Art-up biedt culturele start-ups les in zakendoen

Wie als kunstenaar zijn vaardigheden wil aanscherpen meldt zich aan bij een residency, laat zich bijspijkeren in een expertisecentrum of loopt mee in een mentortraject. Artistiek leiders van toneelgezelschappen of presentatie-instellingen kunnen op hun beurt terecht bij allerlei leiderschapscursussen. Hulp genoeg, behalve voor culturele organisaties die hun bereik en impact willen vergroten. Voor hen is er niets.

Steun innovatieve plannen

Daar moet iets aan veranderen, zegt Jon Heemsbergen tegen het Parool. ,,Voor start-ups in de techwereld zijn er allerlei stimuleringsprogramma’s om investeerders aan te trekken. Ze krijgen bovendien de tijd om zich te ontwikkelen. In de culturele sector worden innovatieve plannen vaak gesteund met een eenmalige subsidie en wordt verwacht dat ze dan meteen aanslaan.”

Als voormalig zakelijk leider van We Are Public, het online platform dat cultuurabonnementen aanbiedt, kan hij erover meepraten. ,,We Are Public probeert op een nieuwe manier publiek te bereiken en zo de kunsten een stap verder te helpen. Het plan werd vijf jaar geleden warm ontvangen en toch kwam het ontzettend moeizaam van de grond. We kregen een paar kleine startsubsidies maar verder pasten we niet in de bestaande fondshokjes.”

Frisse wind

Om die reden richtte Heemsbergen samen met Anne Houwing Art-up op, de eerste incubator in Nederland die zich uitsluitend richt op culturele organisaties. ,,Wij willen de zakelijke kant van de sector vooruithelpen,” stelt Houwing, die voorheen zakelijk directeur was van Theater Oostblok en nu leiding geeft aan Cinecrowd, het crowdfundingplatform voor films. ,,We willen een frisse wind laten waaien en innovaties die in andere sectoren al heel gewoon zijn ook in de kunsten introduceren. Zo heb je bijvoorbeeld steeds meer angel investors die in groene en maatschappelijke projecten investeren. Waarom niet in de kunsten?”

,,De kunsten kunnen veel leren van andere sectoren,” voegt Heemsbergen toe. ,,Social impact bonds zijn bijvoorbeeld een hybride vorm van financiering waarin publiek en privaat geld wordt ingezet. Maar er zijn ook commerciële apps die misschien kunnen helpen een ander, breder publiek te bereiken.”

In de aanloop naar de lancering van Art-up hielden de oprichters netwerkbijeenkomsten en speeddates. Houwing: ,,We zagen eigenlijk meteen dat vrijwel iedereen tegen dezelfde problemen aanloopt. Moet je je registreren als bv zodat je geld uit de markt kunt halen of als stichting zodat je bij fondsen subsidie kunt aanvragen? Organisaties willen groeien maar weten niet hoe en ze krijgen geen begeleiding. Ze voelen zich eenzaam. Wij zetten ze bij elkaar zodat ze van elkaar kunnen leren.”

Doven en slechthorenden

Voor het eerste programma van Art-up, dat deze maand begint, hebben zich zestien organisaties gemeld voor vijf beschikbare plaatsen. Heemsbergen: ,,We hebben er uiteindelijk zes toegelaten, organisaties die niet helemaal in het begin van hun ontwikkeling staan maar die een stap verder willen.”

Uit Amsterdam is dat bijvoorbeeld Wat Telt!, een organisatie die musea beter toegankelijk wil maken voor doven en slechthorenden. De landelijke finale van Art Rocks, de talentenjacht die popmuziek koppelt aan museale beeldende kunst, vindt jaarlijks plaats in Paradiso. Beide organisaties willen uitbreiden naar andere steden en meer mensen bereiken.

Businessmodel

Tijdens het zes maanden durende programma wordt hun businessmodel kritisch tegen het licht gehouden. ,,Eén dag in de maand krijgen ze trainingen in branding, pitchen en het formuleren van groeistrategieën,” vertelt Houwing. ,,Daarnaast krijgen ze een mentor die een ervaren cultuurondernemer is. En een businessconsultant kijkt naar hun bedrijfsmodel.” Art-up gaat verder eendaagse bijeenkomsten organiseren voor startende organisaties. ,,Een spoedcursus businessplan schrijven,” aldus Heemsbergen. ,,We willen deze mensen weer koppelen aan de deelnemers van het grote programma zodat een sterker netwerk ontstaat en de potentie van de sector zichtbaarder wordt. Want daar gaat het ons uiteindelijk om: de grond vruchtbaarder maken voor cultureel ondernemen.”