EU en VK op ramkoers: 'Risico voor ondernemers steeds groter'

Al voor het Brexit-referendum wezen mensen op de complexiteit rondom Noord-Ierland, zowel qua handel als het bewaren van de vrede. Tijdens de uittredingsonderhandelingen speelde Noord-Ierland een hoofdrol en het is nu, bijna twee jaar na het bereiken van de deal, nog steeds niet van het toneel verdwenen.

Boris Border

Officieel is de kern van het voortslepende probleem het zogeheten Northern Ireland Protocol dat regelt dat er feitelijk een grens door de Ierse zee ligt. Een grens, met Boris Border als bijnaam, die zorgt dat veel handel van en naar het eiland Ierland het eiland Groot-Brittannië helemaal omzeilt. Stiekem gaat het eigenlijk om de rol van het Europese Hof van Justitie dat, via de specifieke onderdelen van het verdrag met betrekking tot Noord-Ierland, toch nog een beetje een rol speelt in het Britse landsbestuur. De man en vrouw in de Noord-Ierse straat zul je er niet over horen, dit is vooral een heet hangijzer voor een klein groepje Brexiteers in Londen.

Bovendien, een ‘oorlog’ met de EU kan een prima afleiding zijn voor de Britse regering die op het moment gebukt gaat onder corruptieschandalen en ophef over twijfelachtige bijbanen van politici.

Een EU-VK handelsoorlog?

Van veenbrand naar bosbrand, de Britse regering zinspeelt nu op het gebruiken van Artikel 16, een soort noodrem in het bestaande verdrag. De vraag is of het een legitiem gebruik is, maar dat is zaak voor juristen en hebben wij verder niet veel aan. Voor ondernemers die over de grens handelen zijn de gevolgen in de praktijk veel belangrijker dan de procedures. Het grootste gevaar is een handelsoorlog die per ongeluk ontstaat, omdat de Britse regering denkt zo concessies af te kunnen dwingen.

De Britten willen waarschijnlijk stiekem de EU uitdagen de grens tussen het noorden en zuiden van Ierland opnieuw op te trekken om de EU-buitengrens te bewaken. De EU-lidstaten kunnen en zullen niet zomaar een mede-lidstaat als Ierland laten vallen en ineens importcontroles vanuit een EU-lidstaat invoeren. Daarom verwacht ik dat er snel en met grof geschut gereageerd zal worden op iedere poging van het Verenigd Koninkrijk om daarop aan te sturen.

Levi’s, Harley-Davidson en Bourbon

Er is flink wat druk te zetten op de Britse regering dankzij heel specifiek targeten van sommige industrieën. Tijdens de Airbus-Boeing-handelsruzie tussen EU en VS verhoogde de EU de invoerheffingen op Levi’s-spijkerbroeken, Harley-Davidson-motoren en Bourbon-whiskey. Dat lijkt erg willekeurig tot je kijkt wie de Amerikaanse politici waren uit wier gebied die producten komen en wat hun rol in het besluitvormingsproces was.

Een logische kandidaat voor de EU zou misschien wel de Britse auto-industrie zijn. Bijvoorbeeld, zeventig procent van alle Nissan’s die in het VK worden geproduceerd zijn bestemd voor de export. En laten de Nissan-fabrieken nou net staan in gebieden waar veel van de nieuwe steun voor de regering vandaan komt. Omgekeerd zou het VK daar weer op kunnen reageren met verhogingen voor auto’s, kaas en wijn bijvoorbeeld.

Nou hoef je deze maatregelen helemaal niet in te voeren, ermee dreigen is soms al genoeg. Ik denk dus dat we erg snel lijsten gaan zien met producten die de EU als doelwit ziet.

100-procentscontroles

Verder zouden verschillende EU-lidstaten het grensverkeer wel eens moeilijker kunnen maken, en dan vooral Frankrijk, waar een flink deel van alle Britse vracht doorheen moet. In plaats van steekproefsgewijze douanecontroles misschien wel 100-procentscontroles. Als je het vervelend wil maken dan kun je het heel snel heel vervelend maken. De spelers in een handelsoorlog zijn doorgaans overheden. De ene regering wil de andere regering heel gericht en specifiek treffen. De slachtoffers zijn bedrijven en consumenten. Die hebben er vaak weinig over te zeggen maar des te meer van te merken.

Doe je zaken met het VK, dan vrees ik dat de komende weken erg gaan lijken op 2019. Die veenbrand is niet geblust en kan zo weer een bosbrand worden.