Faillissement voorkomen: zo weet je als ondernemer of je op tijd bent om het tij te keren

Terugbetaling coronaschulden

In coronatijd hoefden 400.000 ondernemers die daarom verzochten geen belasting te betalen. Vanaf vorig najaar moet echter gestart worden met het aflossen van de opgelopen belastingschuld. Sindsdien halen schrikbarende cijfers de krantenkoppen: ruim zestigduizend ondernemers zijn nog niet begonnen met terugbetalen. Vanaf half juli start de Belastingdienst met het sturen van brieven dat de betalingsregeling is ingetrokken, alleen gestuurd naar bedrijven die nog niet gestart zijn met terugbetalen of achterlopen. Het aantal ondernemers met problematische schulden is in de horeca zelfs opgelopen tot een op de acht.

,,Het kan bijna niet anders dan dat er koppen gaan rollen”, reageert advocaat Wesley Terhaerdt op dit nieuws. Hij ziet met lede ogen aan hoe ondernemers hun kop in het zand steken en deze schuldenlast negeren. En dat terwijl je eenvoudig kunt stellen dat ondernemers er altijd goed aan doen om zo vroeg mogelijk hulp te zoeken.

Ondernemers die wél bij Terhaerdt in de praktijk komen, kiezen volgens de advocaat voor langetermijnvisie. ,,Het zijn emotionele gesprekken, maar het spreekt wel van realisme als ondernemers de pijnlijke waarheid onder ogen zien.” Een faillissement is zeker niet altijd de enige oplossing. Júíst als er snel aan de bel wordt getrokken, zijn er nog mogelijkheden. Daarom schetst Terhaerdt drie situaties, oplopend in urgentie, die zijn gebaseerd op gevallen uit de praktijk.

1. In het bedrijf is sprake van onderpresteren

Deze fase kenmerkt zich volgens Terhaerdt met name door een tegenvallende omzet. ,,Maar denk ook aan begrotingen die steeds worden bijgesteld, projecten of producten die te laat worden geleverd en dalende marges. De problematiek zit hier doorgaans aan de omzetkant en minder aan die van de schulden. Toch is deze fase regelmatig de oorzaak voor het ontstaan van schulden en in het ideaalste geval wendt de ondernemer zich al tot een deskundige om even mee te kijken.”

,,Zo spraken wij laatst een klant die op projectbasis machines bouwt. Zijn projecten liepen terug en hij voorzag over een half jaar tot een jaar een liquiditeitstekort, want zijn omzet werd lager dan zijn kosten. De oplossing was relatief simpel: zorg voor een overbruggingskrediet dat iemand kan faciliteren zodat je deze periode kunt overbruggen.”

,,In dit geval was een aandeelhouder niet bereid tot financieren en dus hebben we een nieuwe financier gezocht. Wij hebben geholpen de juiste documenten en zekerheden te leveren, al bleek dit achteraf niet eens nodig. Het liep weer storm met de projecten. Toch voorzag deze ondernemer tijdig problemen, waardoor er op tijd kon worden bijgestuurd.”

2. Het bedrijf is op termijn niet in staat de schulden te voldoen

In deze fase kunnen volgens Terhaerdt de huidige lopende verplichtingen nog worden voldaan, maar is de verwachting dat dit tussen een half jaar en anderhalf jaar enorm uitdagend zal worden. ,,Signalen zijn bijvoorbeeld het steeds later betalen van crediteuren, voorraden die flink oplopen, investeringen die worden uitgesteld en afspraken met de bank of financiers die worden geschonden. Dít is de fase om in actie te komen. Hier ontstaan de problemen aan de schuldenkant en hier is het mogelijk om nog aan ‘de knoppen te draaien’.”

,,In onze praktijk was er bijvoorbeeld een bedrijf waarbij de totale schuldenlast van de onderneming niet meer in verhouding stond tot de haalbare omzet. Dit kwam onder andere doordat het bedrijf te veel coronasteun had ontvangen, die moest worden terugbetaald. Dan kun je zeggen: maak meer omzet. Maar we zagen dat we hier aan de limiet zaten omdat het pand niet groot genoeg was om te groeien. De totale schuldenlast stond niet meer in verhouding tot de haalbare omzet en dit moest in evenwicht worden gebracht. Dan zijn er grofweg drie opties, die ook weer door elkaar kunnen worden gebruikt.”

,,De eerste is de betalingsregeling. Hierbij is het uitgangspunt dat alle vorderingen worden terugbetaald. De tweede is het aanbieden van een vrijwillig schuldeisersakkoord. Dan ga je met de schuldeisers om tafel, ben je zo transparant mogelijk en geef je aan dat je een deel van de vordering kunt terugbetalen en dat een deel wordt kwijtgescholden. Voorwaarde is dat de schuldeisers hiermee akkoord moeten gaan. Doen ze dat nou niet (allemaal) dan is er door nieuwe wetgeving sinds 2021 (de zogeheten WHOA, red.) de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een dwingend schuldeisersakkoord af te sluiten. Als van de tien schuldeisers er acht akkoord gaan, dan kan de rechter opleggen dat de twee overige schuldeisers ook akkoord moeten gaan. Deze wet voorkomt dat twee weigerachtige schuldeisers ervoor kunnen zorgen dat een onderneming die in de kern financieel gezond is, alsnog omvalt.”

3. Het bedrijf is acuut niet in staat de schulden te voldoen

Deze fase uit zich volgens Terhaerdt in het niet kunnen voldoen van de lopende verplichtingen. ,,De ‘red flags’ zijn bijvoorbeeld het ene gat vullen met het andere, want er is een permanent tekort aan geld. Of het niet kunnen betalen van belastingen, sociale lasten of huur, een leveringsstop vanuit leveranciers, het bij-lenen vanuit gelieerde vennootschappen of het korten op de managementfee.”

,,In dit stadium is het niet waarschijnlijk dat een herstructurering van de schuldenlast nog op tijd zal komen. ‘Damage control’ staat centraal en de onderneming zal naar een faillissement moeten worden begeleid. Deze begeleiding is om twee redenen van belang. Allereerst voorkomt het onbehoorlijk handelen van de bestuurder. Denk bijvoorbeeld aan het eerder uitbetalen van bevriende klanten, wat het risico geeft dat de ondernemer privé wordt aangesproken in faillissement. Bovendien maakt begeleiding het mogelijk om een doorstart te maken.”

“Een goed voorbeeld daarvan kwam ik onlangs tegen bij een bedrijf dat failliet was verklaard. De aanvraag van het faillissement hebben wij begeleid, net als het andere wat hierbij kwam kijken om snel een doorstart te kunnen realiseren. Denk hierbij aan afspraken met de verhuurder, zodat de doorstart vanuit hetzelfde pand kon plaatsvinden. Dan kan het bedrijf immers gelijk door."

,,In dit geval zetten wij op deze manier alle andere gegadigden plat gezegd “buitenspel”, omdat wij precies weten wat er geregeld moet worden voor een doorstart. Daar zit precies onze meerwaarde.”