Overheid maakt kredieten voor bedrijven makkelijker

Nu lopen ambities van bedrijven vaak dood op de financieringsbereidheid van banken en andere geldschieters. Banken zijn erg huiverig als ze de risico's groot achten. De staat wil in meer gevallen garant staan voor een deel van de investering, zodat de risico's voor andere geldschieters kleiner worden.

Bedrijven lopen kansen mis en maatschappelijk gewenste plannen blijven daardoor liggen. ,,We staan voor grote opgaven op het gebied van energie, duurzaamheid en mobiliteit'', aldus minister van Economische Zaken Henk Kamp. ,,Huizen moeten in 2050 zonder gas zijn. De uitstoot van auto's moet straks nul zijn. Allemaal projecten met grote maatschappelijke impact. Die projecten lopen nu vaak vast op de vraag: wie gaat dat betalen?''

Invest-NL moet ook de dynamiek in het bedrijfsleven vergroten. Veelbelovende starters groeien niet door, vanwege gebrek aan kapitaal. Banken vinden de risico's te groot en andere geldschieters staan ook niet in de rij om de bedrijven te helpen. Start-ups wijken voor kapitaal daarom noodgedwongen uit naar het buitenland en verdwijnen daardoor uit Nederland.

Zorgelijk

Een zorgelijke ontwikkeling, meent Kamp. ,,Veertig procent van de nieuwe banen komt bij start-ups vandaan.'' Door kapitaal beschikbaar te stellen kunnen de bedrijfjes gemakkelijker doorgroeien en is de drempel lager voor andere geldschieters om mede te investeren.

Als derde activiteit moet Invest-NL bedrijven helpen met het verwerven van opdrachten in het buitenland. ,,Op handelsmissies merk je dat overheden vaak vragen om volledige financiering van projecten. Bijvoorbeeld bij de aanleg van een haven in India, of bij de uitbreiding van faciliteiten in havens in Kenia. Andere landen hebben daar betere voorzieningen voor dan Nederland'', zegt Liliane Ploumen, minister van Ontwikkelingssamenwerking en Internationale Handel.

Invest-NL gaat ook allerlei financieringsregelingen van verschillende ministeries beheren. Daardoor hoeven ondernemers zich straks maar bij één loket te melden voor bijvoorbeeld een exportkredietgarantie of een innovatiekrediet. Kamp verwacht dat vooral mkb-bedrijven hiervan kunnen profiteren. Zij haken nu vaak af omdat ze vastlopen in het woud aan regelingen.

Meedoen

De ambities van Invest-NL zijn groot. En het mooie is dat het niet eens veel gaat kosten. 2,5 miljard euro gaat het kabinet de komende jaren in het investeringsvehikel steken. Omdat de overheid een deel van de risico's overneemt, is de verwachting dat de andere geldschieters sneller meedoen. ,,We denken dat het bedrag voor investeringen kan vervijfvoudigen'', zegt Kamp. Ondernemersorganisaties verwachten zelfs dat er door deze impuls 50 miljard euro aan nieuwe investeringen komt.

Dankzij de nationale investeringsbank komen ook nieuwe Europese geldpotten binnen bereik, zoals het fonds van 300 miljard euro van EC-voorzitter Juncker.

Rendement

De vrees bestaat dat allerlei investeringsplannen die door de banken zijn afgewezen, nu alsnog via Invest-NL aan geld proberen te komen. Kamp is daar niet bang voor. ,,Invest-NL moet ook gewoon rendement maken. Investeringen worden alleen gedaan op basis van goede plannen.''

Nederland is het laatste land in Europa dat met een nationale investeringsbank komt. Kamp wijt dat mede aan de goedlopende economie. Daardoor was de urgentie om zo'n bank op te richten niet groot. Maar er speelt meer. Oorspronkelijk zou de investeringsbank een samenvoeging worden van de Bank Nederlandse Gemeenten, de Nationale Waterschapsbank en de FMO, die zich vooral op buitenlandse projectfinanciering richt. Maar die instellingen hebben effectief tegen een fusie gelobbyd.