Stengel met een stekker

Je kunt een lamp kopen bij IKEA en na vijf minuten sleutelen op de knop drukken. Bij het lampje van Janneke Bergholtz duurt het wat langer tot de klant het licht ziet. Dat schrijft De Gelderlander dinsdag.

Groeilampje is de naam van de speciale lamp, bedacht en ontwikkeld door Janneke Bergholtz (27) uit Boxmeer.

Een lamp van mais. Voortgekomen uit een afstudeerproject aan de Design Academy in Eindhoven. Het is een bouwpakket voor een lamp die je niet op een regenachtige zondagmiddag in elkaar zet. Een maand of vijf komt meer in de buurt.

Een lamp van mais?

"Ik kreeg op school als thema-opdracht 'Veenhuizen', een dorp in Drenthe met een rijke geschiedenis. Daar is in 1818 de Maatschappij van Weldadigheid ontstaan, een organisatie die arme gezinnen uit grote steden wilde helpen om zelfvoorzienend te worden. Ze moesten een bestaan als boer proberen op te bouwen. Een idee dat uit goede bedoelingen is begonnen. Maar het lukte niet. De mensen, en ook de dieren, aten meer dan ze hadden gedacht. Mijn theorie was: stel dat je het nu nog een keer probeert en je hebt een gewas als mais, zou het dan wel lukken?

"Mais wordt pas sinds de jaren zestig, zeventig op grote schaal gebruikt in Nederland. Mais komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Ik ben me gaan verdiepen in de maisplant en ging op een gegeven moment experimenteren met het zetmeel en de vezels van de plant. Stampen, persen, kammen en koken. Ik kwam erachter dat je er mooie materialen van kunt maken. Van zetmeel kun je bioplastic maken, de vezels kun je met elkaar verbinden en als je mais perst kun je er allerlei vormen van maken."

En die lamp?

"Ik wist van alles, maar kwam tot de conclusie: wat nu? Het was allemaal abstract maar ik moest met een concreet project afsluiten. Iets maken dat je echt kunt gebruiken. Het moest een functie hebben. En voor jongens en meisjes interessant. Techniek is voor scholen een belangrijk item. Toen is het lampje erbij gekomen."

Hoe werkt het?

Een doos komt op tafel. Erin het Groeiboek en het Gloeiboek.

"Boeken met opdrachten, een logboek. Met verhalen over mais, de geschiedenis van mais. En een hoofdstuk 'geduld': mais moet wel nog van zaadje tot plant groeien." De stengel van de mais wordt de standaard van de lamp, de bladeren worden na behandeling de lampenkap. "Je hebt ook lijm nodig. Die maak je van maiszetmeel. De plant moet trouwens buiten groeien, in de volle grond. In een pot kan ook, maar in de grond is voor alle planten beter." Is de plant er klaar voor, dan kunnen de knutselaars aan de slag met het technische gedeelte. Lamp, snoer en fitting worden meegeleverd.

Interessant voor scholen?

"Ik heb een pilot gedaan op een basisschool, maar kwam erachter dat er toch beperkingen aan zitten. Met één kind bladeren kammen, is zo gedaan. Maar met dertig kinderen ben je al gauw te lang bezig. Ik heb er een educatief thuispakket van gemaakt. De lamp is bedoeld voor kinderen vanaf 9 jaar. Er zitten best moeilijke handelingen tussen. Maar volwassenen kunnen de lamp natuurlijk ook maken. Ik heb het ook gedaan en vond het erg leuk."

Al veel lampen verkocht?

"Ik ben als ontwerper en vormgever nu zelfstandig ondernemer: Bergholtz Enzo. Ik doe freelance werk en daarnaast het groeilampje. Het is op de markt, maar in een kleine oplage. Ik heb er 25 op voorraad en heb tot nu toe een klein aantal verkocht. Het staat nog helemaal in de kinderschoenen, maar je moet ergens beginnen. Als dit echt goed van de grond komt, wil ik varianten gaan maken. Iets met een andere plant. Suikerbieten en aardappelen bieden ook mogelijkheden."

En waar is de groeilamp te koop?

"Voor 48,50 euro bij Bleshyou in Nijmegen. Bestellen kan ook op de website groeilampje.nl."