Martijn Verspeek
Martijn Verspeek is de eigenaar van Installatiebedrijf Verspeek uit het Brabantse Valkenswaard. Met een opvallende kijk op zaken maakt hij er een sport van om zowel zijn fans (zo noemt hij zijn klanten) als zijn medewerkers gelukkig te maken. Puur ondernemen op basis van liefde en vertrouwen, noemt hij het. En met succes: op 27 oktober organiseert Martijn een inspirerend event in Eindhoven.
We krijgen steeds meer regels en procedures die te maken hebben met onze eigen veiligheid. Wat ik daarmee bedoel? Denk aan: gordel dragen in de auto, helm op je hoofd, niet roken in je eigen bus of regels over hoe je bepaalde spullen moet tillen tijdens je werk. Ik vind het soms echt overdreven. Er komen steeds meer regels bij, bijvoorbeeld over hoe mijn medewerkers een warmtepomp moeten tillen. Of dat ze bij ASML tijdens een verbouwing verplicht zijn om een helm, veiligheidsschoenen, lange broek en een geel hesje te dragen, terwijl het buiten 30 graden is.
Begrijp me niet verkeerd: ik snap best dat je niet met alcohol op mag rijden of te hard mag gaan, daarmee breng je anderen in gevaar. Maar als het om je eigen keuzes gaat, zoals het wel of niet dragen van een gordel of hoe je iets tilt, vind ik dat beleidsbepalers op een kantoor daar niet altijd over mogen beslissen. Zolang ik de enige ben die er last van kan krijgen, mag ik dat toch zelf bepalen?
De nieuwe bus met piepjes en waarschuwingen
Ik heb laatst een nieuwe bus gekocht, maar ik word gek van alle piepjes en waarschuwingen. De oprit bij ons thuis is smal, maar ik rijd daar al jaren zonder problemen achteruit op. Toch grijpt de bus nu in met de noodrem ‘voor mijn eigen veiligheid’. Resultaat: ik schrik me kapot omdat ik denk dat ik ergens tegenaan zit.
Nog zoiets: zet ik mijn laptoptas op de achterbank, dan begint de bus te piepen omdat hij denkt dat er iemand zonder gordel zit. Dus klik ik tegenwoordig mijn tas maar vast met de riem. Krankzinnig toch? Overregulering ten top!
En ondertussen loopt iedereen maar te klagen dat medewerkers geen eigen initiatief meer tonen. Vind je het heel gek? Kijk, ik begrijp de intenties van degenen die dit bedenken. Die doen dan echt met de beste bedoelingen. Maar onderhuids ondermijn je daarmee het vermogen van medewerkers om zelf beslissingen te nemen. Zoiets veroorzaakt een hiërarchisch gevoel en dat leidt tot een gebrek aan initiatief.
Creëer een gap, daardoor handelen mensen vanuit een intrinsieke motivatie
In een training van Remco Claassen (auteur, spreker en coach, red.) heb ik geleerd dat het in dit soort gevallen heel goed werkt om een ‘gap’ te creëren. Daardoor gaan mensen vanuit een intrinsieke motivatie handelen in plaats vanuit een ‘moeten-situatie’. Ga maar eens bij jezelf na: zodra wij iets van een ander moeten, schieten we vrijwel gelijk in een gevechtsstand. Zo van: ho even, jij bepaalt niet wat ik moet doen.
Ik heb een mooi voorbeeld van mijn twee kinderen en tandenpoetsen. Toen ze klein waren, liepen ze op de trap naar boven al te zeuren dat ze echt geen zin hebben om hun tanden te poetsen. En dan begint de strijd. Want ik wilde dat ze per se hun tanden poetsen. En als ze het niet deden, gaf ik ze de volgende dag minder schermtijd op de tablet. Zeurden ze dan nog steeds, dan mochten ze een week niet op de tablet. Dit is hoe het altijd ging. Dreigen en consequenties.
Ik heb mijn kids drie dagen lang achter elkaar hun zin gegeven. Geen tandenpoetsen. Doen we niet
Martijn Verspeek
Het is mijn intentie om gaatjes in hun gebit te voorkomen, maar met ‘moeten’ gaat dat niet werken. Ik draaide het om en probeerde het op de intrinsieke motivatie te gooien. Ik heb een ‘gap’ voor ze gecreëerd. Ik heb mijn kids drie dagen lang achter elkaar hun zin gegeven. Geen tandenpoetsen. Doen we niet. Lekker meteen naar bed, of naar school.
Er ontstond een omslag, blijdschap en een gevoel van vrijheid. Tot de vierde dag. Mijn zoontje gaf aan dat hij nu wél weer eens zijn tanden wilde poetsen omdat het vies voelde. Toen ik zei dat we dat niet gingen doen, smeekte hij om het wel te mogen. Resultaat? De weerstand tegen het poetsen was verdwenen. Ze waren intrinsiek gemotiveerd om het zelf te doen. Sinds die avond is er nooit meer strijd om tandenpoetsen geweest.
In plaats van meer regels op te leggen, moet je ze zelf de beste aanpak laten kiezen. Zelfs als dit betekent dat er soms iets misgaat
Martijn Verspeek
Medewerkers kiezen zelf de beste aanpak
Dit principe kan ook worden toegepast op medewerkers. In plaats van meer regels op te leggen, moet je ze zelf de beste aanpak laten kiezen. Zelfs als dit betekent dat er soms iets misgaat. Bij Verspeek doe ik dat ook als er zware apparatuur moet worden getild.
Ik heb tienduizenden euro’s geïnvesteerd in een hoogwerker, lieren en valbeveiliging om warmtepompen van 80 kilo omhoog te krijgen. Mijn ‘goeiegasten’ (zo noemt Martijn zijn medewerkers, red.) gebruiken het alleen niet. Omdat het veel te omslachtig is. Hoogwerker parkeren, pionnen plaatsen, alles klaarzetten; kost zomaar een uur extra. Zelf tillen is veel efficiënter en geeft ook wel een lekker gevoel, zo met de schoudertjes eronder. En dat begrijp ik volledig.
Ik faciliteer alles wat ze nodig hebben, maar laat ze uiteindelijk zelf beslissen. Met gezond boerenverstand.
Lees ook: Martijn Verspeek geeft nooit korting als klanten dat vragen en dit is waarom
