Dreigend faillissement? Vier tips voor ondernemers in zwaar weer

Het is en blijft een actueel probleem: tienduizenden ondernemers hebben vandaag de dag te kampen met een problematische schuldenlast. Voor een aantal van hen kan een schuldeisersakkoord (door middel van de WHOA) nog een laatste redmiddel zijn, maar voor een groot gedeelte van deze ondernemers zal (op termijn) een faillissement helaas onvermijdelijk zijn.

Bevoordeel of benadeel geen schuldeisers

Wanneer een faillissement onvermijdelijk is, zijn de schulden van jouw onderneming hoger dan de middelen om die schulden te betalen. Als ondernemer word je dan gedwongen om keuzes te maken. Het uitgangspunt is dat het jou vrijstaat op grond van een eigen afweging te bepalen aan welke schuldeiser je op welk moment voldoet, maar dit verandert als vaststaat dat een faillissement onafwendbaar is. Vanaf dat moment is het van belang te voorkomen dat je de ene schuldeiser ten opzichte van de andere schuldeiser bevoordeelt óf benadeelt.

Betaal niet toch nog even de volledige schuld aan die ene trouwe leverancier, omdat je wil voorkomen dat juist hij last gaat krijgen van het faillissement. Laat niet bewust de verhuurder onbetaald, vanwege een persoonlijk conflict. Los niet toch die ene lening af, omdat je voor die schuld persoonlijk borg staat en geef vooral géén voorrang aan je eigen achterstallige managementvergoeding. Doe je dit namelijk wel, dan loop je het risico dat een schuldeiser of de curator jou hiervoor in privé aansprakelijk stelt.

Meld tijdig betalingsonmacht bij de Belastingdienst en het bedrijfstakpensioenfonds

De situatie van een dreigend faillissement kenmerkt zich door het niet (volledig) kunnen betalen van alle openstaande schulden. Wanneer jouw onderneming haar belastingen en pensioenpremies niet kan voldoen, dien je bij de Belastingdienst en het bedrijfstakpensioenfonds een melding betalingsonmacht te doen. Deze melding moet je doen binnen twee weken nadat je de belasting of premie had moeten betalen en dat kan door middel van dit formulier.

De melding betalingsonmacht schiet er in alle hectiek nog wel eens bij in, maar is ontzettend belangrijk. Laat je dit namelijk na, dan kun je door de Belastingdienst of het bedrijfstakpensioenfonds privé aansprakelijk worden gesteld voor de achterstallige belastingen en premies. Je staat hierbij direct met 1-0 achter, omdat de wet bepaalt dat het niet tijdig melden van betalingsonmacht een teken is van onbehoorlijk handelen.

Zorg dat de administratie volledig en up-to-date is

Oók wanneer een faillissement niet meer te voorkomen valt, is het van groot belang ervoor te zorgen dat de administratie van jouw onderneming volledig en up-to-date is én blijft. Hoewel deze tip voor de hand liggend klinkt, zien wij in onze faillissementspraktijk toch regelmatig dat essentiële administratie – bijvoorbeeld een debiteurenlijst met onderliggende facturen of leningsovereenkomsten – niet actueel is of zelfs in het geheel ontbreekt.

Als er één ding is dat je in het geval van een faillissement van jouw onderneming niet wilt, is het een verwijt dat de administratie gebrekkig is. Bij een gebrekkige administratie staat het namelijk vast dat je jouw onderneming onbehoorlijk hebt bestuurd en bestaat er een wettelijk bewijsvermoeden dat deze handelswijze een belangrijke oorzaak is van het faillissement. In dat geval wordt het mogelijk een flinke uitdaging om jouw privé aansprakelijkheid af te wenden.

Oriënteer je op een eventuele doorstart

Hoewel de situatie van een dreigend faillissement misschien als een afsluiting voelt, hoeft een faillissement niet per definitie het einde van jouw ondernemersavontuur te betekenen. Het is onder omstandigheden namelijk mogelijk jouw onderneming vanuit faillissement door te starten. Je koopt dan (een gedeelte van) de activa van de curator en maakt vanuit een andere entiteit een nieuwe start.

Een goede voorbereiding kan de kans op een succesvolle doorstart vergroten. Denk daarom bijvoorbeeld al vóór het faillissement na over de inrichting van jouw onderneming na de doorstart, zoals de werkzaamheden en de personeelsleden. Breng daarnaast de activa die je wil kopen in kaart (denk aan handelsnaam, bedrijfsinventaris, voorraad, lopende contracten, klantenportefeuille, etc.).

Maak verder een plan voor het uitbrengen van een bieding, de onderbouwing daarvan richting de curator en de financiering van de koopprijs. Besteed tot slot ook aandacht aan de voorbereiding van de communicatie met personeelsleden, klanten en leveranciers.