Blog Jan Meerman
Meerman (INretail): 'Test nu je flexibiliteit om grote schokken voor je bedrijf op te vangen'
Het is in deze tijd niet gemakkelijk om aandacht te vragen voor een nijpende situatie. Want wat is nijpender dan wat er in Oekraïne gebeurt? Jan Meerman van INretail benoemt in zijn blog een situatie die veel ondernemers aangaat: de impact van wat er gebeurt op de bedrijfsvoering. Meerman adviseert ondernemers om scenarioplanning in te zetten. Hoe flexibel ben je nog als de omzet met 20 procent daalt?
Hamsteren, in dit geval van zonnebloemolie door consumenten, is een risico voor ondernemers: wat betaal je en hoeveel kun je aan? Meerman pleit voor scenarioplanning om je flexibiliteit als ondernemer te checken. Foto ANP
Jan Meerman
Algemeen directeur INretail
Jan Meerman is algemeen directeur van INretail, de brancheorganisatie voor non-food retail met 13.000 leden in Nederland. Hij schrijft tweewekelijks een expertblog voor De Ondernemer.
In deze tijd ben je snel en terecht geneigd om zorgwekkende situaties te vergelijken met de situatie van de mensen in Oekraïne. Het is mooi om te zien hoeveel acties er op touw worden gezet voor de mensen die moeten vluchten voor de oorlog. Ook veel ondernemers doen mee aan die acties en het medeleven is groot.
Enorme onzekerheid
Toch wil ik het hier hebben over een andere situatie die mij zorgen baart. Een situatie die ondernemers aangaat en waarvoor ik als branchevertegenwoordiger wil waarschuwen. Juist nu. Wat ons opvalt is de enorme onzekerheid die op dit moment bij ondernemers ontstaat door de situatie in de wereld. Onzekerheid over de korte en de langere termijn.
"Onzekerheid en het gebrek aan informatie en overzicht heeft vroeg of laat effect op je bedrijfsvoering"
Dat de consument zich op dit moment terughoudender opstelt in het koopgedrag is begrijpelijk. De energiekosten stijgen, de benzine is bijna onbetaalbaar, geen wonder dat je niet zomaar iets koopt. Maar er is nog een ander effect dat ondernemers dwarszit en dat is dat de gebeurtenissen in de wereld de bedrijfsvoering moeilijk maken.
Lees ook: 'Verduurzaming bedrijven stagneert door talloze onzekerheden in markt'
Hamsteren of uitstellen?
Wat moet je bijvoorbeeld doen wanneer je voor je bedrijfsvoering hout nodig hebt, voor de bouw van huizen? Dat hout is voor onze markt veelal afkomstig uit Oekraïne. Consumenten hamsteren op dit moment zonnebloemolie uit Oekraïne. Maar hout? Sla je nu als ondernemer veel te veel hout in om je in te dekken voor een situatie waarin niets meer beschikbaar is? Of durf je op dit moment niets in te kopen en kom je straks in de problemen?
Hetzelfde zie je met metalen, de prijs is geen dag gelijk. Die onzekerheid en het gebrek aan informatie en overzicht heeft vroeg of laat effect op je bedrijfsvoering.
"Makkelijke oplossingen, zoals de productie verplaatsen of in andere landen inkopen, zijn er niet"
Consumentenvertrouwen extreem laag
Makkelijke oplossingen, zoals de productie verplaatsen of in andere landen inkopen, zijn er niet. Zoiets kun je niet op korte termijn regelen en daarbij: hoe graag zou je niet bedrijven in Oekraïne blijven steunen? Maar tegelijk gaat het wel op korte termijn steeds meer pijn doen en de onzekerheid neemt toe. Het consumentenvertrouwen is op dit moment ook extreem laag.
Scenarioplanning: vier vragen
Mijn advies aan ondernemers is: ga aan scenarioplanning doen. Stel jezelf vier vragen.
Wat doe je als je omzet met tien procent terugloopt? En wat doe je als je omzet met twintig procent afneemt? Wat doe je wanneer je kosten met tien procent stijgen? En wat doen je wanneer ze met 20 procent stijgen? Heb je voldoende flexibiliteit in je eigen bedrijf ingebouwd waardoor je in staat bent om dit op te vangen? Aan welke knoppen zou je dan kunnen draaien?
'Heb je voldoende flexibiliteit in je eigen bedrijf ingebouwd waardoor je in staat bent om dit op te vangen?'
Onvoorziene gebeurtenis
Het gaat hier niet om druk op personeelskosten of toenemende energiekosten. Deze vorm van scenarioplanning gaat uit van de situatie dat er iets schokkends in je bedrijf gebeurt. Iets wat je niet hebt voorzien en niet kon voorkomen. Hoe snel kun je dan reageren? Ik ken geen bedrijven die bij een stijging van 20 procent aan kosten nog winst maken, dus dan schiet je meteen in de verliezen. Wat doe je dan?
Deel actuele en accurate feiten
Onzekerheid is een grote zorg voor ondernemers. Wat kan de politiek in deze situatie doen? Mijn advies aan Den Haag: zorg dat je regelmatig en goed communiceert hoe de zaken ervoor staan. Zorg dat de feiten die je deelt actueel en accuraat zijn. En zorg dat de emoties worden gescheiden van de discussie waar het nu echt om gaat. Inflatie wordt namelijk ook gevoerd door emotie. We kunnen elkaar een complex aanpraten en elkaar gek maken.
Lees ook: Wat kun jij met jouw bedrijf doen voor slachtoffers van de oorlog in Oekraïne?
Zorgtaak branchevereniging
INretail onderneemt ook actie. We gaan meer digitale ondernemersbijeenkomsten organiseren om te voorkomen dat er onnodige onrust ontstaat. Ook al begrijp ik de vele emoties rondom de schrijnende situatie. We geven net als andere organisaties voor ondernemers informatie gebaseerd op feiten, desnoods om de paar dagen, zonder precies te weten hoe het er over een maand uitziet.
Nederland is begaan met de mensen uit Oekraïne en waar we kunnen zullen we voor ze zorgen. Wij hebben als branchevereniging daarnaast ook nog een andere zorgtaak: de informatie aan en ondersteuning van ondernemers die steeds meer te maken krijgen met de gevolgen van wat er in de wereld gebeurt.
