Het Nederlandse belastingstelsel heeft bijna tweehonderd (!) fiscale regelingen. Met 125 regelingen die actief worden gemonitord, is dit jaar een bedrage gemoeid van 167 miljard euro.
De meeste regelingen zijn ooit met een specifiek beleidsdoel ingevoerd. Wat blijkt: slechts een klein deel van de regelingen is positief beoordeeld. Veel regelingen zijn ‘niet effectief of ongericht in het behalen van beleidsdoelen, complex voor de uitvoering, slecht doenlijk voor belastingplichtigen of achterhaald’.
Het is geen boodschappenlijstje om financiële dekking te zoeken voor eigen politieke wensen
Tjebbe van Oostenbruggen demissionair staatssecretaris van Financiën in het FD
Het ambtelijke rapport over dit onderwerp, dat maandag naar de Tweede Kamer is gestuurd, pakt vier clusters aan waar het meeste resultaat betrekkelijk eenvoudig valt te realiseren. De cijferaars op het departement zien een belastingvoordeel van 35 miljard euro door het schrappen in ondoelmatige belastingvoordelen. Bij drie clusters zal het bedrijfsleven iets gaan merken.
Alvorens uit te leggen welke heilige huisjes sneuvelen heeft demissionair staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen van Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane (NSC) een boodschap aan alle politieke partijen. In het FD zegt hij te hopen dat deze ‘niet alleen kijken naar waar er extra geld binnengehaald kan worden, maar vooral hoe het beter besteed kan worden’.
„Het is geen boodschappenlijstje om financiële dekking te zoeken voor eigen politieke wensen. Hier ligt tientallen miljarden aan geld waarvan we weten – uit verschillende evaluaties – dat het nu niet goed wordt besteed. Moet je je eens voorstellen wat er gebeurt als we dat doelmatig gaan besteden, dat creëert een sneeuwbaleffect.”
Lees ook: Opvolgingsregeling BOR te ruim, overdracht familiebedrijven in toekomst strenger
Regelingen stimuleren niet activiteiten van ondernemers
In de clusters Ondernemerschap en ondernemingen en Verlaagde btw-tarieven valt volgens de samenstellers een behoorlijke efficiencyslag te maken. Bij het eerste constateert Financiën dat de regelingen nu het ‘zijn’ van ondernemer stimuleren en niet de activiteiten van ondernemers.
‘De fiscale ondernemerschapsregelingen zijn te weinig doelgericht en leiden niet tot de gewenste positieve (maatschappelijk) effecten. De regelingen zorgen er ook voor dat werkenden fiscaal verschillend worden behandeld, en dat verstoort de arbeidsmarkt.’
Het tarief van 9 procent gaat eraan. Verschillende btw-tarieven zorgen voor complexiteit en hogere uitvoeringslasten
De ondernemersregelingen zelfstandigen- en startersaftrek, het lage vpb-tarief, de mkb-winstvrijstelling en het verlaagde tarief in de motorrijtuigenbelasting voor bestelauto’s moeten eraan geloven. Zo gaat het algemene vpb-tarief naar 24 procent. Het levert totaal 8 miljard euro op.
Het verhogen btw treft hele sectoren
Niet populair maken de samenstellers van deze rekenexercitie zich als het om de btw gaat. Het tarief van 9 procent gaat eraan. ‘Verschillende btw-tarieven zorgen voor complexiteit en hogere uitvoeringslasten door continue rechtszaken en discussies over afbakening.’
De ambtenaren reiken in hun studie twee percentages aan: van 21 naar 18 of voor alles 21. Het laatste levert 16 miljard euro op. Dat geld kan worden besteed aan lastenverlichting. Bedrijven die getroffen worden zijn bijvoorbeeld kampeergelegenheden, schoonmaak- en klusbedrijven, kappers en schilders.
Weer aanval op BOR van familiebedrijven
Dan nemen de cijferaars van Financiën nog een aantal losse regelingen op de korrel. Weer valt het oog op de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). De lobby van familiebedrijven weet tot nu toe elke ‘aanslag’ op de BOR met succes te pareren. In de studie wordt deze schenk- en erfbelasting geheel afgeschaft, of versoberd voor wat betreft de vrijstelling ‘goingconcernwaarde’ (ondernemingswaarde op basis van uitgangspunt dat onderneming als geheel wordt voortgezet, red.).
De reden om de BOR (weer) aan te pakken, is dat het onder andere de vermogensongelijkheid binnen de volgende generatie verhoogt. ‘Ondernemingsvermogens zitten vooral bij de rijkste huishoudens. Ook schenkingen en erfenissen waarbij gebruikgemaakt wordt van de BOR, hebben een relatief hoge waarde. Het belastingvoordeel van de BOR komt hierdoor relatief vaak terecht bij erfgenamen die binnen die generatie al bovengemiddeld vermogend zijn.’
Lees ook: Dennis Dijkhof zet familiebedrijf voort: van onverwachte opvolging tot het predicaat Hofleverancier
