Het ondernemersbrein staat nooit stil, ook niet op vakantie. Sterker nog, het is het ideale moment om rustig na te denken over nieuwe kansen en mogelijkheden, gesprekken te voeren en inspirerende contacten op te doen. Mijmeringen over ‘het roer omgooien’ of ‘iets doen waar je écht gelukkig van wordt’ krijgen zuurstof en tijd om te rijpen. Na drie decennia in het vak als sector specialist, maakte ik vaak mee dat zo’n periode de kraamkamer kan zijn van schitterende, nieuwe ondernemingen.
Mensen met een stevig ondernemers-DNA laten hun dromen bij thuiskomst gelukkig niet lang in de kraamkamer liggen. En dat is het mooie van het najaar: er is reuring, drive en dromen transformeren in plannen.
‘Stel jezelf een paar simpele vragen’
De omschakeling van droom naar werkelijkheid begint uiteraard met een solide businessplan. Dat klinkt logisch maar is voor veel ondernemers in de praktijk een complexe klus, merk ik. Begrijpelijk, want waar begin je en waar letten potentiële financiers extra op? Mijn eerste advies is dan ook: stel jezelf een paar simpele vragen en probeer die zo sluitend mogelijk te beantwoorden. Denk aan: voor welke doelgroep is jouw bedrijf relevant? Waarin onderscheid je je van vergelijkbare bedrijven? Wat zijn de kenmerken van jouw klantgroep? Wat is de omvang van deze markt en hoe wil je deze bedienen?
‘Eigen kapitaal of financier?’
In de tweede fase ligt de focus op het organisatorische. Is er bijvoorbeeld geld nodig? Kan je starten met eigen kapitaal of is er een financier nodig? En is dat een bank, een kapitaalverschaffer of ga je een crowdfundactie opzetten? Dat hangt allemaal samen met praktische zaken zoals bevoorrading (hoeveel moet je investeren in voorraad?), behuizing (huur je of koop je een ruimte?) en logistieke oplossingen (beheer je die zelf of besteed je die uit?). Het zijn cruciale elementen voor degene die jou een financiering verstrekt. De financier wil immers graag bekijken of het aannemelijk is dat je in de komende jaren rente en aflossing kunt betalen. En dat niet alleen voor het komende jaar, maar óók voor jaren erna.
Op zijn minst een meerjarenplan dus en dat betekent vooruitkijken. Je hoeft geen waarzegger met een glazen bol te zijn, maar wél een scenarioschrijver met realiteitszin. Breng verschillende (realistische) aannames en scenario’s in kaart. Neem bijvoorbeeld het scenario waarin de omzet in een jaar met vijftien procent daalt, hoe stel je jezelf dan financieel veilig? Het kan ook de andere kant op, namelijk een best case: Wat doe je als de economie dusdanig aantrekt en je ineens sterk groeit? Ben je dan in staat om te investeren in extra bevoorrading?
Probeer al deze scenario’s zo transparant mogelijk te schetsen en neem daarin ook economische en demografische trends mee. Denk aan digitalisatie, vergrijzing en verduurzaming. Beïnvloeden deze trends jouw business en hoe ga je daarmee om? Pas je je productenpalet erop aan? Wijzig je je marketingcommunicatiestrategie? Hoe wil je als ondernemer bijdragen aan een circulaire economie?
‘Een businessplan met een beetje slagroom’
Inmiddels heb ik als sector specialist honderden, zo niet duizenden businessplannen de revue zien passeren, van parels tot fabels. Het is mooi om te zien dat ondernemers steeds meer aandacht aan hun businessplan besteden, zowel inhoudelijk als esthetisch. Het geeft extra kleur en duiding aan de persoon achter het plan. Er zit duidelijk meer slagroom in de businessplannen van nu dan de staccato documenten die ik dertig jaar geleden geserveerd kreeg.
Desalniettemin gaat het uiteindelijk om de inhoud. En hoewel ikzelf ook geen glazen bol bezit, probeer ik met de kennis en ervaring die ik in me heb zo goed mogelijk in te schatten of het plan kans van slagen heeft en of er markt voor is. Na het lezen stel ik mezelf drie standaard kernvragen: Gaat deze onderneming iets toevoegen en/of lost deze een probleem op? Welke financiële middelen zijn er nodig? Is de ondernemer in staat om rente en betalingen af te lossen? Inhoudelijk moet het kloppen, maar het gebakje er omheen kan soms nét dat laatste zetje geven.
‘Besluiten om te stoppen is net zo krachtig als besluiten om te starten’
In 2023 maakten 275 duizend ondernemers van hun droom werkelijkheid. In datzelfde jaar zijn er ook 150 duizend bedrijven gestopt, los van de drieëndertighonderd faillissementen (Bron: CBS en KvK). Van die cijfers schrik ik overigens niet. Veel ondernemers die stopten hebben de realiteitszin gehad om de balans op te maken: ze bleken niet te beschikken over de relevantie die nodig is in de markt of verloren de ambitie om daar verandering in te brengen. Een besluit om te stoppen is in mijn ogen net zo krachtig als een besluit om te starten. Het geeft bovendien fluctuatie en dynamiek waar ondernemend Nederland enorm bij gebaat is.”
Voor meer tips en inspiratie, kijk hier
