Transporteurs vrezen toename grenscontroles

Vorige week hoorden ze bij branchevereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN) het verhaal van een ondernemer die zeventien uur moest wachten bij de Grieks-Bulgaarse grens, met achterin zijn oplegger een lading eendagskuikens.

UitzonderingDat zijn natuurlijk dramatische voorbeelden, maar een woordvoerster geeft meteen toe dat ze tot nu toe eerder uitzondering dan regel zijn. Bij de meestgebruikte grenzen - die van België, Duitsland en Frankrijk - tuffen de vrachtwagens nog lekker door. Maar dat wil niet zeggen dat er geen zorgen zijn. Afgelopen week stuurde TLN samen met verladersorganisatie EVO en exporteursvereniging Fenedex een bezorgde brief naar Den Haag.

Want mócht het zo ver komen dat de wachtposten en strenge douaniers weer bij Hazeldonk, Venlo en Zevenaar opduiken, dan zijn de gevolgen moeilijk te overzien. Volgens het rapport van de studiedienst van het Europese Parlement dat morgen verschijnt, zit de transportsector bij een klein oponthoud op een kostenpost van in totaal 3 miljard euro.

AansprakelijkTransportondernemer Bram van Tuyl, die vanuit het Gelderse Gameren koel- en vriestransporten de grens over stuurt, rekent het voor zijn eigen bedrijf even voor: "Een uur wachten kost 65 euro aan kosten voor arbeid en de truck. We hebben dagelijks ongeveer vijftig combinaties rondrijden. Als die allemaal een uur moeten wachten, kost dat dus ruim 3.000 euro per dag."

Branchevereniging TLN is blij dat de extra controles aan de Nederlandse grens vooralsnog mobiele controles betreffen, waarbij er af en toe een wagen uit wordt gepikt. Maar het is voor de transporteurs onduidelijk hoe het in andere landen precies zit, en ook wie er aansprakelijk is voor schade door vertraging.

IdeaalbeeldOok tasten veel bedrijven in het duister over de precieze aard van grenscontroles in andere Europese lidstaten. Als er door deze controles vertragingen ontstaan, is het voor veel bedrijven onduidelijk wie aansprakelijk is.

In de brief aan het kabinet stellen de ondernemersorganisaties maatregelen voor die het goederenvervoer veilig kunnen laten doorstromen. Voorbeelden: aparte rijstroken voor vrachtverkeer, een vrije doorgang voor bedrijven die aantoonbaar voorzorgsmaatregelen nemen tegen illegale immigratie en slimme infraroodscans. Het uiteindelijke ideaalbeeld is een waterdichte Europese buitengrens.

ConcurrentiepositieNaast zichtbare kosten van grenscontroles - de wachtrijen bij de grens dus - zijn er ook onzichtbare kosten. Van de 433 miljard aan goederen die Nederland in 2014 exporteerde, bleef 316 miljard in de Europese Unie.

Stroperige grensovergangen zorgen niet alleen voor vrachtwagens die langer moeten wachten, waarschijnlijk zorgt het ook voor mínder vrachtwagens. "Als de open grenzen verdwijnen, verslechtert de concurrentiepositie van Europa ten opzichte van bijvoorbeeld China en de VS", zegt een woordvoerster van TLN. "Bedrijven zullen dan minder snel voor Europa kiezen." Voor Nederland geldt dat principe in het klein. "Zonder open grenzen wordt ons land als vestigingsplaats minder aantrekkelijk."