Jan Meerman (INretail): ‘Oplossingen komen niet meer uit Den Haag, dus zoek het lokaal’

Jacco Vonhof (voorzitter MKB-Nederland, red.) zei het laatst treffend: er zitten verstandige mensen in Den Haag, maar ze zijn niet meer in staat om verstandige besluiten te nemen. Dat gevoel deel ik. We hebben zoveel grote problemen, maar we kunnen er met z’n allen geen goede oplossingen meer voor bedenken, zo lijkt het.

Het meest schrijnende voorbeeld vind ik het energieprobleem, waardoor steeds meer mensen moeite hebben om de stijgende energierekening te betalen. Wat bedenkt het kabinet? We geven iedereen twee keer 190 euro. Maar wat betekent dat? Een heel grote groep heeft dat geld helemaal niet nodig en de groep die het wel nodig heeft, die krijgt veel te weinig.

Twee jaar geen maatwerk geleverd

Omdat we een enorm versnipperd politiek landschap hebben, gooien we alle problemen in een blender, drukken we lang op de knop en komt er een oplossing uit waarover niemand tevreden is. Neem bijvoorbeeld de coronacompensatie. Generiek was dat een goede maatregel, maar als je beter kijkt zie je dat er twee jaar lang geen maatwerk is geleverd. Honderden ondernemers, die bijvoorbeeld net waren gestart en nergens voor in aanmerking kwamen, zijn daardoor tussen wal en schip beland. De bedoeling was goed, maar Den Haag kreeg het niet voor elkaar om de uitvoering zo te organiseren dat iedereen werd geholpen.

Vergeleken met vijf of tien jaar geleden is mijn conclusie dan ook dat de oplossingen voor een goed ondernemersklimaat niet meer uit Den Haag komen. Dus we moeten zelf oplossingen bedenken voor onze problemen. Op microniveau en op plekken die wel in onze invloedssfeer zitten, zonder afhankelijk te zijn van de keuzes van de politiek.

Nul op rekest bij vastgoedsector

Dat zie ik ook in de retail. Neem daar een actueel voorbeeld als het huurdossier. Minimaal de helft van de verhuurders verhoogt de huurprijs één op één met de 14,5 procent inflatiecorrectie. Dan denk ik echt: hoe durf je het te vragen? We kunnen met de vastgoedsector echter geen afspraak maken dat er gekozen wordt voor bijvoorbeeld het kerninflatiecijfer. Dat is het inflatiecijfer, maar dan zonder de stijging in energiekosten erbij gerekend. Die is veel rechtvaardiger dan de normale inflatiecorrectie, omdat de huurder via zijn gestegen energierekening toch al opdraait voor de kosten. Maar als wij om kerninflatie vragen, krijgen we bij meer dan de helft van de vooral grote partijen nul op het rekest. Het trieste gevolg is dat er steeds meer stemmen opgaan om maar te gaan procederen.

Individuen slaan brug

Maar ik zie gelukkig ook oplossingen, vooral waar individuen de brug slaan. Zo kennen huurders vaak wel de mkb-verhuurders, want er zit een persoonlijk element in. Zij gaan wél met elkaar om tafel, want ze komen elkaar letterlijk tegen in de winkelstraat. Daar vind je dan ook de compromissen. Dat lukt helaas een stuk minder met een onverantwoorde verhuurder met vaak buitenlandse aandeelhouders, die geen enkel gevoel hebben bij een individuele winkelier uit pakweg Utrecht of Hilversum.

Tegen die ondernemers die in de knel komen, wil ik zeggen: áls je verplicht bent om de huur te betalen, accepteer hem dan voor een korte periode en denk na of je hier nog wil blijven zitten. Deze huurverhogingen blijven je namelijk nog jarenlang achtervolgen. En geef aan dat je niet kán betalen. Voor jou tien anderen? Dat is de vraag.

Lokaal de oplossing zoeken

Onze rol verandert op deze manier ook. Wij gaan steeds minder de oplossingen zoeken in Den Haag, maar veel meer op lokaal niveau. Dan gaan we bijvoorbeeld om tafel met de lokale bestuurders in de gemeente. Burgemeester en wethouders hoef ik niet uit te leggen wat de lokale situatie is en wat een lege winkelstraat met hun stad doet. Dat vergt een andere manier van werken en dat is maatwerk.

Vaak genoeg hoor ik mensen zeggen: hadden we maar eerder dit of waarom nu pas dat. Maar ondernemers zijn creatief en komen altijd met vernieuwende ideeën. Daarom zou ik graag willen afsluiten met een passende spreuk die mij onlangs ter ore kwam: de beste tijd om een boom te planten is 20 jaar geleden. De een na beste tijd is vandaag. Wat er had moeten gebeuren, kunnen we niet meer veranderen. Dus begin vandaag.