Jan Meerman (INretail): Politiek vergeet ondernemerschap en binnensteden in regeerakkoord

Mooi dat er nu echt stappen worden gezet in Den Haag. Wat ik echter hoor is dat er een dun regeerakkoord komt, waarin veel nog niet is opgenomen. Meer ruimte voor discussie is politiek gezien heel goed, maar ik maak me zorgen dat op deze manier veel zaken die wij vanuit de ondernemerswereld heel belangrijk vinden niet in het regeerakkoord komen. Het gaat mij vooral om twee onderwerpen die ook veel te weinig in de algemene beschouwingen aan de orde zijn gekomen: ondernemerschap en de zogenaamde maatschappelijke relevantie van binnensteden.

Nederland internationaal minder aantrekkelijk

Er staat in ons land veel druk op ondernemerschap. Dat komt doordat we internationaal gezakt zijn op het lijstje van aantrekkelijke landen om te investeren. We stonden altijd in de top en nu onder het gemiddelde! Dat heeft met zaken als fiscaliteit en infrastructuur te maken en de aantrekkelijkheid van ons land voor internationale spelers.

Je zou kunnen denken: is dat nu een grote zorg voor INretail? Maar als er geen buitenlandse bedrijven komen, is er ook geen ruimte om mkb-ondernemers aan die buitenlandse bedrijven te laten leveren. We hebben tijdens corona gezien dat als er geen expats zijn, er ook geen kleren door expats worden gekocht of woningen worden ingericht. Er worden ook geen broodjes geleverd aan de bedrijven waar die expats zitten. Ook het mkb heeft er belang bij dat Nederland internationaal aantrekkelijk blijft.

Geen steun voor groei

Belangrijker nog, is dat het ondernemerschap als geheel onder druk staat. Een recent onderzoek geeft aan dat het op dit moment veel aantrekkelijker is om als kapper zzp’er te zijn zonder personeel, dan kapper met een kapsalon mét personeel. Die laatste verdient minder dan een zelfstandige kapper die de garage heeft omgebouwd tot een kleine salon met één stoel en weinig tot geen regelgeving.

Het ondernemerschap wordt te weinig geïnspireerd in Nederland. Groei wordt niet gesteund. Prins Constantijn geeft het ook aan: Wij hebben te weinig groeibedrijven. Wij creëren geen klimaat om groei te steunen. Het lijkt alsof ambitie niet mag.

Er moet iets verdiend worden

In Den Haag wordt gedacht: we hebben tijdens corona geld gegeven, we hoeven nu niets meer te doen. Er zou veel meer belang aan ondernemerschap gehecht moeten worden. Het klinkt misschien arrogant, maar als er geen ondernemerschap is kunnen we straks de zorg niet meer betalen, maatregelen voor het klimaat treffen. Er moet ergens iets verdiend worden.

Doe maar normaal?

Zelf moeten we als ondernemers natuurlijk ook alert blijven. Denk nooit dat je als gearriveerde ondernemer van een jaar of vijftig, zestig niets meer hoeft te doen omdat je in de laatste fase zit. Dat is dodelijk. Je moet tot de laatste dag blijven investeren in je winkel en blijven zoeken naar vernieuwing. Daar heb je zelf ook belang bij, want hoe beter je onderneming er aan het einde van jouw ondernemerschap voor staat, hoe meer geld je ervoor krijgt.

Tegen de jonge ondernemer zeg ik: wees trots en werk aan je groei. We denken nog steeds te vaak: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Kijk naar Amerika: daar zijn ondernemers die groeien de helden! Niet dat je er tegenop hoeft te kijken, maar het zijn wel de mensen die het doen. Groei in omzet, groei in kwaliteit. Verleg voortdurend je horizon. Ga excelleren, laat zien dat je elke dag beter kunt.

Zo blijft Nederland ondernemend land

Mijn boodschap aan Den Haag? Het ondernemerschap moet hoog op de agenda. Ga de discussie aan om te bevorderen dat Nederland een ondernemend land blijft. Dat waren we en dat moet niet verder wegzakken.

Dat betekent ook: zo min mogelijk regels en een goed investeringsklimaat. Financieringsmogelijkheden optimaal, goede infrastructuur en een sterke, moderne arbeidsmarkt. Den Haag heeft absoluut een rol bij die randvoorwaarden.

Binnensteden verliezen hun aantrekkingskracht

Mijn tweede punt betreft de binnensteden. Wij hebben in Nederland zo iets bijzonders met onze binnensteden en dat zijn we aan het verliezen. Het gaat niet alleen om de retail, we hebben deze discussie verbreed naar alles wat nodig is om de binnensteden in stand te houden.

Zo had ik een bijeenkomst met allerlei organisaties: NOC NSF zat erbij, het Nederlands bureau voor toerisme, de vastgoedwereld, de cultuursector. We hadden het over sportveldjes, een bruisende horeca, een binnenstad waar mensen wonen en werken en elkaar ontmoeten. Wij hebben iets unieks en dat zijn we op dit moment aan het verkwanselen.

10.000 extra woningen boven winkels in de stad

De landelijke overheid heeft gezegd dat het een taak is voor de gemeenten, maar dat gaan ze nooit in hun uppie oplossen. Er moet geld komen om dit proces in gang te krijgen. Het is ook voor burgers van belang. Het voorkomt criminaliteit en wij hebben berekend dat je zo’n 10.000 woningen kunt creëren boven winkels in de binnenstad. Eigenlijk moet er een nationaal programma binnensteden komen. Vijftien jaar geleden hadden we een nationaal programma bedrijfsterreinen. Dat heeft goed gewerkt. Nu is het hoog tijd voor de binnenstad. Dat is van maatschappelijk belang. En daarmee een nationale aangelegenheid.'