Hoe het OM een geldfabriek oprolde

Het OM jaagt over de hele wereld achter criminele vermogens aan. "Dat geld is bedoeld voor de slachtoffers."

In de misdaad gaat veel contant geld om. Zoveel, dat professionele geldmachines dag en nacht aanstaan om biljetten te tellen, bericht het AD donderdag.

Uitpuilende tassenNa een tip uit de Verenigde Staten houdt een observatieteam van de politie in 2014 een bedrijfspand in Capelle aan den IJssel in de gaten. Auto's rijden naar binnen en buiten. Als één van die auto's wordt gecontroleerd, ontdekt de politie ruim een miljoen in cash. De twee tassen die uitpuilen van de eurobiljetten zijn verstopt in een geheime ruimte tussen de achterbank en de kofferbak, die met een afstandsbediening kan worden geopend. De bestuurder, een 49-jarige Belg, wordt aangehouden.

Professionele geldcentraleHet bedrijfspand blijkt te zijn ingericht als een professionele geldcentrale. In een geïsoleerde ruimte ratelen telmachines. Na onderzoek blijkt dat in zeven maanden tijd ongeveer een kwart miljard aan bankbiljetten door de machines is gegaan.

RecordbedragHet Openbaar Ministerie wist criminelen in 2015 een recordbedrag van 143,5 miljoen euro afhandig te maken. Soms gaat het om megabedragen, zoals de geldcentrale in Capelle. Soms gaat het om bedragen van nog geen 1.000 euro. Toch is hoofdofficier Marianne Bloos van het Functioneel Parket, die van afpakken van crimineel vermogen haar persoonlijke missie heeft gemaakt, net zo trots op de kleine visjes.

Neem nu de twee mannen die mensen via Marktplaats van hun geld beroofden. Ze plaatsten een advertentie waarin een Macbook Pro werd aangeboden. Kopers van de fictieve laptop dwongen ze met geweld het geld af te geven. De twee moeten na ontnemingsmaatregelen ieder 1.491 euro terugbetalen. Bloos: "Zo'n zaak vinden wij net zo belangrijk als een waar miljoenen in omgaan."

WindhappersWie zijn inkomen niet kan verklaren, kan ook tegen de lamp lopen. Windhappers worden ze genoemd. Mensen die in een dikke Mercedes rijden, maar geen officiële inkomsten hebben.

HuiszoekingenZoals een stel uit Barendrecht dat verdacht wordt van het witwassen van honderdduizenden euro's. Bij huiszoekingen in Barendrecht en Rotterdam vond de politie in april vorig jaar 80.000 euro aan contant geld, een BMW, een Golf en een Harley Davidson. Bovendien bleken de twee over dikke bankrekeningen te beschikken. Inmiddels loopt een ontnemingsprocedure. "De boodschap is dat niemand mag genieten van crimineel verdiend vermogen", zegt Bloos. "De status die daaraan hangt, moet worden afgenomen."

InventiefCriminelen zijn bijzonder inventief in het verbergen van hun vermogens. Dat stopt niet bij de landsgrenzen. Sommigen beschikken over betaalpassen van buitenlandse rekeningen, waarmee ze in Nederland pinnen of afrekenen. Zo werden in oktober vorig jaar elf verdachten van belastingontduiking gearresteerd. Behalve geld werd onder meer een Ferrari in beslag genomen. Eén van de verdachten, een 69-jarige man uit Amsterdam, moet volgens het OM 3,5 miljoen euro inleveren.

UithoudingsvermogenHet opsporen van buitenlandse tegoeden vergt uithoudingsvermogen, vertelt hoofdofficier Bloos. Onder de naam CARIN bestaat een netwerk van financiële speurders over de hele wereld. "Het is belangrijk die contacten goed te onderhouden. Ze helpen bij langdurige processen."

Zo'n zaak van de lange adem is een beleggingsfraudezaak rond zonne-energievelden in Spanje. Justitie heeft op verzoek van het Functioneel Parket voor ongeveer 1 miljoen euro beslag laten leggen bij de 57-jarige Fred K.. De man wordt verdacht van het duperen van vele beleggers. "We proberen alsnog zijn geld af te pakken. Dat geld is bedoeld voor de slachtoffers."

Marianne Bloos is er van overtuigd dat de 'afpakmethode' criminelen het meest raakt. "We moeten toe naar een situatie dat in elk politieonderzoek wordt bekeken wat de afpakmogelijkheden zijn", zegt ze. "Van officier van justitie tot rechercheur, iedereen moet die instelling hebben. Eigenlijk mag geen zaak de deur uit zonder dat het misdaadgeld wordt afgepakt."