Amy (31) wil familiechocoladebedrijf groener maken: ‘Chocola is een energieslurper’

„Mevrouw, dit is zulke lekkere chocola. Kan ik nog meer proeven?” roept een jongetje terwijl hij al kauwend De Bonte Koe binnenstapt. Er liggen wat chocolaatjes om uit te proberen buiten op een tafel en het jongetje wil méér. Een goed teken voor de nieuwste vestiging van het familiebedrijf, die een week geleden geopend is het Zeeheldenkwartier in Den Haag.

Ze passen helemaal in het straatbeeld van de Piet Heinstraat; naast natuurkapsalon Haarzuiver en plantaardig café Plenty, tegenover zuurdesembakker Bartine en speciale ijsmakerij Piet. Binnen liggen stapels chocoladerepen en rijen handgemaakte bonbons en bouchées met bijzondere smaken achter een vitrine. De champagne-truffel is de favoriet van eigenaresse Amy Klein (31), schrijft het AD.

In 2020 neemt zij met haar broer Connor Klein (34) de chocoladezaak over die hun moeder en oom dertig jaar geleden zijn gestart in Schiedam. Connor buigt zich over de productie, Amy gaat aan de slag met de bedrijfsvoering. Ook stort ze zich vrijwel gelijk op het verduurzamen van het bedrijf. Op hun website noemen de twee Yvon Chouinard, oprichter van ‘groen’ kledingmerk Patagonia, hun grote inspirator.

Ontbossing en uitbuiting

Chocola verduurzamen is niet vanzelfsprekend. Het snoepgoed prikkelt de zintuigen. Bonbons ruiken ontzettend lekker en zien er nog mooier uit. Dan denk je er niet aan of een boer ver weg het goed heeft of wat de invloed is op natuur. „De ambacht van chocola verblindt”, zegt Klein. „Mensen denken bij ‘handgemaakt’ gelijk aan duurzaam, maar dat is niet per se zo. Als er op een dag tweehonderd mensen de winkel binnenkomen, vragen misschien maar twee daarvan hoe en waar de chocola wordt gemaakt.”

Het hoofdingrediënt van chocola, de cacaoboon, moet van ver komen en zorgt voor veel verwoesting. Voor de productie van cacao werden, en worden, regenwouden in West-Afrika, Latijns-Amerika en Azië gekapt. Yuca Waarts van de Wageningen University & Research heeft daar onderzoek naar gedaan.

„Als een bos wordt omgezet naar landbouwgrond is dat slecht voor de biodiversiteit. Daarnaast komt er veel CO2 vrij als bos wordt gekapt, en kan landbouwgrond weer minder CO2 opnemen dan een oerwoud. Maar door armoede hebben boeren daar weinig andere keus. Miljoenen huishoudens zijn afhankelijk van cacao voor hun inkomen.”

Veel van die cacaoboeren worden ook nog eens uitgebuit. Het was voor De Bonte Koe moeilijk een cacaopartner te vinden die zowel natuur als mens respecteert, vertelt Klein. „Dan is er een leverancier die niet aan ontbossing doet, maar als we vragen hoeveel de boer ontvangt, krijgen we geen antwoord.” Nu kopen ze de bonen in bij een biologische cacaocoöperatie in de Dominicaanse Republiek waar de productie duurzaam én de prijs voor de boer eerlijk is.

Niet goedkoop

Ook andere ingrediënten, zoals melk, eieren, rietsuiker en hazelnoten worden nu biologisch, en waar mogelijk lokaal, ingeslagen. Verpakkingen zijn vooral van gerecycled papier en karton gemaakt en het bioplastic dat wordt gebruikt is afbreekbaar. Dat is allemaal niet goedkoop.

In deze stappen wordt het bedrijf geholpen door Anne Wagenmans, duurzaamheidsconsultant. „Amy en ik zijn samen alle processen in het bedrijf nagegaan om te kijken wat er beter kan.’’ De grootste vervuiler van De Bonte Koe, de cacao, hebben ze als eerste aangepakt. ,,Verduurzamen is investeren, maar uiteindelijk betaalt het zichzelf terug.”

Klein vervolgt: „Sinds we ons hierop zijn gaan focussen zijn de kosten flink omhoog gegaan. De prijzen moeten eigenlijk ook 20 tot 30 procent hoger, maar dat hebben we nog niet helemaal durven door te rekenen naar de klant. Er zit een grens aan wat mensen willen betalen. We houden nu zelf onder de streep minder over.”

Op alle locaties schone energie

Om voedselverspilling in het bedrijf te voorkomen wordt er scherp ingepland, en waar nodig worden producten van de ene winkel naar de andere gebracht. De verse bonbons bevatten geen conserveermiddelen en zijn vier weken goed, massieve chocola kan maanden gegeten worden. Bovendien kan wat overblijft, bijvoorbeeld een sinterklaasletter na 5 december, gewoon omgesmolten worden. Dat kost wel weer wat energie.

Het proces van chocolade maken, dat gebeurt in de fabriek in Schiedam, is namelijk intensief. Klein: „Chocola is een energieslurper. Het moet eerst verwarmd worden om ermee te werken, dan weer worden afgekoeld om vorm te houden.” Daarom ligt het dak van de chocoladefabriek vol met zonnepanelen en wordt er op alle vijf locaties gebruikgemaakt van schone energie.

Ook op verpakkingen valt wat te winnen

Wie nu denkt dat het beter is helemaal geen chocola meer te eten om duurzaam bezig te zijn of het bos te beschermen heeft het mis. Onderzoeker Waarts: „Die redenatie gaat niet op helaas. Boeren gaan dan op andere dingen over, zoals palmolie of koffie (die ook op omstreden manieren kunnen worden geproduceerd, red.) als dat kan. Stoppen met cacao kopen zorgt voor nog meer armoede onder de bevolking, tot deze boeren een nieuw inkomen hebben. Dat kan jaren duren. Bovendien zijn er nu veel hoopgevende initiatieven om te herbebossen.”

Klein voegt toe: „Het mooiste zou zijn dat áls mensen chocola eten, ze kwaliteitschocola eten.” Over toekomstige plannen om het bedrijf nog groener te maken zegt ze meer plantaardige producten aan te willen bieden. En er valt ook nog wat te winnen bij de verpakkingen. „Maar uiteindelijk is het belangrijkst dat we mensen blijven verwennen met lekkere chocola.”