Zo wordt jouw bedrijf future-proof met kunstmatige intelligentie

Het zijn niet de minste die het zeggen: Google-ceo Sundair Pichai stelt dat ontwikkelingen in AI een grotere impact op ons leven zullen hebben dan vuur en elektriciteit. De Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor de Wetenschap (WRR) benadrukte in een rapport aan onze regering over het belang van deze ‘systeemtechnologie’ voor de toekomst van ons land. Maar terwijl wereldwijd landen en bedrijven miljarden investeren in autonome robots, spraakassistenten, slimme camera’s en geavanceerde data-analyse, blijft menig ondernemer dicht bij huis het allemaal van een afstand bekijken. Leuk, zo’n wandelende robothond, maar wat AI echt voor bedrijven kan betekenen, dat blijft dikwijls onduidelijk.

Uit recent onderzoek van de Kamer van Koophandel blijkt dan ook dat slechts 5 procent van de Nederlandse ondernemers zich verdiept in de mogelijkheden van AI. Van alle digitale bezigheden komt het zelfs op de laatste plaats. In een mondiale markt, zit de concurrentie uit China en de VS echter niet stil. Willen we als Nederland en Europa meedoen in de economie van overmorgen, zullen we vandaag moeten investeren.

Kunstmatige intelligentie: getekend door Hollywood?

Alleen, waar investeer je dan in? Hollywood heeft ons jarenlang op het verkeerde been gezet. Wie denkt over kunstmatige intelligentie, krijgt al snel het beeld van HAL 9000, Samantha uit de film Her, de schattige WALL-E of in het slechtste geval The Terminator op zijn of haar netvlies. Zelfbewuste computersystemen die zich voor of tegen de mens keren. Het is uiteraard sciencefiction, maar dit soort vergezichten heeft voor menig ondernemer die al ruzie krijgt met het kopieerapparaat, een afschrikkende werking. AI? Dat is niet voor mij.

Gelukkig is dat absolute onzin. AI is interessant voor iedereen, met en zonder technische achtergrond, met of zonder wiskundeknobbel. Met AI kun je jouw bedrijf slimmer, sneller en efficiënter maken. Je kunt met minder mensen, meer klanten, beter van dienst zijn. Je kunt kosten besparen, omzet vergroten en jezelf onderscheiden van andere partijen in de markt. AI gaat in de basis over innovatie, strategie, inzicht, optimalisatie en executie. Zaken die ondernemers juist aan het hart gaan.

Zie het als de begindagen van internet. Pieter Zwart van Coolblue hoefde zelf geen begenadigd programmeur te zijn om een van de meest succesvolle internetbedrijven van Nederland uit te bouwen. Zijn taak was om de mogelijkheden van een nieuwe technologie om te zetten in klantwaarde. En dat deed hij als de beste. Ondernemers die vandaag de mogelijkheden van AI begrijpen, zonder zich blind te starten op de programmatuur die erachter schuil gaat, zijn de winnaars van morgen.

Maar waar moet je dan concreet aan denken? Waar is het laaghangend fruit van de bomen te plukken? Voordat we naar praktische voorbeelden gaan kijken, is het verstandig even stil te staan bij een paar basisprincipes die nodig zijn om de mogelijkheden van AI te omarmen. Plat gezegd zou je de voordelen van AI voor bedrijven in drie categorieën kunnen plaatsen: je kunt processen versnellen (ergo: kosten besparen), je kunt diensten verbeteren (ergo: omzet verhogen) of je kunt inzichten verkrijgen (ergo: betere beslissingen maken).

Algoritme als lead generator

Logischerwijs wil je het allemaal, maar je hebt beperkte tijd en middelen. Je zult ergens moeten beginnen. Het is goed om te kijken waar op dit moment je grootste uitdaging ligt, waar lig je bij wijze van spreken wakker van. Is het bedrijf op dit moment veel tijd en geld kwijt aan de klantenservice-afdeling, dan kan dit een mooi startproject zijn. Of wanneer je verlegen zit om klanten, kunnen algoritmes mogelijk helpen bij het vinden en benaderen van de juiste kopers.

