Zo kun je vlammen zonder op te branden

Snap waarom je doet wat je doet

De cijfers zijn schrikbarend: 1 op de 5 mensen heeft afgelopen jaar burn out klachten gehad. De cijfers onder burn-out bij (zelfstandig) ondernemers ligt over het algemeen lager dan bij werknemers. Het komt doordat ze over het algemeen meer vrijheid en autonomie ervaren. Maar: als je jezelf dan voorbij rent zijn de gevolgen wel veel groter. Je bent gaan ondernemen vanuit een intrinsieke motivatie, dus raak dat gevoel niet kwijt. Kijk of wat je doet (nog steeds) bij je past. Verkies je zekerheid (veel geld) boven verandering (risico’s nemen)? Dan kan het je op de lange termijn uiteindelijk meer kosten. Maak daarom bewuste keuzes en zet duidelijke prioriteiten.

Delen is helen

Toen ik er een tijdje zelf niet zo lekker in zat, bleef ik veel in mijn eigen hoofd zitten. Lekker veilig, dacht ik. Ik ben best een open boek, maar toch schaamde ik me voor bepaalde gevoelens. Mijn saboteur die me vaak in de weg zit is: “ik ben niet goed genoeg.” Door de jaren heen vergeleek ik mezelf met anderen en nam ik altijd lekker veel hooi op m’n vork. Het was nooit genoeg, er kon altijd wel meer bij. Maar op een gegeven moment kostten zelfs de kleinste dingen onwijs veel energie. Hulp vragen vond ik zwak overkomen en daarbij dacht ik: “alleen kan ik het toch veel sneller”. Inmiddels weet ik wel beter: als je dingen deelt en (op tijd) hulp vraagt, dan kom je verder én sneller. Het zorgt daarnaast voor nog meer verbinding, want je geeft daarbij die ander ook de ruimte om hulp te vragen aan jou.

Lees ook: Zeven levenslessen van Kim Trotz (The Freelance Qommunity)

Ik was verslaafd aan werken, er was geen rem

Herken, erken en onderneem actie

Jip de Ridder is oprichter van CommonEasy, een netwerk van freelancers die elkaar helpen als je ziek wordt als ondernemer. Jip kwam zelf in een burn-out terecht, terwijl hij dit al twee maanden voelde aankomen: “Ik was verslaafd aan werken, er was geen rem. Het voelde alsof ik in de trambaan terecht was gekomen met mijn voorwiel. Je weet dat je gaat crashen maar je blijft toch doorgaan.” Dat ‘mental health’ een onzichtbaar probleem is, geeft vaak niet de urgentie om het op tijd aan te pakken. Dat gaat over diepgewortelde gewoontes doorbreken, bijvoorbeeld altijd 12 uur per dag bereikbaar moeten zijn of in de avonduren doorwerken. Nu plant Jip zijn dag in op basis van voldoening en niet op resultaat. Hij gebruikt hiervoor de ABC matrix, dat staat voor Autonomie, verBinding en Competenties. Zelf hij voegt hij er een D aan toe, en die staat voor Dankbaarheid.

Pak je eigen ruimte

Met andere woorden: jezelf op numero uno zetten. Ondernemer Nanne van der Leer sprak in een masterclass Licht Ondernemen, geïnspireerd op haar boek Licht Leven, de mooie woorden:“Ondernemen is leven in het kwadraat. Daarom moeten we onszelf op de eerste plek zetten.” Volgens Nanne is de maandag heilig omdat het impact heeft op de rest van onze (werk)week. Ik heb er zelf ook een handje van om op maandagochtend alle to do’s van vrijdag af te willen maken en die volle mailbox gelijk weg te werken. Maar wat als je die maandagochtend vrij houdt voor jezelf, zoals een boek lezen, sporten of schrijven? Dan begin je je week leuk én rustig. En die tijd voor jezelf zorgt daarna voor focus, en dat is weer goed voor je productiviteit.

Je hoofd kan liegen, maar je lichaam niet

'Hoe gaat het nu echt met me?'

Je begint een gesprek met een ander vaak met de vraag: “hoe is het met je?”, doe dit ook dagelijks bij jezelf. Marina Broeva van Mental Health platform Braive: “Je moet je lichaam zien als een huis. Door de jaren heen maak je allemaal dingen mee, die sla je als het ware op in je huis. Deze ervaringen zorgen ervoor dat je op een bepaalde manier op externe prikkels reageert.”

Life coach Lars Lutje Schipholt reageert op Marina: “Je hoofd kan liegen, maar je lichaam niet. Je schiet heel vaak gelijk naar je hoofd. De kunst is om het te gaan zien en handvatten te ontwikkelen om terug te gaan naar contact.” Mocht je dus bijvoorbeeld een spontaan belletje, mailtje of afspraak in je agenda krijgen, probeer te voelen: klopt dit ook echt voor mij? Zo kun je destructieve gewoontes doorbreken en voorkomen dat je dingen blijft doen die niet bijdragen aan je kostbare energie. Ik leefde zelf ook altijd naar de agenda’s van anderen, privé en met werk. Het is echt super cliché maar waar: een nee tegen een ander is, een ja tegen jezelf.

Hartstikke belangrijk: je ademhaling

Door de waan van de dag kan je soms jezelf helemaal kwijtraken. Leonie Verkleij is lifestyle- en voedingsdeskundige heeft een mooie, concrete, tip om dicht bij je kern te komen: “Ik ben niet opgegroeid met voelen: het was gewoon doen. Om voelen wat meer te oefenen ben ik me gaan focussen op lichaamsbesef. Bewust worden van emoties, honger of spierpijn. Mijn persoonlijke oefening is: even gaan staan, tot rust komen en je hartslag voelen zonder je hand op je pols of borst te leggen. Oefen dit een minuutje. Dit is een manier om je introspectie te verbeteren en zo kan je beter inspelen op de behoefte van je lichaam. Zo heb je minder psychologische en fysieke klachten.”

Lang verhaal kort: check-in bij jezelf én bij anderen. Creëer ruimte en tijd voor jezelf zodat je duurzamer kunt ondernemen.

Lees ook: Veel burn-outs bij jonge bedrijven die snel groeien: wat te doen?