Dit familiebedrijf verkoopt over de hele wereld inpakmachines en -robots

Eigenlijk doen wij dit nooit, meewerken aan krantenartikelen en zo', valt algemeen directeur André Verkleij met de deur in huis. De reden dat Blueprint Automation (BPA) uit Woerden nu toch onder de spreekwoordelijke steen vandaan kruipt, heeft volgens hem niks met marketing te maken. Laat staan met ego's die gestreeld moeten worden. 'De enige reden dat ik hier nu tegenover jou zit, is dat wij goed en kundig personeel nodig hebben. Véél personeel.'

Engineers

Of het nou leuk is of niet, daar is naamsbekendheid voor nodig. Een bedrijf dat nieuwe medewerkers wil werven moet wel op de radar staan bij werkzoekenden. Verkleij wijst op het metershoge raam, dat uitkijkt over het groene hart. De zon schijnt deze ochtend laag over de bevroren weilanden. In de verte graast een kudde schapen. Het zicht wordt deels ontnomen door de drie blauwe letters BPA. 'Aan de andere kant van dit gebouw laat ik binnenkort iets anders zetten. "Wij zoeken engineers". In koeienletters.'

Lees ook: Edes bedrijf baanbrekend met robotisering

Anonieme kampioenen

Terwijl de Ubers en hippe start-ups het nieuws domineren, drijft de Nederlandse economie op relatief anonieme kampioenen als BPA. Bedrijven die bij het grote publiek onbekend zijn, maar in hun sector tot de mondiale marktleiders behoren. 'Dit is de echte economie. De rest is maar al te vaak lucht', beaamt Verkleij. Om direct toe te geven dat hij voor 2012, toen hij hier ging werken, ook nooit had gehoord van deze onderneming. Laat staan dat hij in de supermarkt stilstond bij de vraag hoe die Ola-ijsjes, Haribo-snoepjes en chips van Lays verpakt worden. 'Daar blijkt dan een hele wereld achter te zitten. Waarin BPA een grootheid is, met klanten als Unilever, PepsiCo en Nestlé. Fantastisch, toch?'

Inpakmachine

De eerste twee letters in de naam van het bedrijf staan voor blueprint, maar het is ook een subtiele verwijzing naar de oprichter: Bob Prakken. Uit Woerden. Het kloppend hart van de Nederlandse frietindustrie. Prakken hielp de frietfabrikanten hun complete productieproces te automatiseren, van aardappel tot ingevroren goudgele stengel. Maar tot zijn ergernis stonden er aan het einde van die keten nog altijd mensen om de zakken eigenhandig in dozen te stoppen. Omslachtig, besefte Prakken. Omdat zijn baas niets zag in zijn idee ook het verpakken te automatiseren, begon hij voor zichzelf. Thuis in zijn schuur ontwierp Prakken zijn eerste inpakmachine.

Dozenvullers

Nog geen veertig jaar later verkoopt het familiebedrijf, dat inmiddels in handen is van zoon Martin Prakken, over de hele wereld inpakmachines en -robots. 'Wij zijn dozenvullers', grapt Verkleij, die de scepter zwaait over de Nederlandse vestiging. Daarnaast zijn er nog twee vestigingen in de Verenigde Staten. BPA is gespecialiseerd in 'flexibele verpakkingen', zoals chipszakjes. Die zijn moeilijk te maken, want hebben nooit dezelfde vorm. Na de Verenigde Staten verovert het bedrijf nu ook Zuid-Amerika en China. 'Aardappelen verdringen daar in rap tempo rijst als hét volksvoedsel', vertelt Verkleij enthousiast. 'Wij hebben er, naast opdrachten van onze mondiale klanten, ook de lokale markt weten aan te boren.'

In de uitgestrekte hal achter het kantoor wordt de laatste hand gelegd aan tientallen inpakmachines. De machineonderdelen zijn afkomstig uit Oost-Europa. Hier in Woerden worden ze enkel nog in elkaar gezet, geprogrammeerd en getest. Voor één zo'n opstelling, die wel 25 meter lang kan zijn, telt een klant tussen de drie ton en anderhalf miljoen euro neer. De vraag naar zulke inpakmachines lijkt schier oneindig. Verkleij: 'Andere bedrijven hebben een groeidoelstelling van minimaal zoveel procent. Bij ons geldt het omgekeerde: een maximumpercentage. Een te snelle groei is niet beheersbaar, hebben wij ervaren.'

Ontwikkelingen

Alertheid is bovendien geboden. Wat als de consument morgen besluit dat het genoeg is geweest met al die plastic verpakkingen? Of als de mooie praatjes over een 'circulaire economie' werkelijkheid worden? Zulke plotselinge ontwikkelingen kunnen een bedrijf als BPA maken of breken. Mede om die reden werd in 2013 Racupack in Culemborg overgenomen. Een specialist in kartonnage. Behalve dat kartonnen verpakkingen beter zijn voor het milieu, biedt karton nog een ander voordeel, zegt Verkleij. 'Zo'n doos wordt steeds meer een presentatiemiddel. Ze staan allang niet meer alleen in de schappen bij Lidl en Aldi, maar ook bij een supermarkt als Albert Heijn.'

Lees ook: 'Werkgevers die robots gebruiken moeten daarvoor belasting betalen'

Vision technieken

Trots loopt hij naar een blauwe machine achterin de assemblagehal. Ruim 300 zakjes per minuut kan het gevaarte verwerken. Met dank aan iets wat met zijn razendsnelle tentakels nog het meest op een octopus lijkt. Inderdaad: een robot. Door een andere overname, in de Verenigde Staten, heeft BPA die technologie al sinds 2003 in huis. Een gouden greep, beaamt Verkleij, en niet alleen omdat die robot kosten bespaart. 'Het is ook een kwestie van kwaliteit. Robots krijgen meer zakjes in een doos dan mensen en ze trekken ze niet open om stiekem wat te eten.' Daarbij is de nieuwste generatie robots slimmer en flexibeler dankzij zogenoemde vision technieken. Hierdoor hoeven de zakjes chips niet langer op exact dezelfde plek op de lopende band te staan om ingepakt te worden, zoals bij de oudere 'blinde' robots nog het geval was. Links, rechts, boven- of onderop de stapel - de moderne robot spoort ze moeiteloos op en stopt ze netjes in de verpakking.

Basisinkomen

Hoe kijken ze bij BPA naar de huidige maatschappelijke discussies over robotisering? Gaan robots het werk van ons overnemen? '100 procent, zeker weten', antwoordt Verkleij. Maar dat hoeft volgens hem niet erg te zijn. 'Toen onze oprichter Bob Prakken begon, was er nog wel weerstand tegen de robots. Onze inpakmachines werden zelfs gesaboteerd. En inderdaad worden er hele fabrieken gesloten door onze vindingen. Maar desondanks snappen mensen het tegenwoordig. Niemand wil zijn leven lang tien uur per dag dit soort mensonterende arbeid doen. Robots zijn de toekomst.'

Om de opmars van de robot in goede banen te leiden, zijn op maatschappelijk niveau wel forse aanpassingen nodig. Zoals een basisinkomen, denkt Verkleij. Helemaal verdwijnen zal de behoefte aan menselijke arbeid volgens hem bovendien niet. Deels zullen mensen in de toekomst veel minder hoeven te werken. Maar deels vindt er ook gewoon een verschuiving plaats. 'Van doen naar denken, van inpakkers naar technici', voorspelt de algemeen directeur. Met een knipoog: 'Bij ons zal er hoe dan ook voorlopig werk genoeg zijn.'