'Zelfstandigen verplichten voor pensioen te sparen'

Zzp'ers verschillen niet van werknemers als het om pensioenwensen gaat. ,,Ze vinden een goed pensioen belangrijk en willen er ook voor sparen'', zegt Mauro Mastrogiacomo, die onderzoek deed naar de pensioenwensen van zzp'ers.

In de praktijk blijken twee op de drie zelfstandigen echter niet of nauwelijks voor het pensioen te sparen. ,,Mogelijk verdienen ze te weinig om geld voor het pensioen opzij te zetten. Maar het is ook vaak uitstelgedrag'', concludeert Mastrogiacomo. In de praktijk blijken zeker jongere zzp'ers eerder voor een hoog inkomen nu te kiezen dan een deel van de verdiensten te reserveren voor de oude dag. Dat pensioen komt later wel, denken ze dan.

Een deel van de zzp'ers kiest er wel bewust voor om geen pensioen op te bouwen. Zij rekenen geen pensioenpremie mee bij de bepaling van hun uurtarieven en zijn daardoor goedkoper voor opdrachtgevers. Zeker ten opzichte van vaste werknemers, die wel verplicht voor een pensioen sparen.

Te weinig sparen voor de oude dag is een slechte ontwikkeling, volgens Mastrogiacomo, zowel voor de zelfstandige als de maatschappij. ,,Het kan tot grote problemen leiden. Als ze na de pensioendatum terugvallen in inkomen hebben ze hun consumptiepatroon niet direct aangepast. Bovendien zitten ze vaak nog met hypotheeklasten, terwijl de renteaftrek ophoudt.'' Dat betekent dat ze hun huis moeten verkopen en moeten gaan huren. Als ze dan in de problemen komen, draait de gemeenschap daar ook nog voor op. Zzp'ers krijgen dan bijvoorbeeld maximale huur- en zorgtoeslag.

Politiek en maatschappelijk woedt daarom al langer de discussie of zzp'ers niet verplicht moeten worden voor een pensioen te sparen. ,,Verplicht stellen ligt gevoelig bij veel zzp'ers. Dat druist in tegen het idee dat ze vrije ondernemers zijn'', zegt Mastrogiacomo. Maar vrijwillig sparen werkt ook niet. ,,Ik denk aan een systeem waarbij je verplicht spaart voor je pensioen, tenzij je aangeeft dat je niet wilt sparen. Zoiets als het systeem voor orgaandonatie in de nieuwe wet.''

Op die manier zullen veel meer zelfstandigen voor een eigen pensioen gaan sparen verwacht Mastrogiacomo. ,,In de VS heb je 401K, het systeem voor pensioensparen voor zelfstandigen. Toen dat vrijwillig was deed 10 procent van de zelfstandigen er aan mee. Toen het veranderd werd in meedoen tenzij je aangeeft dat niet te willen, is het percentage deelnemers gestegen naar 80. Ook bij donorregistratie zie je dat effect. In landen waar mensen actief moeten aangeven geen donor te willen zijn, ligt het aantal donoren veel hoger dan in landen waar je aan moet geven wel donor te willen zijn.''

Gerelateerde artikelenPensioenopbouw? begin op je 35e!Sparen voor laterOnderzoek: zzp'er bouwt financiele buffer op door te sparen