Albron nieuwe eigenaar Brownies & downies: ‘Werkgevers laten een ontzettend groot potentieel liggen’

Als Thijs Swinkels (36) bij Brownies & downies in Veghel binnenloopt, zie je de gezichten van het personeel blij oplichten. Geen wonder: dit is de thuisbasis van de man die twaalf jaar geleden de eerste Nederlandse lunchroomketen met personeel met een verstandelijke beperking oprichtte. Onlangs verkocht hij het bedrijf, inmiddels een franchise met 53 vestigingen, aan de Utrechtse cateraar Albron.

Swinkels blijft als directeur, maar wil weer tijd krijgen om nieuwe activiteiten te ontwikkelen in plaats waar hij de laatste jaren vooral mee bezig was: het professionaliseren van een franchisebedrijf. Liever steekt hij tijd in de reden waarom hij Brownies & downies ooit begon: zorgen dat de arbeidsmarkt inclusiever wordt voor mensen met een verstandelijke beperking, meldt Trouw.

Eigenlijk zou die keten overbodig moeten zijn. Werkgevers laten een ontzettend groot potentieel liggen door verstandelijk gehandicapten automatisch uit te sluiten, zegt hij, nadat we naar onze tafel worden gebracht zijn door Harald. Die neemt met een brede glimlach onze bestelling op, waarbij Swinkels even benadrukt dat het klopt dat maar een van ons wat wil eten.

Begeleiding door mensen met een zorgachtergrond

Harald is in de veertig. Hij kreeg ooit een vlaggenmast op zijn hoofd, waarna hij langdurig moest revalideren, en hij heeft eerder als stratenmaker gewerkt. Sinds een aantal jaren gaat zijn zicht achteruit; een handicap waar je trouwens weinig van merkt als hij bedient.

Werken bij Brownies & downies was voor hem een grote stap. Aanvankelijk wilde hij alleen maar afwassen, een klusje dat eigenlijk niemand leuk vindt en dat normaal gesproken onder het personeel rouleert. ,,Maar dankzij goede begeleiding heeft hij zich ontzettend ontwikkeld”, zegt Swinkels. Voor die begeleiding heeft Brownies & downies mensen in dienst met een zorg- en met een horeca-achtergrond. Daardoor kan de keten enerzijds professionele horecadiensten leveren, terwijl verstandelijk gehandicapte medewerkers anderzijds de begeleiding krijgen die ze nodig hebben.

Nu staat Harald vol zelfvertrouwen bij de deur en ontvangt mensen. Over een half jaar neemt hij een nieuwe grote stap: hij verhuist van zijn vader, bij wie hij nog steeds woont, naar een project voor begeleid wonen. Terwijl hij dit vertelt, zit Swinkels te glimmen.

En dat terwijl Brownies & downies ontstond omdat het te ingewikkeld bleek om te gaan doen wat Swinkels eigenlijk wilde doen: gymles geven in het speciale onderwijs. Tijdens zijn middelbare beroepsopleiding sport en beweging kwam hij met kinderen met een verstandelijke beperking in aanraking, en dat vond hij zo leuk dat hij daarin verder wilde. Maar de hoger beroepsopleiding die hij daarvoor nodig had, eiste dat hij twee jaar een gewone klas les zou geven voor hij bevoegd zou zijn voor het speciale onderwijs.

,,Ik was al wat ouder en dat duurde me te lang. Ik had daarvoor in de catering gezeten en besloot de horeca te combineren met mijn wens om met mensen met een verstandelijke beperking te werken”, zegt hij in de Veghelse vestiging, die naast de lokale bibliotheek in het gemeentehuis zit. Een A-locatie die hij zich in het begin zeker niet kon veroorloven, maar die ook het succes van zijn idee typeert.

Iets anders dan werken bij de plantsoenendienst

Ouders waren meteen ontzettend blij met een leuke werkplek voor hun kinderen, die vaak niets anders vinden dan werk in een magazijn of bij de plantsoenendienst. Maar zijn idee trok ook elders al snel de aandacht. Twee jaar na de opening in Veghel zei een oud-collega dat hij geïnteresseerd was in een franchisevestiging. ,,Ik had toen zelfs nog nooit van dat woord gehoord”, zegt hij grinnikend.

Hij kreeg hulp van ondernemer Maarten Halma om de franchiseonderneming te professionaliseren, en ziet met de verkoop aan Albron de kans om zich weer bezig te gaan houden met waar het hem ooit om begon. Dat hij voor deze cateraar koos, heeft ermee te maken dat die een sterke sociale achtergrond heeft en bijvoorbeeld ook voedselbanken ondersteunt.

Brownies & downies past volgens Jan Willem Hilbron, algemeen directeur van Albron, prima bij de sociale uitgangspunten van dat bedrijf. ,,Bij alles wat we doen, willen we dat iedereen er beter van wordt.” Albron ziet met name mogelijkheden voor nieuwe Brownies-vestigingen in sectoren waarin de onderneming van oudsher actief is, zoals de overheid, het bedrijfsleven en ziekenhuizen.

Opstapje naar regulier werk elders

Eén idee is dat mensen vanuit hun ervaring bij Brownies & downies straks elders aan de slag kunnen, bijvoorbeeld bij de catering in ziekenhuizen en bedrijfskantines. ,,Bedrijven zeggen vaak tegen ons: we zouden graag willen, maar we weten niet hoe. Maar zo moeilijk hoeft het niet te zijn. Je hebt weinig meer nodig dan een goede plek en iemand die soms tijd kan nemen voor wat begeleiding.”

Zijn ideaal is dat het overal gewoon wordt dat er mensen met een beperking werken. En dat klanten er straks niet meer op letten wie hen bedient, maar of ze goed bediend worden. Al is de overstap van Brownies & downies, waar het werk officieel als dagbesteding geldt, naar een reguliere arbeidsplaats zeker niet voor iedereen weggelegd, erkent hij. En soms zal het ook mislopen. De lunchrooms moeten dan dienen als veilige thuishaven: als het elders toch niet gaat, kunnen mensen daar altijd op terugvallen.

De volledige naam van Harald is bekend bij de hoofdredactie van Trouw, waar dit artikel eerder gepubliceerd is.