Drie brouwerijen voor Amsterdam door crowdfunding

In De Valreep, het oude dierenasiel op de Polderweg in Oost, probeerde een kleine twee jaar geleden vastgeketende krakers zich nog te verzetten tegen de ontruiming. Tevergeefs, want een van de laatste krakersbolwerken in de stad moest van de rechter worden ontruimd om plaats te maken voor horeca.

Brouwerij Van VollenhovenNu het terrein van de vroegere Oostergasfabriek in rap tempo wordt volgebouwd, wordt ook het vervallen dierenasiel aangepakt. In het pand, dat tot begin negentiende eeuw dienst deed als ammoniakfabriek, komt nu een bierfabriek: Brouwerij Van Vollenhoven.

Na de sluiting van de Amstelbrouwerij (1972) en de Heinekenbrouwerij (1988) leek het einde van de Amsterdamse bierbrouwerij nabij. Lange tijd was Brouwerij 't IJ - opgericht in 1985 - de enige brouwerij in de stad, maar sinds het begin van dit millennium zijn er steeds meer brouwerijen bijgekomen. Inmiddels zijn er negen, waarvan vijf de laatste jaren zijn geopend. De komende tijd gaat het helemaal hard: binnen nu en een jaar komen er drie brouwerijen bij. Waaronder dus Van Vollenhoven in het oude dierenasiel.

De monumentale houten kap van het karakteristieke gebouw wordt op dit moment volledig gerestaureerd en tegen de oorspronkelijke bebouwing wordt een glazen serre geplaatst voor de brouwinstallatie. Binnen komt een entresol voor extra zitplaatsen en buiten een terras van tweehonderd vierkante meter. "Maar voor een groot deel wordt het pand helemaal teruggebracht in de staat van 1885, inclusief de neogotische ramen en deuren," zegt Eymert van Manen, een van de initiatiefnemers van de brouwerij. Ruim een jaar waren hij en zijn vier compagnons op zoek naar een geschikte locatie, tot hij hoorde dat dit pand beschikbaar kwam. Volgens Van Manen is er geen pand dat beter bij Van Vollenhoven past. "Het komt namelijk uit precies dezelfde periode dat de bierbrouwerij De Gekroonde Valk zijn bloeiperiode beleefde."

Bronzen valkDe nieuwe brouwerij leunt namelijk op een rijke geschiedenis, die teruggaat naar 1733. Toen werd op de Hoogte Kadijk De Gekroonde Valk geopend. Een van hun succesvolste bieren werd Van Vollenhoven's Stout, vernoemd naar de Rotterdamse familie die de brouwerij eind achttiende eeuw overnam. Het succes van het donkere bier zorgde er mede voor dat de brouwerij eind negentiende eeuw een van de grootste van het land was.

Na de Eerste Wereldoorlog ging het al snel bergafwaarts en in 1949 werd de brouwerij overgenomen door Heineken. Lange tijd werd het bier nog op kleine schaal gebrouwen, maar in 2002 besloot Heineken de productie te stoppen. De licentie kwam in handen van Stichting De Gekroonde Valk, een club Kadijkbewoners met onder anderen Eymert van Manen, die de herinnering aan de verdwenen brouwerij levend wil houden. Zo werd in 1993 een pilaar met een bronzen beeld van een gekroonde valk op de oorspronkelijke brouwerij geplaatst. En met de merklicentie wist de stichting het bier weer op kleine schaal op de markt te brengen. Dat gebeurde voor het eerst in 2006, gebrouwen volgens de originele receptuur van 1949.

De opening van de brouwerij en het proeflokaal in het voormalige dierenasiel zorgt ervoor dat het bier straks weer vast is te verkrijgen, net zoals een paar andere bieren die zijn ontwikkeld.

Van Manen: "Dit is een droom. Al sinds de jaren negentig is het een hobbyproject, maar straks kunnen we echt aan de slag."

Het gebouw wordt in oktober opgeleverd. Daarna willen Van Manen en zijn compagnons de boel binnen een paar maanden draaiende hebben.

Amsterdam BrouwstadWordt Amsterdam met de vestiging van de drie nieuwe brouwerijen weer een echte brouwstad? Zoals in de jaren zeventig - toen de brouwerijen van Amstel en Heineken nog in de stad zaten?

Zover is het nog lang niet. Er zijn dan inmiddels wel meer dan veertig Amsterdamse biermerken, maar slechts een fractie daarvan is gebrouwen in eigen stad. Er zijn nu negen stadsbrouwerijen, die dit jaar samen 3,6 miljoen liter bier brouwen. Met de drie nieuwe brouwerijen, en het opschroeven van de productie van de bestaande brouwerijen, gaat het totaal volgend jaar richting de vijf miljoen liter in Amsterdam gebrouwen bier. Dat is klein bier in vergelijking met wat Heineken produceerde in de stad, voordat het bedrijf in 1998 de brouwerij op de Stadhouderskade sloot. Daar werd jaarlijks meer dan 65 miljoen liter gebrouwen.

CrowdfundingOm de brouwerij van de grond te krijgen is zo'n 700.000 euro nodig, waarvan Brouwerij Van Vollenhoven 300.000 euro via crowdfunding probeert binnen te slepen. Daarmee zijn ze niet de enige.

Komende zomer wil Two Chefs in het Westelijk Havengebied een eigen brouwinstallatie neerzetten. Via het platform van Crowd About Now kunnen investeerders vijf jaar geld lenen aan de brouwerij tegen 4,5 procent rente en enkele biergerelateerde cadeaus. Die actie loopt voorspoedig. Binnen twee weken heeft Two Chefs al meer dan 180.000 euro opgehaald, en het bedrijf is vrij zeker dat ze de benodigde 300.000 euro gaan halen.

Afgelopen weekend begon ook het in de Bijlmer gevestigde Kleiklooster met een crowdfundingsactie. "De helft van de 150.000 euro die we nodig hebben is al toegezegd, dus ik ga ervan uit dat we het gewoon halen," aldus abt Johannes van den Akker van het klooster. De brouwerij, met proeflokaal en ruimte voor het telen van eigen hop, komt naast de Ikea in Zuidoost. In mei begint de bouw, en in juli hoopt Van den Akker al voor het eerst te gaan brouwen.Zo zijn er nog meer voorbeelden. De bestaande brouwerij De Zeven Deugden zoekt 275.000 euro voor een nieuwe en grotere locatie bij de Molen van Sloten. En biermerk Bruut, dat nu nog gebruik maakt van de Belgische brouwerij Anders, zoekt ook nog geld voor een kleinschalige, duurzame brouwerij. Bruut heeft wel iets minder haast: pas over anderhalf jaar denken ze open te kunnen gaan.