'Afluister-wet' leidt tot breed verzet

Dat Bits of Freedom, de zelfbenoemde voorvechter van digitale burgerrechten, vanavond op een protestbijeenkomst te hoop loopt tegen de 'hackwet' van minister en Big Brother-winnaar Ronald Plasterk, ligt voor de hand. Maar dat het daarbij natuurlijke tegenstanders als Microsoft en KPN aan zijn zijde vindt, is opmerkelijk.

In de nieuwe wet, die eind vorig jaar naar de Tweede Kamer is gestuurd, wordt het voor opsporingsinstanties gemakkelijker om digitaal verkeer van smartphone, computer en internet te volgen, zelfs al worden verzender en ontvanger nergens van verdacht.

Privacybezwaren liggen voor de hand. Maar de wet kan ook forse economische gevolgen hebben, aldus een monsterverbond van telecom- en internetbedrijven. "Het vertrouwen van gebruikers in technologie kan ernstig worden geschaad en innovatie worden ontmoedigd," aldus Microsoft Nederland in een bezwaarschrift tegen het wetsvoorstel.

Veiligheidsdiensten "Met deze wet kan een aanzienlijke hoeveelheid informatie die door gebruikers via technologiebedrijven is opgeslagen of verstuurd, worden ingezien door de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Dat heeft wantrouwen in deze bedrijven tot gevolg, die weer kan leiden tot terughoudendheid om nieuwe technologie te gebruiken."

En dat zal volgens de it-gigant weer gevolgen hebben voor de innovatie in Nederland. "De bereidheid van technologiebedrijven - vooral start-ups en mkb-ondernemingen - om te innoveren zal afnemen doordat de markt voor producten en diensten vanwege het wantrouwen krimpt."

Vooral voor start-ups kan dat grote gevolgen hebben. "Stel je voor: je hebt als jonge ondernemer een app gebouwd die populair begint te worden. Je groeit en er zijn mogelijkheden om snel door te groeien. Door deze nieuwe wetgeving weet je niet zeker of de gegevens van je gebruikers bij de veiligheidsdiensten terecht kunnen komen. Als een ander land daar meer duidelijkheid over geeft, kan dat wel eens de doorslaggevende factor zijn om je daar te vestigen, en niet in Nederland."

Ook KPN maakt zich zorgen over het wetsvoorstel, omdat 'een belangrijk deel van de nieuwe bevoegdheden aan politieke en rechterlijke controle is onttrokken'. "Zo'n wet heeft vergaande gevolgen voor de manier waarop KPN betrokken raakt bij de werkzaamheden van de veiligheidsdiensten."

"De kosten voor de uitvoering van de opsporingsbevoegdheden worden bovendien voor het belangrijkste deel bij bedrijven gelegd," schrijft het telecomconcern in zijn reactie op het kabinetsplan, "zonder dat enige reële mogelijkheid is ingebouwd om invloed op die kosten uit te oefenen."

Knarsetandend Zulke kosten zijn voor giganten als KPN of Microsoft nog wel - knarsetandend - te dragen. Maar ook de allerkleinste start-up zal ermee worden geconfronteerd.

"Nederland heeft een grote rol als 'mainport' voor internettoegang voor bedrijven uit allerhande sectoren," neemt KPN het voor hen op. "Die bedrijven kunnen kiezen uit alle landen om toegang te krijgen. Het wegvallen of beperken van die economische activiteit kan nadelige gevolgen hebben voor de Nederlandse economie." Andere belbedrijven, waaronder Vodafone en T-Mobile, laten zich op een zelfde toon uit.

Ook Amnesty International, dat normaliter weinig werk heeft aan Nederland, komt tegen het voorstel in het geweer. "In een democratische rechtsstaat zoals Nederland kan het nooit noodzakelijk zijn om de gehele bevolking onder communicatiesurveillance te plaatsen."