Uit het arbeidsmarktonderzoek van Techleap, de organisatie gericht op het laten groeien van Nederlandse startups en scale-ups, komt naar voren welke structurele belemmeringen van jonge, snelgroeiende bedrijven in de Nederlandse arbeidsmarkt- en socialezekerheidsstelsels ervaren.
Wetgeving en systemen die ooit ontworpen zijn voor traditionele arbeidsverhoudingen, sluiten steeds minder goed aan op de realiteit van deze snelgroeiende en internationaal opererende organisaties. Het stelsel is ontworpen voor stabiele organisaties waar langdurige dienstverbanden goed bij aansluiten. Dit botst met de dynamiek van startups en scale-ups, die juist opereren met snelle aanpassingen en hoge arbeidsmobiliteit.
Lees ook: Groei Nederlandse startup naar scale-up loopt vast: ‘Idiote wet- en regelgeving’
De obstakels voor groei aanpakken
Uit een enquête en aanvullende interviews met startups en scale-ups ontstaat een genuanceerd beeld: ondernemers waarderen de betrouwbaarheid en stabiliteit van het Nederlandse arbeidsmarkt- en sociale zekerheidsstelsel, maar ervaren dat het niet altijd aansluit op de dynamiek van startups en scale-ups.
Ongeveer 35 procent heeft een overwegend positieve indruk, wijst op sterke basisvoorzieningen, heeft vertrouwen in instituties en een professioneel werkklimaat. Specifiek maken de kennismigrantenregeling, het zoekjaar voor buitenlandse afgestudeerden en de expatregeling Nederland aantrekkelijk voor internationaal talent.
Ondernemers pleiten niet voor minder bescherming, maar voor meer duidelijkheid, eenvoud en een evenwichtiger risicoverdeling
Onderzoek Techleap
Regels remmen groei en investeringsbeslissingen
Tegelijk zien ondernemers belemmeringen die volgens hen leiden tot een ongelijk internationaal speelveld en hun groei en investeringsbeslissingen remmen. Dat zit hem vooral in regeldruk: vooral de langdurige loondoorbetalingsplicht bij verzuim en een inflexibel ontslagrecht, en in mindere mate de rigiditeit van cao- en pensioenwerkingssferen en hoge administratieve lasten.
De interviews bevestigen dat waardering voor bescherming en zekerheid samengaat met zorgen over de balans tussen werknemerszekerheid en wendbaarheid, en concurrentiekracht van werkgevers. Ondernemers pleiten niet voor minder bescherming, maar voor meer duidelijkheid, eenvoud en een evenwichtiger risicoverdeling.
Beleidsopties voor Nederland
Om het Nederlandse stelsel beter te laten aansluiten op de realiteit van startups en scale-ups, worden een aantal beleidsrichtingen voorgesteld, namelijk:
De loondoorbetalingsplicht bij verzuim moet worden verkort, waarna een publieke verzekering de inkomensbescherming overneemt. Dit verlaagt de directe financiële risico's voor werkgevers en biedt meer voorspelbaarheid, terwijl de inkomenszekerheid voor werknemers behouden blijft.
Contract- en ontslagprocedures kunnen eenvoudiger worden gemaakt door snellere, minder dossier-intensieve ontslagroutes en modernisering van het concurrentiebeding. Dit verlaagt de drempel voor vaste aanstellingen.
Maak meer maatwerk in cao’s en pensioenen mogelijk. Dit creëert ruimte voor passende CAO’s voor startups en scaleups en moderne, op medewerkersparticipatie-gebaseerde beloningsstructuren die essentieel zijn voor innovatieve bedrijven, terwijl de fundamentele bescherming van werknemers geborgd blijft.
Het Nederlandse arbeidsmarkt- en sociale zekerheidsstelsel is niet ontworpen voor de unieke dynamiek van startups en scale-up
Marije Dijksma Techleap
Wat moet er nu gebeuren volgens Techleap?
„Laat dit rapport het startschot zijn voor het gesprek over keuzes die onze toekomst bepalen. Het Nederlandse arbeidsmarkt- en sociale zekerheidsstelsel is gericht op gevestigde bedrijven, maar is niet ontworpen voor de unieke dynamiek van startups en scale-ups, die essentieel zijn voor de concurrentiepositie van Nederland”, zegt Marije Dijksma, Public & Government Affairs Manager bij Techleap.
„Het rapport is niet bedoeld om de waardevolle bescherming voor werknemers te veranderen, maar om de modernisering van arbeidscontracten op een evenwichtige manier aan te pakken, zodat onze startups en scaleups concurrerend blijven ten opzichte van andere ecosystemen in de EU en daarbuiten. Dit rapport is daarom een uitnodiging van Techleap en de startups en scaleups in Nederland, aan de overheid en sociale partners om samen aan de slag te gaan met deze mogelijke voorgestelde beleidsopties.”
Modernisering van de arbeidsmarkt noodzakelijk
Om het groeipotentieel van startups en scale-ups beter te benutten, hebben zij de juiste omstandigheden nodig, aldus Techleap. Modernisering van de arbeidsmarkt is daarvoor een voorwaarde. Zo kunnen deze bedrijven snel en wendbaar opschalen en zich richten op innovatie. ‘Het is van groot belang dat deze bedrijven makkelijker kunnen groeien, voor het behoud van banen en de concurrentiepositie van Nederland.’
Lees ook: Techleap lanceert nieuwe Techleap for Scaleups-community
