Lean Consultancy Group
Wolput is de man in Japan van de Lean Consultancy Group. De Vlaming woont al negentien jaar in het fascinerende land dat hij als vijfjarig jochie voor het eerst bezocht. Het was zijn grote droom om wereldkampioen Aikido te worden en dat is hem - nadat hij een studiebeurs voor Japan wist te bemachtigen - nog gelukt ook. Na zijn opleiding ging Wolput Lean studiereizen naar Japan organiseren. “De connectie tussen Aikido en Lean is een hele mooie: je bent altijd bezig met het verbeteren van de kleinste details om een perfect resultaat neer te zetten. Zo werken ze ook in andere organisaties hier, bijvoorbeeld bij Toyota.” Dat perfectionisme vormt de rode draad voor het bedrijfsleven in Japan.
Lange termijn
“Langetermijndenken staat hier centraal. Je kunt elke dag iets kleins doen, waardoor je product nog beter wordt dan de dag ervoor. Doe je dit een jaar of tien, dan kun je iets heel waardevols creëren”, legt Wolput uit. Hij ziet hierin een groot verschil met de westerse manier van denken. “Waar wij het bos zien, zien zij de bomen. Om dat heel letterlijk te nemen: kijk eens naar de Bonsaiboom, hoe die verzorgd wordt, dat is zo subtiel. Ik vind dat prachtig, dat respect voor het werk op zich.”
Lees ook: Het geheim van Japans mode-imperium Uniqlo
Meerjarenplan
Ondernemers die naar Japan gaan voor zaken, moeten dan ook een meerjarenplan hebben. Heb je een mooie visie die je op lange termijn wil verwezenlijken, dan pas je daar goed. Wolput: “Doelen onder het mom: ‘die auto moet er zo snel mogelijk staan’ slagen hier niet. Men spreekt hier ook weinig over ‘zoveel miljoen Yen’ en over targets in die zin.”
Respect voor de cultuur
Wolput voelt zich na al die jaren in Japan als westerling nog wel eens als een olifant in een porseleinkast. “Er zijn zoveel kleine dingen in de cultuur hier die Japanners wel aanvoelen, maar wij simpelweg niet. Mijn tip in dezen: probeer dit niet na te doen of te streven, want dat wordt niet van je verwacht. Stel je bescheiden op en wees oprecht, dat wordt gewaardeerd.”
Lees ook: Dit zijn de succesfactoren voor groei van je bedrijf
Vertrouwensrelatie
Het leren kennen van de cultuur en een band opbouwen met de lokale bevolking zijn logische stappen voor een buitenlander in een vreemd land, maar je moet ze ook in Japan zeker niet onderschatten. “De vertrouwensrelatie is van cruciaal belang”, vertelt Wolput. Daarvoor hoef je geen Japans te spreken, want Engels is er geen probleem. Maar zorg wel dat je een paar standaardwoorden en -zinnen kent, daarmee laat je namelijk zien dat je moeite doet. Een ander voorbeeld daarvan is het maken van een Japanstalige website. Steek tijd en moeite in de vertrouwensrelatie.”
Stappenzetten
“Een uitnodiging voor een biertje is bijvoorbeeld een teken dat je stappen zet in de relatie met een zakenpartner. Tijdens dat biertje kunnen er mooie gesprekken ontstaan waarmee de band aangesterkt wordt, maar worden er ook zaken besproken en beslissingen gemaakt. Dat laatste gebeurt in Nederland tijdens vergaderingen, dus als mensen niet met die Japanse manier bekend zijn, lopen ze tegen een muur aan: ís dat al beslist? Hoe kan dat?’”
Lees ook: Japans bier zal Grolsch niet verdringen
Geld is bespreekbaar
Geld is geen vies woord in Japan. “Het is absoluut bespreekbaar. Maar voor zakenlui met een puur op geld gericht verhaal is Japan niet de juiste plek. Deel zijn van een groter geheel, toewerken naar een doel, dat zie je ook terug bij werknemers in Japanse bedrijven. Natuurlijk is salaris ook belangrijk, maar het is geen drijfveer. Wolput: “Een vriend van mij ging bij een bierfabrikant werken omdat hij dol was op bier. Hij vond het gewoon een mooi bedrijf.” Een groot verschil met het westen is dat mensen hun werkgevers trouw blijven. Voor ondernemers geldt in dat opzicht dat zij hun bedrijven minder snel verkopen.
Hiërarchie
Sommige mensen hebben van Japanse bedrijven een heel hiërarchisch beeld, vertelt Wolput. In enkele gevallen klopt dat beeld ook, maar over het algemeen zijn de organisaties heel vlak. “Iedere ochtend beginnen bedrijven met een dagstart en de CEO staat dan gewoon in het kringetje. Topmanagers gaan in gesprek met hun werknemers en gaan ook de werkvloer, oftewel de gemba op. Dat is namelijk waar de waarde van het bedrijf gecreëerd wordt. Ook het aandragen van ideeën wordt alleen maar gestimuleerd, je werkt immers samen aan de groei van het bedrijf. Andersom word jij geholpen in je persoonlijke groei. Organisaties willen niet dat mensen zonder doel hun werk doen. “Als die synergie er is, dan krijg je dat mensen zeggen: ‘fijn, het is maandag: de werkweek begint weer.’”
Regelgeving
Ondernemen volgens de Japanse regelgeving is ingewikkeld. Wolput noemt het gerust een horde. “Zo wilde een Engelse vriend van mij software voor röntgenapparatuur op de Japanse markt brengen, hij heeft mij daarbij betrokken. Dat was een ontzettend lastig proces.” In principe richt je voor 1 Yen een bedrijf op, maar voor de praktische dingen is het raadzaam om support agencies in te schakelen, adviseert Wolput. “De eerste stap is om naar de Nederlandse ambassade in Japan te stappen of vice versa. Het is zo’n kluwen aan administratieve stappen, draag het over en focus je op andere dingen.”
Een uitnodiging voor een biertje is een teken dat je stappen zet in de relatie met een zakenpartner
Tim Wolput, consultant Lean Consultancy Group
