Peter Pleijsant: 'Politiek verdeeld over fiscale vrijstelling voor bedrijfsopvolgers'

Eén blik op de verkiezingsprogramma’s van de acht grootste partijen leert dat er geen consensus bestaat over de ondernemersbelastingen. Deze verdeeldheid komt vooral naar voren in de standpunten die zij innemen over de bestaande regeling voor bedrijfsopvolgers.

Ongeveer zes op de tien Nederlandse bedrijven is familiebedrijf. Jaarlijks zijn zij gezamenlijk goed voor een omzet van 403 miljard euro en leverancier van 2,5 miljoen banen. Mogelijk nieuwe wetgeving bij bedrijfsoverdracht kan dus veel economische impact hebben. Volgens de huidige fiscale regeling - kortweg BOR genoemd - betalen bedrijfsopvolgers onder bepaalde voorwaarden minder schenk- of erfbelasting als zij het bedrijf overnemen via schenking of vererving.

• Sta jij ook op het punt om het familiebedrijf over te geven aan de volgende generatie? Of ben jij juist degene dit het binnenkort voor het zeggen heeft binnen het bedrijf? Er komt veel kijken bij bedrijfsoverdracht en daarom hebben we dit dossier opgebouwd met daarin allerlei artikelen over dit onderwerp. De do's and dont's, het belang van goede begeleiding tijdens dit proces, een overzicht van jurdische valkuilen; hier vind je het allemaal.

Vooral familiebedrijven maken gebruik van vrijstelling voor ondernemingsvermogen

De belastingdruk kan dan worden verlaagd van 20 procent tot maximaal ruim 3 procent als de partner of een kind van de ondernemer het bedrijf overneemt. Vooral familiebedrijven maken gebruik van deze vrijstelling voor ondernemingsvermogen. Zij moeten dan wel gewoon schenk- of erfbelasting betalen over het verkregen beleggingsvermogen. Bovendien kunnen andere belastingaspecten een rol spelen.

Vrijstelling vooral belangrijk voor agrarische bedrijven en detailhandel

De BOR bestaat uit een 100 procent vrijstelling voor het verschil tussen de liquidatiewaarde van de onderneming en de waarde die het bedrijf vertegenwoordigt als deze wordt voortgezet (waarde going-concern). Deze vrijstelling is vooral belangrijk voor agrarische bedrijven en de detailhandel die relatief veel vaste activa en een laag rendement hebben.

Vervolgens is er een vrijstelling van 100 procent van de (lagere) waarde going-concern, tot een bedrag van 1.119.845 euro (bedrag 2021) en 83 procent van de overige ondernemingswaarde. Deze regeling staat echter onder druk. Zo staat in het bouwstenenrapport, dat het Ministerie van Financiën in mei 2020 publiceerde, dat beide percentages kunnen worden beperkt tot 25 procent - met een aftopping op vijf miljoen euro aan ondernemingsvermogen - of zelfs kunnen worden afgeschaft.

Oppositie: BOR zorgt voor belastingontwijking

De oppositiepartijen GroenLinks, SP en PvdA nemen deze aanbeveling over en vinden dat de bestaande regeling op de schop moet. De PvdA stelt dat de regeling vermogensongelijkheid in de hand werkt, doordat er ontwijkingsmogelijkheden bij erfenissen zouden zijn. GroenLinks wil dat iedereen die een bedrijf erft gewoon belasting afdraagt. De PVV meldt niets over de bedrijfsopvolgingsregeling in haar verkiezingsprogramma.

Regeringspartijen: BOR belangrijk voor ondernemers

Een ander geluid komt van de coalitie tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Deze partijen pleiten juist voor behoud van de bestaande regeling. De VVD wil zelfs een stap verdergaan en knelpunten opheffen die de toepassing van de regeling onnodig beperken.

Het CDA wil de regeling eenvoudiger maken, zodat de Belastingdienst de vrijstelling sneller kan goedkeuren. En volgens de ChristenUnie is het belangrijk dat er een forse fiscale vrijstelling voor het ondernemingsvermogen bij bedrijfsoverdracht is die de overname van een familiebedrijf door de kinderen niet bemoeilijkt.

Bedrijfsopvolgingsregeling hoog op de politieke agenda

D66 wil de huidige bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting weliswaar behouden, maar verlaagt de vrijstelling wel naar 75 procent tot 1.084.851 euro (het grensbedrag in 2019) en 50 procent boven deze grens. Voor de toepassing van de BOR merkt D66 verhuurd vastgoed aan als beleggingsvermogen.

Het is aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen niet duidelijk welke partijen straks gaan onderhandelen over een nieuw kabinet. Maar dat de bedrijfsopvolgingsregeling aan de formatietafel hoog op de agenda zal staan, is gezien de verdeeldheid onder de verschillende partijen en het economisch belang niet ondenkbaar.