Goed voornemen: minder druk maken

Erik van den Dungen had het voor elkaar. Hij was net 30, werkte als organisatieadviseur bij een grote bank en kreeg er een klus die goed was voor zijn o zo geliefde carrière. Maar niet voor Van den Dungen zelf. "Ik kreeg druk op de borst, sliep slecht en was emotioneler.'' Zijn brein nam een loopje met hem. "Ik kreeg onrealistische ideeën: dat mensen me niet aardig zouden vinden, dat ik zou falen", vertelt hij dinsdag in het AD in een serie over goede voornemens, met deze keer als thema: minder druk maken.

88 procent van de Nederlanders ervaart stress, met name in de donkere maanden. Een op de zeven Nederlanders ervoer het afgelopen jaar werkstress, zo blijkt uit cijfers van TNO. In 2014 was dat nog één op de acht.

Constant opgejaagdVan den Dungen (nu 62) nam zich voor iets te doen aan de stress toen hij 'bijna door het ijs zakte'. "Dat constante gevoel van opgejaagdheid, pijn in mijn buik, dat gemaal - vooral 's nachts. Ik besefte dondersgoed dat ik daar iets aan moest doen.''

Van den Dungen is niet de enige: 23 procent van de Nederlanders geeft aan zich minder druk te willen maken in 2016, zo blijkt uit onderzoek van ING.

Acute stress is vaak goed, stelt neurowetenschapper Marian Joëls van het UMC Utrecht Hersencentrum. "Je lichaam reageert op een dreigende situatie - bijvoorbeeld dat je je deadline misschien niet haalt. Er worden twee hormonen geactiveerd die je helpen met zo'n situatie om te gaan. Adrenaline zorgt voor een snelle reactie. Cortisol zorgt ervoor dat de zaak weer normaliseert na enige tijd: je hartslag en ademhaling gaan weer naar beneden.''

Maar wie chronische stress ondervindt, put het stresssysteem uit. Gevolg: je reageert minder adequaat, hebt een verhoogd risico op diabetes en een hoge bloeddruk, bent gevoeliger voor infecties, aandoeningen en griep. 36 procent van het werkgerelateerde ziekteverzuim - goed voor 7,5 miljoen dagen - ontstaat door stress.

Daarnaast verandert chronische stress de vorm van je hersencellen. Joëls: "De cellen die je helpen rationeel te kijken, worden kleiner en de hersencellen die met emotie te maken hebben, worden groter.''

Terwijl 'rationaliseren' volgens Lotte Stegeman erg belangrijk is. Voor haar boek Stop met stressen interviewde ze psychologen, psychiaters en ervaringsdeskundigen. ,,Het is belangrijk om je af te vragen: waar komt mijn stress vandaan en is die wel nodig?''

Van den Dungen herkent dat wel. "Ik was veel te veel bezig met wat anderen dachten. Ik heb nu Nivea als hulpmiddel: Niet invullen voor een ander. Het helpt.''

Nu gaat hij 'relaxed' door het leven.

YogacursusEen yogacursus was een gouden zet. ,,Cliché, maar je komt tot rust, wordt rationeler en evenwichtiger.'' Daarnaast ging hij in de tuin werken, vaker naar de sauna en volgde hij cursussen op zijn werk - waar hij mocht blijven omdat hij die klus zo goed had afgerond. "Chronische stress maakt je bang voor iets dat er helemaal niet is.''

3 tips- Ga sporten. Uit onderzoek van Panel Wizard blijkt dat 50 procent van de Nederlanders die meer willen sporten in het nieuwe jaar, dat doet om stress te verminderen. Bijna alle jongeren die Lotte Stegeman sprak voor haar boek Stop met stressen gaven aan dat sporten hen enorm hielp om van hun burn-out af te komen. Neurowetenschapper Marian Joëls: ,,Bewegen helpt tegen stress, het heeft precies het omgekeerde effect op hersenceldeling als chronische stress.''

- Herken en vermijd stressvolle situaties. "Zeg eens een keertje 'nee' tegen een opdracht als je denkt dat het te veel wordt,'' zegt ervaringsdeskundige Erik van den Dungen. Stegeman adviseert prioriteiten te stellen. ,,Doe wat je moet doen en laat de minder belangrijke dingen liggen.''

- Blijf rationeel. Hoe moeilijk het ook is, het is belangrijk de emoties niet de boventoon te laten voeren. Van den Dungen: "Probeer niet in te vullen wat anderen van je denken. Blijf bij jezelf.''