op.

Deze maatregel kost zelfs geen eens belastinggeld. Maar waarom doet de politiek dat dan niet? Dat komt omdat het WW-potje meetelt in Brussel met het overheidssaldo. Het komt er technisch op neer dat Brussel heeft bepaald dat de staatsschuld niet meer dan 50 procent van het bbp mag zijn. Om die richtlijn te halen, telt de overheid dat WW-potje mee. Wanneer dat WW-potje lager wordt, heeft dat gevolgen voor dat overheidssaldo. En dat durft Den Haag niet, want men wil in Europa niet voor aap staan.

Lees ook: Hans Biesheuvel (ONL): ‘Bij het mkb valt niets meer te halen’

30 procent kostenstijging in 2,5 jaar

Er is dus gekozen voor het verhogen van het minimumloon. Wat alleen vergeten wordt, is dat deze maatregel ondernemers juist in de armoede drukt. Want zij maken geen winst meer.

Sommige mensen zeggen dan: ‘Maar Jan, als een winkelier niet eens de stijging van het minimumloon kan betalen, dan is het toch geen goede ondernemer?’ Dan laat ik het altijd graag even in perspectief zien. Als 1 januari het minimumloon wordt verhoogd, dan zijn de minimumloonkosten in 2,5 jaar met 30 procent gestegen. Laat dat even op je inwerken. Bovendien wordt vergeten dat wanneer het minimumloon stijgt, het hele loongebouw meestijgt. Want als een medewerker die nét een paar procent boven het minimumloon zit, ziet dat zijn collega 10 procent erbij krijgt, dan klopt diegene ook aan bij de baas. Ik heb het uitgerekend dat een ondernemer zijn hele nettowinst kan wegstrepen als hij deze kostenstijgingen krijgt en zijn prijzen niet verhoogt. Zo klein zijn de marges.

Als 1 januari het minimumloon wordt verhoogd, dan zijn de minimumloonkosten in 2,5 jaar met 30 procent gestegen

Retail kan kosten niet geheel doorberekenen

Dan komen we direct bij het volgende punt: het doorberekenen van deze kostenstijging in de prijzen. Want dat zegt de politiek: jullie belasten alles door. Maar in mijn wereld, die van de non-food retail, heb je te maken met internationale concurrenten die de prijs niet verhogen. Bovendien zit je vast aan adviesverkoopprijzen. 80 procent van mijn achterban kán de kosten simpelweg niet geheel doorrekenen. Je zakt zo dus gewoon door je hoeven als ondernemer.

Als de politiek met het bedrijfsleven de discussie aangaat om voor medewerkers meer in het loonzakje te krijgen, dan kijken wij echt wel serieus naar de brutolonen, en dus het minimumloon. Maar alleen niet in dit tempo. Dertig procent kostenstijging is gewoon waanzin. Internationale bedrijven hoor ik zeggen: 'Zijn ze gek geworden in Nederland?' Eigenlijk vind ik het bijna schandalig dat de politiek geen boodschap heeft aan honderdduizenden ondernemers die zich dagelijks afvragen hoe ze dit moeten volhouden.

Zeker de helft van mijn achterban vraagt zich af of ze niet moeten stoppen. 'Hebben ze in Den Haag helemaal geen idee meer wat dit met mijn bedrijf doet?', hoor ik dan. Ondernemers die twijfelen om personeel te ontslaan of een filiaal te sluiten. Dan gooi je als overheid, denk ik, het kind met het badwater weg. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn?

Lees ook: Jesse Klaver: 'Mkb heeft het moeilijk, hun minste zorgen is het minimumloon'