Banken, pak jullie verantwoordelijkheid: contant geld zou niets mogen kosten

De politiek slaat alarm, nu banken laten blijken nog steeds niet het beste voor te hebben met (al) hun klanten. Dat geld lenen geld kost, lijkt redelijk (ook al is zelfs dat een uitvinding van de moderne tijd). Inmiddels beginnen de banken kosten te berekenen voor het opnemen van eigen geld.

Banken besparen op de kosten, maar gaan daarmee voorbij aan de psychologische waarde die contant geld creëert. Natuurlijk hebben de banken er werk aan. Ondertussen vervullen ze echter een maatschappelijke rol. Met contant geld is het voor consumenten namelijk een stuk makkelijker budget houden.

De associatie met geld verdwijnt bijna volledig

Fysieke euro’s uitgeven leidt tot psychologische betaalpijn. Dat is in dit geval goed nieuws. De pijn helpt voorkomen dat je ongemerkt meer uitgeeft dan je van plan was. Het helpt je de hand op de knip te houden als de aankoop niet echt nodig is.

Het bankpasje, contactloos betalen en daarna Apple Pay en Google Pay, hebben de associatie met ‘echt geld’ steeds een stukje zwakker gemaakt. Waar we voorheen nog een pinpas gebruikten met een pincode, is het nu voldoende een smartphone of smartwatch in de buurt van een betaalautomaat te houden. De associatie met geld verdwijnt bijna volledig, waardoor er van betaalpijn geen sprake meer is.

Bijna 1 op 5 Nederlanders had in 2017 een schuld

Hoe zwakker de associatie met geld, des te groter het risico dat we meer uitgeven dan we van plan zijn. Dat weten de banken ook, dus het getuigt bepaald niet van maatschappelijk betrokken ondernemerschap om geld opnemen steeds verder in de ban te doen.

Een groot deel van de consumenten verdient en bezit genoeg om zich daarover niet meteen zorgen te maken. Toch had al in 2017 bijna 1 op de 5 Nederlanders (18 procent) een consumptieve schuld van gemiddeld 14.817 euro. Met de afnemende beschikbaarheid (hallo geldautomaten) en de plannen om kosten te berekenen voor geld opnemen, zullen die cijfers alleen maar schrikbarender worden.

Banken zouden geld zonder extra kosten beschikbaar moeten maken

Ondernemers kun je het aan de andere kant moeilijk kwalijk nemen. Dat zij klanten liever laten pinnen dan contant geld in hun winkel te accepteren is logisch, ze zouden er veel kosten voor moeten maken. Het zouden de banken moeten zijn die maatschappelijk bijdragen door het contant geld beschikbaar te maken. Zonder extra kosten, ook niet met een klein bedrag van 75 cent of 80 cent per opname. Juist de mensen die veel contant geld opnemen hebben dat in de meeste gevallen het hardst nodig.

Iemand die wekelijks geld opneemt om aan het eind van de maand wat over te houden, wordt straks flink gestraft. Dat kost jaarlijks dan namelijk meer dan 40 euro. Lijkt je dat weinig? Dan heb je zelf waarschijnlijk genoeg om je er geen zorgen over te maken. Helaas geldt dat lang niet voor iedereen. Zonder contant geld is de kans bovendien groot dat die groep een stuk groter zal groeien.