Onbegrensd denken en handelen: is Lightyear op de juiste weg?

Kleine kans dat Lightyear het gaat halen, toch?

Vijf jaar geleden bestelden we bij Voys een Lightyear zonneauto. De kans dat ze het zouden redden, schatte ik in op 50 procent. De kans dat ze hun gedroomde timeline zouden realiseren, schatte ik nog veel lager in. Over dat laatste punt kreeg ik gelijk, over dat eerste gelukkig niet. Want sinds vorige week mag-ie de weg op: de Lightyear Zero.

De luxe van onwetendheid

De jonge club van twintigers en dertigers hield het vol. Volgens mij moet je ook tussen de 20 en 30 zijn en gelijk vanuit de schoolbanken starten met dit soort ambitieuze plannen. Je denkt nog onbegrensd en bent nog niet in een systeem terechtgekomen waar alle grenzen bepaald lijken. Je hebt de jeugdige arrogantie nodig om te denken dat het allemaal wel kan, die heb je nodig om plafonds te doorbreken die alle(en) anderen zien.

Want toen Lightyear vertelde dat ze alles zelf gingen maken en bedenken: auto, motoren in wielen, zonnepanelen, interieur en alle software, zei ik tegen de heren dat ik dat nagenoeg onmogelijk achtte.

En door dat soort opmerkingen te negeren, maakten ze iets heel bijzonders. Je zou kunnen denken dat het de zonnecellen zijn die de Lightyear auto bijzonder maken. Maar dan zit je er helemaal naast

Radicaal minder grondstoffen, wel fatsoenlijk bereik

Wat deze auto werkelijk bijzonder maakt, is dat die dezelfde afstand kan afleggen als een Tesla Model S, en 25 procent minder weegt. Dat deze auto diezelfde afstand daardoor aflegt met een accu die 40 procent kleiner is. En als de zonnepanelen bijwinnen, komt de auto zelfs nog veel verder. Dat is een prestatie van wereldformaat die alleen mogelijk is omdat alles from the ground up opnieuw bedacht is.

Klaar om gekocht te worden

De grootste uitdaging van Lightyear in dit proces, is de financiering. Daarom ben ik ergens bang dat het merk een kort leven gaat hebben. Want dit doorontwikkelen is buitengewoon duur.

De kennis, de patenten en de mensen die dit voor elkaar krijgen, wil je als automaker maar wat graag aan je eigen bedrijf toevoegen. En daar zullen ze veel geld voor over hebben.

Want je kunt – zeker als je de zonnepanelen laat vervallen – een aanzienlijk goedkopere auto op de markt brengen die nog steeds 25 tot 30 procent minder grondstoffen kost om dezelfde afstand af te leggen. Zo’n radicale omslag hebben we heel lang niet gezien in de autowereld.

We zijn als land slecht in opschalen geworden

Ik hoop dat Lightyear hét voorbeeld kan worden van een start-up die zelf scale-up wordt, maar de geschiedenis laat iets anders zien. Als het op innovatie aankomt, zijn we vaak een land van starters, niet van groeiers. Alleen als de overheid grote, dappere stappen neemt, weten we techreuzen te bouwen. Philips, ASML en NXP: ze bestaan alleen dankzij overheidsinvesteringen. En die zijn al heel lang niet op die schaal gedaan.

Wat als een overheid echt duurzaam zou investeren?

Deze auto heeft alle elementen die de wereld verder gaan helpen. Wat als we onze eigen efficiënte motoren zouden produceren? Wat als dé nieuwe generatie sodium-accutechnologie in Nederland zou worden ontwikkeld en gebouwd? Wat als we een eigen fabriek zouden hebben voor die gebogen zonnepanelen? Dan kun je niet alleen van het gas af, dit soort zaken kunnen je grootste exportproduct worden. Waarom zou je een Tesla Gigafactory in Nederland willen hebben als we die zelf zouden kunnen bouwen?

Dat de overheid er geld voor over heeft, hebben we gezien met de enorme SDE-subsidies die beschikbaar waren. Er zijn miljarden gegaan naar buitenlandse energiebedrijven die Nederlandse energiecentrales ombouwden om houtsnippers in de fik te kunnen zetten. ‘Biomassa’ die met buitengewoon vervuilende containerschepen naar Europa worden vervoerd.

Als het Lightyear zelfstandig niet lukt, falen we met z’n allen

Als Lightyear het zelfstandig niet haalt, is dat ons eigen falen. Dan wordt het wachten op de nieuwe generatie studenten die de technologie die bij hogescholen en universiteiten wordt bedacht met lef weet door te ontwikkelen. Tegen die tijd hebben de oprichters van Lightyear hun exit gehad. Zo krijgen we een nieuwe generatie investeerders die niet investeren om het geld, maar omdat ze vinden dat de wereld dit nodig heeft. En wellicht hebben we dan een nieuwe overheid met echt leiderschap die op schaal in dit soort ontwikkelingen durft te investeren.

Goedkope, duurzame energie voor de wereld start met een energiecentrale op wielen en vervoersmiddelen die amper gebruik hoeven te maken van die energie. Het start met nieuwe techniek die naar de wereld wordt gebracht door een generatie die niet heeft geleerd dat dit onmogelijk zou zijn. Het start met een overheid die bezit in plaats van inkomen fors belast en daarmee de financiële ruimte creëert om wereldveranderende innovatie te bekostigen.

We leven namelijk in een gestolen toekomst. We hebben mensen nodig met het lef en de energie om die terug te geven.

Lex, Arjo, Martijn, Qurein, Koen en de rest van de mensen bij Lightyear, dank dat jullie hier zo veel tijd, liefde en energie in hebben durven investeren. Dank voor het negeren van iedereen die zei dat het niet kon. En ik schrijf met liefde over tien jaar weer een stuk. Over hoe Lightyear hét nieuwe automerk werd dat liet zien dat het echt anders kan. Dat ik ongelijk had toen ik schreef dat we daar niet in zouden durven investeren.