Historisch laag aantal faillissementen in coronajaar: stilte voor de storm?

Ook in 2017 en 2018 werd een vergelijkbaar niveau bereikt als in 2019. Het geringe aantal faillissementen van het afgelopen jaar kan volgens het CBS niet los worden gezien van de noodsteun van de overheid. Daardoor blijven bedrijven mogelijk wat langer overeind. De situatie is voor veel bedrijven namelijk precair, maar omdat er geen of nauwelijks inkomsten zijn en er wel overheidssteun kan worden aangevraagd, ligt de lat om een faillissement aan te vragen wellicht hoger.

In vrijwel alle bedrijfstakken gingen minder bedrijven failliet, maar er zijn ook uitzonderingen zoals de horeca, de cultuur-, sport- en recreatiebranche en het onderwijs. De daling van het aantal failliete bedrijven was het sterkst in de handel. Desondanks blijft dat de sector waar in absolute aantallen de meeste ondernemingen 2020 niet overleefden. Het waren er 581, zo'n 21 procent van alle faillissementen.

'Winkelleegstand nam nauwelijks toe, ondanks corona'

Ook de winkelleegstand is afgelopen jaar nauwelijks toegenomen, terwijl in 2019 nog de sterkste stijging in jaren werd gemeten. Dat toont onder meer aan dat coronamaatregelen om ondernemers door de crisis te loodsen lijken te werken. Onderzoeksbureau Locatus, die dit concludeert, waarschuwt wel voor stilte voor de storm, omdat veel bedrijven door de maatregelen overeind blijven en ook rekeningen voor zich uit kunnen schuiven.

In de eerste maanden van 2020 merkte Locatus op dat er nog wel een toename was van de leegstand van winkelpanden, maar sinds het begin van de crisis in maart is de stijging zeer beperkt. In winkelmeters is de leegstand zelfs gedaald, van 8,1 procent van de winkelmeters begin dit jaar naar 7,6 procent nu.

Verder beleefden veel ondernemers een goed derde kwartaal, ook doordat veel Nederlanders vakantie in eigen land vierden. Daardoor bleven ook veel euro's in Nederland die doorgaans in het buitenland werden uitgegeven. De totale omzet van de detailhandel groeide daardoor in het derde kwartaal met 9,2 procent. Regio's die doorgaans afhankelijk zijn van buitenlandse toeristen, zoals het centrum van Amsterdam, groeiden niet mee. Sinds oktober is de situatie echter weer aanzienlijk verslechterd, aldus de onderzoekers.

Een andere reden waarom winkelleegstand werd voorkomen, was de verdere ombouw van winkelpanden naar bijvoorbeeld woningen of andere functies. Hoe de leegstand zich dit jaar zal ontwikkelen is volgens de onderzoekers volledig afhankelijk van de generositeit van de Nederlandse overheid. Daarom zal de steun moeten worden uitgebreid om een kaalslag in de winkelstraten te voorkomen, aldus Locatus.