De schuifpuzzel die de Britse economie is geworden

Zoals ik in maart hier al voorspelde, de verplichting om het nieuwe UKCA-keurmerk te moeten voeren op producten voor de Britse markt is wéér uitgesteld. Nu met twaalf maanden naar januari 2023. Er was vanuit Britse industrie al veel kritiek op deze extra lading papierwerk ter vervanging van het bekende CE-keurmerk.

Bovendien merkte de autoindustrie fijntjes op dat het Verenigd Koninkrijk überhaupt geen keuringsinstantie heeft voor pyrotechniek, cruciaal voor airbags, zodat de levering daarvan vanaf januari verboden zou worden.

Daarnaast liepen bedrijven in de rest van de wereld ook niet bepaald warm voor het regelen van UKCA-conformiteit voor alleen het Verenigd Koninkrijk. De markt is kennelijk voor sommige sectoren niet groot genoeg waardoor het risico ontstond dat sommige bedrijven het eiland voortaan helemaal links zouden laten liggen. Nog meer haperende supply chains en lege schappen.

Milkshake, kip en kalkoen

Over lege schappen gesproken, dat einde is nog niet in zicht, integendeel. Deze week kondigde McDonalds aan even geen milkshakes te verkopen in Engeland, Schotland en Wales. Restaurantketen Nando’s, waar de hele formule om kip met Piri-piri saus draait, heeft 45 van de 450 filialen gesloten vanwege een tekort aan kip.

De kalkoenindustrie, die hier eigenlijk naar één dag per jaar toe leeft, vreest dat het een Kerst zonder kalkoen wordt. Er is zo’n personeelstekort in distributie en abattoir dat men vreest dat kwekers nu veel minder fokken omdat ze de vogels straks niet kwijt kunnen. Er staan inmiddels 70.000 overtollige varkens op boerderijen die eigenlijk geslacht hadden moeten worden. Kalkoenen en varkens als stukjes in een schuifpuzzel.

Alle grote supermarktketens spreken over verder toenemende schaarste, sommigen durven zelfs openlijk Brexit als schuldige aan te wijzen. Dat het probleem amper in Noord-Ierland (of in de rest van Europa) speelt geeft wel aan de pandemie maar een bijzaak is.

Ondertussen heeft de Britse regering de roep van het bedrijfsleven om de immigratieregels voor vrachtwagenchauffeurs te versoepelen afgewezen en heeft de vleesverwerkende industrie gevraagd om gevangenen in te zetten in abattoirs.

Het is niet alleen voedsel dat geraakt wordt. De pakhuizen met wegens Brexit gehamsterde spullen raken leeg. Dit is de vijfde achtereenvolgende maand dat algehele voorraadniveau’s ongekend laag zijn. Deze maand op hun laagst sinds de metingen in 1983 begonnen. In retailcijfers is dit inmiddels terug te zien in dalende verkopen.

Slachting in de High Street

De pandemie heeft bepaalde trends in één klap met tien jaar versneld. Er was al een trend bezig richting online shoppen maar veel mensen zullen dat tijdens de lockdowns voor het eerst voor meer categorieën hebben gedaan. Niet alleen voor een boek of apparaat maar ook ineens voor trui of bloemkool. Een extra klap voor winkelstraten die het al moeilijk hadden.

Tijdens de lockdowns betaalden veel winkeliers geen huur en die totale schuld bedraagt nu zo’n 6 miljard pond. En hoe los je zo’n schuld af? Moeten winkeliers ineens vijftien maanden achterstallige huur ergens vandaan toveren? Moeten pandeigenaren over hun hart strijken en accepteren dat ze vijftien maanden ingecalculeerde inkomsten mislopen? Gaan banken die pandeigenaren financieren vijftien maanden verlies nemen? Of stapt de overheid er dan maar in?

Waar je het open stukje in deze schuifpuzzel van schuld ook neerlegt, er zullen negatieve gevolgen zijn. Ofwel een verdere kaalslag in de High Street, ofwel een flinke beschadiging van het investeringsklimaat in vastgoed, ofwel de belastingbetaler die opdraait voor het beschermen van retail en vastgoedsector.

De overheid is in eerste instantie bijgesprongen door het verbieden van uitzettingen voor huurachterstand, maar dat heeft het puzzelstukje alleen doorgeschoven naar de toekomst. Naar schatting een kwart van alle winkels is niet succesvol geweest in nieuwe huuronderhandelingen en iedereen wacht eigenlijk op de regering die de puzzel oplost.

Lege plekken

Op zoek naar 100.000 vrachtwagenchauffeurs en 14.000 abattoirmedewerkers. Zoals de wereldwijde plotselinge schaarste aan chips ons doet realiseren hoeveel apparaten eigenlijk mini-computers aan boord hebben, zo doen de post-Brexit perikelen ons realiseren dat handel niet alleen draait om producten of diensten maar eigenlijk ook om arbeid. En als die er niet meer is staat gans het raderwerk stil.