Hoewel je AI kunt implementeren in bestaande organisaties, zijn er ook ondernemers die bedrijven starten met data en AI in de kern van het businessmodel. Een mooi voorbeeld is het bedrijf Lemonade uit New York. In plaats van te investeren in dure kantoorpanden, staken ze het startkapitaal in algoritmes die grotendeels geautomatiseerd schadeclaims kunnen goedkeuren of afwijzen. Krap zeven jaar later heeft het meer dan 1 miljoen klanten, een waardering van ruim 2 miljard dollar en schenkt het bedrijf een serieus deel van de winst aan goede doelen.

Notulen en vergaderingen uitbesteden aan een computer met spraakherkenning

In tegenstelling tot veel traditionele (Amerikaanse) verzekeraars, focust Lemonade op automatisering en data-verzameling. Het bedrijf stelt per klant naar 1600 data-punten te kijken, naar verluidt een veelvoud van de bestaande spelers. Wie een claim indient via chatbot Jim in de Lemonade-app, wordt door een aantal vragen geloodst. Als het systeem de informatie accepteert, wordt de claim direct uitgekeerd. Heeft het vraagtekens of aanvullende informatie nodig, word je automatisch gekoppeld aan een menselijke medewerker. Verzekeringsspecialisten zullen nog altijd nodig zijn voor complexe zaken, maar voor het gros van de claims over een gevallen vaas of gestolen jas biedt dergelijke efficiëntie geweldige meerwaarde voor de klant.

Ook in Nederland omarmen meer en meer startups de technologie. Neem het bedrijf Vesper dat voor handelaren in grondstoffen middels AI voorspelt wat de prijsontwikkeling van melk of olie zal worden. Het jonge bedrijf mag inmiddels Unilever, Nestlé, Müller en Cargill tot klant rekenen. Of kijk naar het bedrijf Amberscript dat onlangs 8 miljoen euro groeigeld ophaalde bij investeerders. De dienst transcribeert middels spraakherkenning audio-bestanden naar geschreven tekst. Zo besteed je het notuleren van vergaderingen, eenvoudig uit aan een computer, zodat je tijd overhoud voor belangrijke zaken.

AI as a service

De kans is groot dat je al een bedrijf hebt en huidige processen sneller en slimmer wil maken (zoals Amberscript), bestaande diensten beter of intelligenter wil maken (zoals Vesper) of simpelweg meer inzicht wil krijgen door middel van data. Het is dan goed om de ambitie te splitsen in kort- en lange termijn. Op korte termijn wil je snel slagen maken. Je hoeft gelukkig niet het wiel opnieuw uit te vinden: verschillende startups, maar ook grote bedrijven als Salesforce of Hubspot hebben AI-technieken ingebouwd, waar je in een abonnementsmodel gebruik van kunt maken. Zij maken met hun algoritmes voorspellingen over inkomsten en klantpatronen. Of neem een Synthesia dat levensechte presentatoren levert voor bedrijfsvideo’s, alleen bestaan deze presentatoren louter in de digitale wereld.

Bestaande software gebruiken is absoluut noodzakelijk en levert razendsnel waarde op, maar maakt je bedrijf niet per se meer toekomstbestendig. Je maakt immers gebruik van tools, die de concurrent ook kan aanschaffen. Wie op lange termijn zelf waarde wil creëren, doet er goed aan zich te verdiepen in de waarde van data, algoritmes en modellen. Neem het populaire sociale netwerk TikTok. De software is eenvoudig na te maken, maar het algoritme dat miljoenen mensen aan het scherm gekluisterd houdt, is miljarden waard. Of neem Amazon, waar het gros van de inkopen inmiddels niet meer wordt gedaan door mensen, maar door algoritmes die precies weten hoeveel ze waar voor welk product kunnen betalen om de hoogste marge te behouden.

Met het verzamelen en toepassen van de juiste data zet je de eerste stappen voor het bouwen van een onverslaanbare AI-organisatie. Daarbij geldt: hoe sneller je begint, hoe meer kennis en voorsprong je opbouwt. Wat de juiste data is, verschilt per organisatie en per strategie. Ook hierbij geldt: ga niet zelf met Excel lopen puzzelen, maar leg je strategische vraagstuk neer bij data-adviseurs. Focus op de grote vraagstukken, in plaats van de technische executie. Zo blijf je door de bomen het bos zien.

Nederlandse ondernemers hebben de mogelijkheid om van hun bedrijven wereldspelers te maken. Maar daarvoor moet je de juiste technologie omarmen. De technologie om slimmer, sneller en beter dan je concurrent te opereren, ligt voor het oprapen. Wacht niet te lang, voor je het weet, is een ander ermee vandoor.