Innovatie-expert Schram: 'Ook in Silicon Valley heb je pech niet in de hand'

Wel eens van Quibi gehoord? Het was een streamingplatform uit Californië dat zich in 2020 in de streaming wars mengde. Zes maanden na de lancering sloot het bedrijf de deuren.

In ons recent verschenen boek ‘Het geheim van Silicon Valley’ onthullen mijn co-auteur Wibe Wagemans en ik hoe je met de juiste lessen uit de Valley innovatie bevordert en van je idee voor een startup een florerend bedrijf op weg naar een glorieuze exit maakt. Met praktische en inspirerende tips hopen we de Nederlandse (tech-)ondernemer een duwtje in de rug te geven.

Een aspect waar we in ons boek niet echt op in gaan, maar dat wel belangrijk is: soms heb je ook gewoon een portie geluk nodig. Of misschien is het beter om te zeggen dat je niet te veel pech moet hebben. Wie in januari 2020 een reisbureau was begonnen, heeft gewoon ontzettend veel pech gehad. De cateraar die in maart flink investeerde in inventaris voor het aankomende evenementenseizoen niet minder.

De grootste pechvogel van 2020

Dat speelt net zo goed in Silicon Valley. De grootste pechvogel van 2020 was misschien wel Quibi. Het bedrijf werd in 2018 opgericht door Hollywood-bolleboos Jeffrey Katzenberg - de man die aan het roer van Disney had gestaan tijdens de hoogtijdagen tussen 1984 en 1994. Hij was daarmee verantwoordelijk voor menig lievelingsfilm van millennials als ik (Belle en het Beest, Aladdin, de Leeuwenkoning). Later richtte Katzenberg filmstudio DreamWorks Animation op (bekend van onder andere Shrek). Zijn medeoprichter was Meg Whitman, de voormalige ceo van HP (2011-2015) en Ebay (1998-2008). Tussen 2018 en 2020 haalde het bedrijf 1,75 miljard dollar op aan investeringen voor Quibi, een mobile first streamingplatform dat professionele contentmakers betaalde om korte filmpjes van vijf tot tien minuten in hoge kwaliteit te maken.

Het streamingplatform werd in april 2020 gelanceerd, een abonnement kostte vijf dollar per maand. Zes maanden later trokken Katzenberg en Whitman de stekker eruit. Ze hadden nog wel wat geld op de bank, maar dat ging terug richting de investeerders. In een open brief schreven Katzenberg en Whitman in oktober dat ‘ons instinct als ondernemers altijd is een pivot te maken, om geen steen onomgedraaid te laten - zeker als er nog geld in kas is - maar we geloven we dat we alles geprobeerd hebben.’

Nooit zeker weten waarom het misging

Voor waarom het misging geven Katzenberg en Whitman twee mogelijke redenen: ‘Ofwel het idee was niet sterk genoeg om een op zichzelf staande streamingdienst te rechtvaardigen, of het was slechte timing. We zullen het nooit zeker weten, maar we denken dat het een combinatie van de twee is.’

Er valt heus wel wat aan te merken op het bedrijf Quibi - vijf dollar per maand klinkt als veel geld voor content die doorgaans ook gratis te krijgen is via YouTube, Tiktok of Snapchat - maar het bedrijf had ook gewoon pech. Quibi was gestoeld op het idee dat mensen snel een filmpje van hoge kwaliteit op hun mobiel konden kijken, met de forens die dagelijks een half uur in de metro of trein zit in het achterhoofd. Plotseling moest Quibi lanceren in een wereld waarin vrijwel niemand nog in de trein zat.

Streamingbedrijven met hele diepe zakken

Daarbovenop kwam nog eens dat er in 2020 nogal wat streamingplatforms bij kwamen in de VS: Peacock, HBO Max en Apple TV+, en eind 2019 was ook Disney+ al gelanceerd. Dat zijn allemaal streamingkanalen van bedrijven met hele diepe zakken, waar het moeilijk tegen opboksen is. Gecombineerd met het feit dat de meeste Amerikanen in 2020 in totaal maandenlang op de bank voor de tv gehangen hebben - een medium waar Quibi in eerste instantie niet op beschikbaar was - en het lot van Quibi leek gedoemd.

De streaming wars zijn nog niet voorbij, maar Netflix, YouTube en Tiktok lijken vooralsnog de grote winnaars. Omdat ze iets hebben geflikt dat Quibi nooit was gelukt: door het netwerkeffect zijn de klantenwervingskosten van de grote streamingplatforms veel lager dan van een nieuwkomer als Quibi. Dat is wellicht de belangrijkste les van de mislukking van Katzenberg en Whitman. Weet wat je betaalt voor elke nieuwe klant die je werft - en zorg ervoor dat die kosten zo laag mogelijk zijn. En vervolgens duimen dat je niet te veel pech hebt.